From Wikipedia, the free encyclopedia
KV62, ook bekend as die grafkelder van Toetankamen, in die Vallei van die Konings by Thebe, naby die moderne stad Luxor in Egipte, was die grafkelder van farao Toetankamen van die 18de Dinastie.
| KV62 | ||
| Die grafkelder van Toetankamen | ||
 | ||
| Die muurversiering in KV62 se grafkamer is eenvoudig in vergelyking met dié van ander grafte in die vallei. | ||
| Ligging | Vallei van die Konings | |
| Land |  Egipte | |
| Ontdek | 4 November 1922 | |
| Uitgrawings deur | Howard Carter | |
| Versiering | Mondopeningseremonie Amdoeat | |
| Uitleg | Gebuig na regs | |
Die grafkelder bestaan uit vier kamers en 'n ingangstrap en -gang. Dit is kleiner en is minder uitvoerig versier as ander koninklike Egiptiese grafkelders uit dié tyd; dit was moontlik aanvanklik die graf van 'n niekoninklike wat vir Toetankamen aangepas is ná sy voortydige dood. Nes ander farao's is hy begrawe met 'n groot verskeidenheid begrafnisvoorwerpe en persoonlike besittings, soos doodskiste, meubels, klere en juwele. In dié ongewoon klein ruimte was alles egter dig opmekaar gepak.
Rowers het in die tyd net ná sy dood twee keer by die grafkelder ingebreek, maar Toetankamen se mummie en die meeste van die begrafnisvoorwerpe het ongeskonde gebly. Die lae ligging van die graf in die vallei se vloer het daartoe gelei dat die ingang onder 'n hoop puin begrawe was wat deur vloedwater daarheen gespoel is en onder oorblyfsels van die bouwerk. Anders as die meeste ander grafte in die vallei, is dit dus nie in die Derde Oorgangstydperk (omstreeks 1070-664 v.C.) van sy waardevolle inhoud gestroop nie.
Die grafkelder is in 1922 deur uitgrawers onder leiding van Howard Carter ontddek. Dansky die gehalte en eksotiese voorkoms van die begrafnisvoorwerpe het die ontdekking 'n opskudding in die media veroorsaak en die beroemdste vonds in die geskiedenis van Egiptologie geword. Die dood van Carter se beskermheer, lord Carnarvon, te midde van die uitgrawings het gelei tot gissings dat die grafkelder vervloek is. Die ontdekking het die minimum insig verskaf oor Toetankamen se bewind en die Amarnatydperk wat dit voorafgegaan het, maar dit het kennis verbreed oor die materiële kultuur van ryk antieke Egiptenare sowel as patrone van antieke grafrowery. Toetankamen het een van die beroemdste farao's geword en sommige artefakte uit sy grafkelder, soos sy goue dodemasker, is van die bekendste kunswerke van antieke Egipte.
Die grootste deel van die inhoud is na die Egiptiese Museum in Kaïro gestuur en is nou in die Groot Egiptiese Museum in Giza. Toetankamen se mummie en sarkofaag word egter steeds in die grafkelder uitgestal. Vloede en swaar toeristeverkeer het die grafkelder sedert sy ontdekking beskadig, en 'n replika van die grafkelder is daarnaby opgerig om die druk van toeristebesoeke op die oorspronklike grafkelder te verminder.
