Lenin-mausoleum

Die Lenin-mausoleum (Russies: Мавзолей В.И. Ленина, Mawzolei W.I. Lenina) aan die westekant van Rooiplein is ’n belangrike monument uit die Sowjettyd. Dit staan teen die Kremlinmuur onder die Senatskaja-toring. Binne-in word die gebalsemde lyk van die rewolusionêr en stigter van die Sowjetunie, Wladimir Lenin, uitgestal.

Kort ná die dood van Lenin is duisende telegramme ontvang van mense wat gevra het dat sy liggaam behoue bly. Op die oggend van 23 Januarie het prof. Aleksei Abrikosof, ’n vooraanstaande patoloog, Lenin se lyk gebalsem om dit ongeskonde te hou tot met sy begrafnis. In die nag van 23 Januarie is die argitek Aleksei Sjtsjoessef opdrag gegee om binne drie dae ’n graftome te bou sodat mense ’n laaste huldeblyk aan Lenin kon bring.

Op 26 Januarie is besluit om die graftome op Rooiplein langs die Kremlin-muur te plaas. Teen 27 Januarie het Sjtsjoessef ’n graftome van hout gebou en om 16:00 op daardie dag is Lenin se doodskis daarin geplaas. Meer as 100 000 mense het die graftome binne ’n maand en ’n half besoek. In dieselfde jaar het Sjtsjoessef die graftome vervang met ’n groter weergawe.

In 1929 is vasgestel dat Lenin se liggaam vir ’n baie langer tydperk behoue kon bly. Daar is toe besluit om die houtmausoleum met een van stene te vervang. Dit is in Oktober 1930 voltooi. Dit het van buite die vorm van ’n meervlakkige piramide wat geskoei is op die ontwerp van antieke graftomes. Dit is ook deur Sjtsjoessef ontwerp. In 1973 het die beeldhouer Nikolai Tomski ’n nuwe sarkofaag ontwerp.

Tydens Sowjet-parades het staatshoofde en ander hoogwaardigheidsbekleërs die parades vanaf die dak van die mausoleum dopgehou.

Tussen 1924 en 1972 het meer as 10 miljoen mense die mausoleum besoek. Die lyk van Josef Stalin het langs dié van Lenin gelê van sy dood in 1953 tot op 31 Oktober 1961, toe dit verwyder is en buite die Kremlin-mure begrawe is.

Die mausoleum is elke dag behalwe Maandae en Vrydae oop van 10:00 tot 13:00. Toegang is gratis en mense wag steeds in lang rye om Lenin se liggaam te sien. Besoekers moenie praat of stilstaan nie terwyl hulle die mausoleum en Lenin se sterflike oorskot besigtig. Geen kamera's word in die mausoleum toegelaat nie.

Die gebou is die afgelope paar jaar in omstredenheid gehul. Baie mense, soos die laaste Sowjet-staatshoof Michail Gorbatsjof,^[1] wil hê dat Lenin se lyk eindelik begrawe word.