From Wikipedia, the free encyclopedia
Toskane (Italiaans: Toscana) is die vyfde grootste administratiewe streek in Italië met 'n oppervlakte van 22 990 vierkante kilometer. Met 'n bevolking van 3,7 miljoen word die streek onder die digbevolkte gebiede van die land gereken. Nogtans is die bevolking saamgetrek in die stedelike nedersettings van Noord-Toskane. Hier is ook die streek se hoofstad Florence geleë. Die suide is yl bevolk met Grosseto en Siena as grootste nedersettings.
| Wapen en vlag | |
|---|---|
 |
 |
| Algemene gegewens | |
| Hoofstad: | Florence |
| Administratiewe verdeling: | 10 provinsies |
| Oppervlakte: | 22 990.18 vk km |
| Bevolking: | 3 733 897 (30 April 2018) |
| Bevolkingsdigtheid: | 163 inwoners per vk km |
| Webwerf: | www.regione.toscana.it |
| ISO 3166-2: | IT-52 |
| President: | Enrico Rossi |
| Kaart | |
 | |
Vir die meeste buitelanders vorm die sogenaamde Chianti-streek tussen Siena en Florence met sy golwende heuwels die ikoniese ideaal van 'n Toskaanse landskap. Nogtans is dit net een van 'n verskeidenheid landskapsvorme wat hier aangetref word, dikwels dig bymekaar geleë. Suid van Siena lyk die kleilandskap van die Crete Senesi, wat aan erosie en somerdroogte blootgestel is, op baie plekke soos 'n maanlandskap. Die gebied noord van Florence is sterk deur industrialisering geraak, terwyl die berglandskap van die Apuaanse Alpe in die noordweste met die befaamde Carrara-marmergroewe verbind word.
Toskane is 'n welvarende streek volgens Italiaanse standaarde, met 'n bruto binnelandse produk (BBP) wat volgens koopkragpariteite effens hoër is as die Europese Unie se gemiddelde BBP. Toerisme is een van die florerende bedrywe van Toskane danksy die aantreklike landskappe en kunssinnige geskiedenis waaruit die grootste digtheid argitektoniese en kunsskatte in Italië voortgespruit het. Ses wêrelderfenisgebiede word deur Unesco beskerm word: die geskiedkundige sentrum van Florence, die geskiedkundige sentrum van Siena, die plein van die Katedraal van Pisa, die Middeleeuse middestad van San Gimignano (die "Manhattan van die Middeleeue"), die geskiedkundige sentrum van Pienza en die heuwelagtige gebied Val d'Orcia.
Die Toskaanse dialek, wat in die Middeleeue hoë aansien geniet het danksy digters en skrywers soos Dante Alighieri, Francesco Petrarca en Giovanni Boccaccio, het die basis gevorm vir Standaarditaliaans.
Met bykans 23 000 km², insluitende eilande langs die kus, beslaan Toskana sowat agt persent van Italië se totale oppervlakte. Toskane strek oor 'n afstand van sowat 215 km in noord-suidelike en oor sowat 235 km in wes-oostelike rigting. In die weste vorm die Tirreense See 'n natuurlike grens. In die noorde grens Toskane aan Emilia-Romagna, in die noordweste aan Ligurië, in die ooste aan Umbrië en in die suide aan Latium (Lazio). Administratief word Toskane onderverdeel in tien provinsies - naas die hoofstad Florence (Firenze) Livorno, Grosseto, Pisa, Lucca, Massa-Carrara, Pistoia, Siena, Arezzo en Prato.
Die sogenaamde Toskaanse Argipel langs die kus bestaan uit sewe eilande waarvan Elba (met 223 km² die derde grootste eiland van Italië) en Giglio (21 km²) die grootstes is. Die vasteland word oorheers deur golwende heuwellande. Die hoogste pieke, wat deel uitmaak van die Apuaanse Alpe (Alpi Apuane) en die Toskaans-Emiliaanse-Appenyn en 'n natuurlike grens in die noorde vorm, bereik hoogtes van meer as 2000 meter bo seevlak.
Ander belangrike bergreekse en -pieke is die Colline Metallifere (provinsie Grosseto), Monte Cetona naby die grens met Umbrië, Monte Amiata ('n bergpiek van vulkaniese oorsprong met 1 738 m in Suid-Toskane) en die bergketting Montagnola Senese (provinsie Siena).
Die historiese verdeling van Toskane in onafhanklike stadstate, die comuni, en die gebrek aan 'n Toskaanse streeksidentiteit en -lojaliteit onder die plaaslike bevolking, wat daaruit voortgespruit het, word weerspieël in die Italiaanse term campanilismo, afgelei van campanile ("kloktoring"). Hiermee word beweer dat die belangstelling, identiteitsgevoel en lojaliteit van Toskane nie verder strek as die geluid van die inheemse kloktoring nie.[1]
Ondanks die verbondenheid van Toskane met hul verlede en hul geboorteplek het die streek in maatskaplike en ekonomiese opsig sedert die Tweede Wêreldoorlog ingrypende verandering ondergaan. Nog in 1945 is Toskane se sosiale strukture deur landbou as die belangrikste bron van inkomste bepaal, waarby die oorgrote meerderheid van die landelike bevolking uit besitlose landarbeiders en kleinboere bestaan het. in die twee dekades tussen 1951 en 1971, die tydperk van Italië se ongekende ekonomiese groei tot een van die wêreld se voorste nywerheidslande, het 375 000 landarbeiders (of meer as sewentig persent van die oorspronklike landboumannekrag) na ander streke van Italië gemigreer waar hulle 'n beter heenkome in florerende bedrywe gevind het. Volgens die Sensus van 1991 het die persentasie werknemers in die Toskaanse landbousektor vir die eerste keer tot minder as vyf persent gedaal. Daarteenoor was 20,5 persent van die ekonomies aktiewe Toskaanse bevolking in die handelsbedryf, 35,7 persent in die nywerheidsektor en 37,4 persent in die dienstesektor werksaam.[2]
Nogtans word Toskane se plattelandse gemeenskappe deur 'n lewendige gees en 'n bedrywige atmosfeer oorheers. Sowat die helfte van die streek se totale oppervlakte word tans vir landboudoeleindes gebruik wat van die verbouing van tradisionele gewasse (soos graan in die golwende heuwellandskappe suid van Siena of wingerde in die Chianti-gebied) tot verskeie nuwe landbougewasse soos sonneblomme, raap en vlas strek. Die verbouing van die laasgenoemde gewasse word deur die Europese Unie met subsidies bevorder. Met wyne van baie hoë gehalte soos die Brunello di Montalcino is 'n nuwe aansien aan die Toskaanse wynbedryf gegee nadat sy reputasie 'n tyd lank skade gely het weens sy assosiasie met swak massaprodukte. Baie Toskaanse boederye het die kans gegryp om met sogenaamde agriturismo - vakansie op plase - by die streek se florerende toerismebedryf in te skakel.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