Verskeie grafkelders in die Vallei van die Konings lê van antieke tye af al oop, maar die ingang van baie ander was versteek tot met die opkoms van Egiptologie in die vroeë 19de eeu.[1] Baie van die grafkelders is tussen 1902 en 1914 ontdek deur 'n reeks uitgrawers wat vir die Amerikaanse miljoenêr-sakeman Theodore M. Davis gewerk het. Onder Davis is die grootste deel van die vallei verken. Hy het egter nooit Toetankamen se graf gevind nie, want hy het gedink geen grafkelder sal in die valleivloer gegrawe wees nie.[2] Onder sy ontdekkings was KV54, 'n put met voorwerpe waarop Toetankamen se naam voorkom. Sy werkers het ook 'n klein grafkelder, KV58, ontdek met stukke van 'n strydwa met die name van Toetankamen en Ai daarop. Davis was oortuig daarvan dat KV58 Toetankamen se grafkelder is.[3]
Nadat Davis sy werk in die vallei gestaak het, het die argeoloog Howard Carter en sy beskermheer, lord Carnarvon, probeer om die puin in die vallei tot op die rotsbodem te verwyder. Davis se vonds van artefakte met Toetankamen se naam op het hulle laat hoop hulle spoor sy graf op.[4] Die ontdekking het op 4 November 1922 begin met 'n enkele treetjie aan die bopunt van die ingangstrap.[5] Toe die uitgrawers die voorkamer op 26 November bereik, het dit alle verwagtings oortref. Hulle het beter as ooit 'n insig gekry in die begrafnisse van die Nuwe Ryk.[6]
Die kondisie van die begrafnisgoedere verskil grootliks. Baie is deur vog beskadig, moontlik weens beide die klam pleister waarmee die graf verseël is en water wat deur die millenniums ingesypel het.[7] Die fantastiese aard van die grafgoedere het egter 'n opskudding in die media veroorsaak wat "Toetmanie" genoem is. Dit het Toetankamen een van die beroemdste farao's gemaak.[8][9] In die Weste het die publisiteit 'n nuwe neiging laat ontstaan vir antieke Egiptiese ontwerpmotiewe.[10] In Egipte het dit klem gelê op die land se band met sy antieke verlede, veral tydens Egipte se onafhanklikheidstryd teen Brittanje wat tot in 1922 geduur het.[11] Die publisiteit het toegeneem toe lord Carnarvon in April 1923 aan 'n infeksie sterf, en gerugte het ontstaan dat hy weens die vloek van die farao's dood is. Ander sterftes en vreemde gebeure is ook met die vloek verbind.[12]
Laat in 1923 en vroeg in 1924 is die voorkamer deur Carter en sy span leeggemaak en werk het aan die grafkamer begin.[13] Die skoonmaak van die grafkelder self is in November 1930 voltooi.
Toetankamen se grafkelder is in die kalksteenrotsbodem van die valleivloer van die Vallei van die Konings.[14] Die plan daarvan stem ooreen met dié van niekoninklike grafte uit dié tyd, maar is vergroot om soos 'n koninklike graf te lyk.[15]
Dit bestaan uit 'n trap wat in 'n westelike rigting afloop (A); 'n gang wat na wes afloop (B); 'n voorkamer aan die westekant van die gang (I); 'n anneks aan die suidwestehoek van die voorkamer (Ia); 'n grafkamer noord van die voorkamer (J); en 'n kamer oos van die grafkamer (Ja), bekend as die skatkamer.[16] Die graf- en skatkamer is dalk by die oorspronklike grafkelder gevoeg toe dit vir Toetankamen se begrafnis aangepas is.[15]
Die meeste koninklike grafkelders uit die 18de Dinastie het 'n gebuigde as, sodat iemand wat van die ingang na die grafkamer loop, op pad daarheen skerp links moes draai. Deur Toetankamen se grafkelder noord van die voorkamer te plaas, het die bouers van KV62 dit 'n uitleg gegee met 'n as wat na regs buig in plaas van na links.[17][18]
Die enigste muurversiering in die grafkelder buiten die seëls van amptenare, is in die grafkamer. Dit is in teenstelling met die ander koninklike grafte van die 18de Dinastie, toe nog twee kamers versier was, en van die 19de en 20ste Dinastie, toe die hele grafkelder versier was. Geen van die versierings is in reliëf gedoen nie; dié tegniek is eers van die bewind van Horemheb af in die vallei gebruik.[20]
KV62 se grafkamer is geverf met figure op 'n geel agtergrond. Teen die oostemuur word Toetankamen se begrafnisoptog uitgebeeld. Die noordemuur wys hoe Ai die mondopeningseremonie vir Toetankamen uitvoer en hom so as die koning se erfgenaam wettig, asook hoe Toetankamen die godinne Noet en Osiris in die hiernamaals groet.
Teen die suidemuur is die farao saam met die gode Hathor, Anoebis en Isis. Die westemuur beeld 12 bobbejane uit, wat 'n uittreksel uit die eerste seksie van die Amdoeat is.
_(repairandskew)_(cropped).jpg)
Die 5 398 artefakte[21] in die grafkelder is verreweg die volledigste voorbeeld van 'n stel koninklike begrafnisvoorwerpe in die Vallei van die Konings.[22] Daar was honderde van sommige soorte: 413 begrafnisfiguurtjies (figuurtjies wat veronderstel is om in die hiernamaals vir die koning te werk) en 200 stukke juweliersware.[23] Daar was voorwerpe in al vier kamers en in die gang.[24]
Feitlik al die leer in die grafkelder is beskadig deur die afwisselende tydperke van klamheid en droogte;[25] die tekstiele wat die ergste beskadig is, het in 'n swart poeier verander.[26] Houtvoorpe was verwronge en hulle gom het losgekom.[25]
Die gang het moontlik allerhande soorte materiaal bevat. In die voorkamer was 600 tot 700 voorwerpe. In die suidehoek was uitmekaar gehaalde strydwaens, in die noordoostehoek begraniskranse en aan die noordekant was twee lewensgroot standbeelde van Toetankamen wat weerskante van die ingang na die grafkamer gestaan het.[27] Daar was verskeie beddens met dierekoppe, 'n lotusvormige albasterkelk en 'n geverfde boks wat Toetankamen uitbeeld waar hy veg.
