NG gemeente Linden

Die NG gemeente Linden was 'n gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die noordwestelike voorstad van Johannesburg met dieselfde naam. Op 1 Julie 2018 het dit met die NG gemeente Aasvoëlkop as die NG gemeente Aan-die-Berg saamgesmelt.

Die kerkgebou, begin 2018.

Die kerkgebou, omstreeks 1951. Die argitekte was Leendert en Geurt Geers.

Ds. Dan de Beer, van 1937 tot 1945 Linden se eerste leraar.

Ds. Maarten Kruger was in van 1945 tot 1949 Linden se tweede leraar.

Ds. G.J.J. Boshoff, die leraar van 1950 tot 1961.

Ds. J.J. Griesel, leraar van 1962 tot 1968.

Twis oor afstigting

In Ons gemeentelike feesalbum, 'n belangrike bron oor die ontstaan en geskiedenis van honderde NG gemeentes tot selfs in Kenia en Tanzanië, word die afstigting van die gemeente in een sin saamgevat: "Linden stig op 8 Oktober 1936 af van die moedergemeente Waterval met 'n aanvanklike ledetal van 670 en agt kerkraadslede." In Ons kerk in die Goudstad maak ds. A.P. Smit egter melding van 'n byna ses jaar lange "onverkwiklike" geskil tussen die kerkrade van Waterval en Johannesburg-Oos oor die vraagstuk van die dogtergemeente se afstigting.

Die moontlikheid van Linden se afstigting is die eerste maal op 27 November 1927 in die kerkraadsvergadering van Johannesburg-Oos geopper na aanleiding van 'n brief van die kerkraad van Waterval, waarin hy versoek word om gedeeltes van Emmarentia, Parkhurst (sien NG gemeente Parkhurst) en Craighall aan die te stigte gemeente af te staan. Ds. William Nicol het 'n klein kommissie saamgeroep wat op 5 Desember 'n vergadering in die kerksaal van Parkhurst met verteenwoordigers van albei gemeentes gehou het. Tydens die vergadering kom die verteenwoordigers ooreen om die afstigting by albei kerkrade aan te beveel. Waterval sou blykbaar 610 en Johannesburg-Oos 240 lidmate aan die nuwe gemeente kon afstaan. Die lidmate van Johannesburg-Oos het in Parkhurst gewoon asook gedeeltes van Emmarentia en Craighall.

Hierna besluit die kerkraad tydens 'n buitengewone vergadering ook ten gunste van die afstigting, maar tydens daaropvolgende wyksvergaderings was die meeste lidmate in Parkhurst en Craighall teen dié besluit gekant en daarom onttrek Johannesburg-Oos se kerkraad sy steun aan Waterval se voorstel.

Nietemin gaan die Ringskommissie op 8 Oktober 1936 oor tot die stigting van Linden, sonder Parkhurst en Craighall, maar met Emmarentia ingesluit. Ds. Nicol en sy kerkraad was ontevrede met laasgenoemde se insluiting en wend hulle eers tot die Ring. Dié appèl misluk en uiteindelik gaan die kerkraad tot by die hoogste kerklike appèlhof, die Sinode. Die Sinodale Vergadering van April 1937 het Johannesburg-Oos se appèl gehandhaaf, maar dra die saak aan drie arbiters op sodat dit in der minne geskik kon word, naamlik di. P.J. Viljoen, P. Swart en J.H.R. Bartlett.

Ook hulle kon nie eenstemmigheid tussen die kerkrade oor die betwiste wyke Greenside en veral Emmarentia kry nie. Johannesburg-Oos se kerkraad het hierna voorgestel dat die wyke gesamentlik deur Johannesburg, Johannesburg-Oos en Waterval bedien moet word, maar Linden verset hom hierteen en beroep hom op die Sinode. Die Sinodale Vergadering van April 1941 lewer uitspraak in Linden se guns en verklaar Emmarentia tot 'n lynplaas.

Linden se eerste treë

Op 20 Mei 1937 word ds. D.F.B. de Beer as leraar in 'n groot tent bevestig. Die leraar, kerkraad en gemeente het onmiddellik aan die werk gespring en in 1938 kon die pastorie betrek word. Op 27 September 1941 is 'n begin gemaak met die bou van 'n kerk en op 6 Desember van dieselfde jaar lê ds. De Beer die hoeksteen. Groot was die belangstelling toe die kerkgebou op 3 Mei 1942 ingewy is. Dit het £7 200 gekos.

In Junie 1945 aanvaar ds. De Beer 'n beroep as sekretaris van openbare sedelikheid en op 13 Augustus 1945 word ds. M. Kruger van NG gemeente Westdene beroep en kort daarna bevestig. Hy werk vier jaar lank met groot vrug en onder sy bearbeiding is Ferndale afgestig.

Ds. Kruger aanvaar in September 1940 'n beroep na Graaff-Reinet, waarna ds. G.J.J. Boshoff van Port Elizabeth-Wes op 18 Maart 1950 bevestig word. Die gemeente begin in Junie 1951 bou aan die nuwe kerksaal, waarvan dr. D.F. Malan, eerste minister, die hoeksteen op 3 November 1951 lê. Die inwyding is beplan om saam te val met die Van Riebeeckfees op 6 April 1952, toe dit ook 'n naam gekry het om by die geskiedkundige geleentheid te pas.

In die vroeë dae was Linden een van die mees uitgestrekte stadsgemeentes, maar mettertyd is die gebied verdeel in talle dogtergemeentes, waaronder Fairland, Fontainebleau en Lindenpark. Voor eersgenoemde twee gemeentes in 1955 afgestig is, was die gemeente se ledetal meer as 1 700 en is hulle bedien deur sowat 70 kerkraadslede.

Enkele leraars

• Daniel Ferdinand Bosman (Dan) de Beer, 1937 - 1945
• Maarten Kruger, 1945 - 1949
• Gideon Johannes Jacobus Boshoff, 1950 - 1961
• J. Bartlett, 1953 - 1960
• David Petrus Matthys Beukes, 1961 - 1962 (na Lindenpark as eerste leraar van afgestigte gemeente)
• Jan Gabriël Griesel, 1962 - 1968
• Petrus Roelof van der Merwe, 1968 - 1977
• Dr. Attie van der Colf, 13 Augustus 1977 - 1995 (digter, verantwoordelik vir 126 omrymings in die Liedboek van die Kerk)
• Johannes Jochemus Gildenhuys, 1998 - 2007
• Dr. Jan Daniël Theron, 2008 - 2018 (waarna medeleraar van die nuwe NG gemeente Aan die Berg)

Getal lidmate

• 1973: doop 283, belydend 773
• 1979: doop 258, belydend 709
• 1985: doop 173, belydend 636
• 1994: doop 164, belydend 567
• 2006: doop 117, belydend 494
• 2007: doop 110, belydend 438
• 2010: doop 89, belydend 350
• 2013: doop 45, belydend 236

Bronne

• Olivier, ds. P.L. (samesteller) (1952) Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
• Smit, ds. A.P. (1948) Ons Kerk in die Goudstad (1887 - 1947). Kaapstad: Kerkrade van Johannesburg, Fordsburg, Johannesburg-Oos en Jeppestown.
• Symington, Johan (et. al.) (1985 en later) Jaarboek van die NG Kerke, Tydskriftemaatskappy, Kaapstad en Wellington.

Eksterne skakels

• Gemeentegeskiedenis op sy webwerf Geargiveer 3 Oktober 2018 op Wayback Machine