Carter was hoogs beïndruk met 'n vergulde troon met inlegsels wat Toetankamen en Anchesenamoen in die kunsstyl van die Amarnatydperk uitbeeld; Hy het gesê dit is "die mooiste ding wat nog in Egipte ontdek is".[28] Bokse in die voorkamer het die meeste klere bevat: tunieke, kilts, handskoene en sandale, sowel as grimeermiddels.[29]
Die anneks het meer as 2 000 individueke artefakte bevat. Daar was beddens, stoele en houers met olie en wyn.[30] Die meeste voedsel, wapens en begrafnisbeeldjies was hier, asook boot- en ander modelle.[31]
.jpg)
_(44795620015).jpg)
.jpg)
.jpg)
In Toetankamen se grafkamer
Die grootste deel van die grafkamer is beslaan deur die vergulde houtkis en drie kleiner kiste wat inmekaar gepas het, met binne-in die sarkofaag. Selfs hier was begrafnisgoedere, onder meer flesse, godsdiensvoorwerpe, roeispane, waaiers en kieries. Dit is soms sommer tussen die kiste ingedruk[32]
Die versiering van die kiste, in reliëf, sluit dele van verskeie begrafnistekste in. Al vier kiste bevat uittreksels uit die Dodeboek, en een bevat uittreksels uit die Amdoeat.[33] Op die buitenste kis is inskripsies uit die oudste bekende kopie van die Boek van die Hemelse Koei, wat beskryf hoe Ra die wêreld in sy huidige vorm herskep het.[34]
Die sarkofaag is van kwartsiet, maar die deksel van rooi graniet wat geel geverf is om by die kwartsiet te pas. Dit is gegrafeer met die beelde van vier beskermingsgodinne (Isis, Nephthys, Neith en Serket).
Die buitenste twee kiste is gemaak van vergulde hout, met inlegsels van glas en halfedelstene. Die binneste kis is van soliede goud, maar het dieselfde inlegsels.[35] Daarbinne het Toetankamen se mummie gelê. Aan die liggaam, tussen die lae materiaal, was 143 voorwerpe, insluitende klere soos sandale, amulette en ander juwele, en twee dolke. Die goue masker oor sy kop het een van die ikoniesste antieke Egiptiese artefakte in die wêreld geword.[36]
In die ingang na die skatkamer staan 'n heiligdom met draagpale en 'n standbeeld van die jakkalsgod Anoebis op.[37] Teen die oostemuur van die kamer was 'n hoë, goue heiligdom wat die begrafnisflesse bevat het waarin Toetankamen se organe ná sy mummifisering gehou is. Dit was uit een blok albaster met plek vir vier flesse, elk toegemaak met 'n deksel met 'n afbeelding van die koning.[38] Daaragter was 'n houtbeeld van 'n koei se kop, wat die godin Hathor voorstel. In dié kamer is die meeste van die houtmodelle gestoor, onder meer nog bote en baie van die begrafnisbeeldjies.[39] Baie van die juweliersware was in bokse in die skatkamer.[40] 'n Stel klein kiste wat inmekaar pas in die skatkamer het 'n haarlok bevat van Tije, die vrou van Amenhotep III en waarskynlik Toetankamen se ouma. In een boks was daar miniatuurkiste waarin mummies van Toetankamen se dood gebore dogters gehou is.[41]
_2019.jpg)
_-_268.jpg)
Die hoeveelheid voorwerpe in Toetankamen se grafkelder laat baie mense dink konings wat langer gelewe en groot grafkamers gehad het, het nog meer begrafnisvoorwerpe gehad. Toetankamens se begrafnisvoorwerpe het egter net-net in sy grafkelder gepas. Daarom reken die Egiptoloog Joyce Tyldesley dat ander, groter grafkelders in die vallei versamelings van dieselfde grootte bevat het wat net netjieser in die groter ruimte ingepas is.[42]
Die gebreekte oorblyfsels van begrafnisvoorwerpe in ander grafte stem baie ooreen met dié wat hier ontdek is. Dit lyk of 'n sekere stel voorwerpe vir elke koninklike begrafnis gebruik is. Al wat in Toetankamen se grafkelder ontbreek het, was begrafnistekste. Dit het Egiptoloë teleurgestel wat gedink het hulle sou meer kon leer oor die geskiedenis van die Amarnatydperk. Hulle het egter eerder insig gekry in die materiële kultuur van antieke Egipte.[44] Onder die ontdekte artikels was 'n voubare bed, die enigste ongeskonde voorbeeld uit antieke Egipte; bokse wat toegemaak kan word met die draai van 'n knop, volgens Carter die oudste voorbeelde daarvan,[45] musiekinstrumente; wapens, soos Toetankamen se dolk wat van yster gemaak was en in dié tyd 'n seldsame verskynsel was; en 130 stawwe, onder meer een met die inskripsie: "Rietstaf wat Sy Majesteit self gekerf het."[46]
Van die artefakte werp effens lig op die einde van die Amarnatydperk. 'n Stuk van 'n boks wat in die gang gekry is, bevat die name van Achenaten, Neferneferoeaten en Achenaten se dogter Meritaten, terwyl 'n fles uit die grafkelder twee koninklike name bevat wat uitgewis is en dalk dié van Achenaten en Smenchkare kon wees. Dit is 'n belangrike bewys van pogings om die verhoudings tussen lede van die koninklike familie en die volgorde waarin hulle regeer het te verander, hoewel vertolkings grootliks verskil.[47][48] Die gesigte van Toetankamen se tweede kis en begrafnisflesse verskil van die meeste uitbeeldings van hom; dié artikels is dus aanvanklik vir 'n ander heerser gemaak, soos Smenchkare of Neferneferoeaten, en vir Toetankamen se begrafnis herbruik.[49][50]
Sommige voorwerpe bevat bewyse van die verskuiwing in godsdiensbeleid tydens Toetankamen se bewind.[52] Die goue troon beeld Toetankamen en Anchesenamen uit onder die strale van Aten, in die Amarnakunsstyl.[51] Die koning en koningin se name is dié wat later gebruik is en na Amen verwys eerder as Aten, maar daar is tekens dat die name verander is nadat die troon gemaak is. Die armleunings en rugkant van die stoel bevat ook die koning se oorspronklike naam, Toetankaten.[52] 'n Septer uit die anneks bevat die name van beide Amen en Aten, en dit lyk dus daar was 'n poging om die twee goddiensstelsels te integreer.[53]
Diefstalle het Toetankamens se grafkelder 'n belangrike bron van kennis oor grafrowery en -herstel in die Nuwe Ryk gemaak, veral in die vroeë deel van die tydperk, toe rowers opportunistieser was as dié van die laat 20ste Dinastie wat grootskaalse plundery gepleeg het.[54] Baie bokse in die grafkelder bevat lyste van die oorspronklike inhoud, en dus was dit moontlik om uit te vind wat alles gesteel is. So toon die lyste in die skatkamer byvoorbeeld dat sowat 60 persent van die juweliersware daar gesteel is.[55] Diewe sou juweliersware gevat het wat waardevol en draagbaar was en wat verander of gesmelt kon word sodat dit nie herkenbaar is nie.[56]
Die meeste van die metaal- en glaskelke is gesteel, asook beddegoed en kosmetiekware. Die diefstal van laasgenoemde wys die rowers moes kort ná die begrafis toegeslaan het, want die vetgebaseerde olies daarin sou binne 'n paar jaar galsterig geword het.[57] Die gebreekte voorwerpe wat in die opvulling van die gang gebruik is, kom alles van die voorkamer, wat daarop dui dat die diewe net toegang tot dié kamer gehad het. Die tweede groep diewe het tot in die skatkamer gevorder.[58]
Nadat die skoonmaak van die grafkelder in 1932 voltooi is, is feitlik die hele inhoud verwyder. Die grootste uitsondering is die sarkofaag en die heel buitenste kis, waarin Toetankamen se mummie gehou word.[59][60] Carter het ook sonder toestemming 'n handvol klein artefakte uit die grafkelder gevat; ná sy dood het sy erfegnaam, Phyllis Walker, dit ontdek en aan die Egiptiese regering terugbesorg.[61]
Van 2011 is die voorwerpe van ander museums na die Groot Egiptiese Museum in Giza verskuif.[62] Wanneer die museum open, wil dit al die grafkelder se artefakte vertoon.[63]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
