Chagos-argipel

Die Chagos-argipel (/ˈtʃɑːɡoʊs/ of /ˈtʃɑːɡəs/; Engels: Chagos Archipelago, voorheen: Bassas de Chagas^[1] en later ook Oil Islands, bekend as Foalhavahi (ފޯޅަވަހި) in Dhivehi, as Phehandweep (फेहंद्वीप) in Hindi en ander Noord-Indiese tale en as as Paeikaana Theevukal (பேகான தீவுகள்) in Tamil) is 'n argipel in die noord-sentraale Indiese Oseaan, wat uit 7 atolle bestaan. Die argipel lê 500 kilometer suid van die Maledive en sowat 1 900 kilometer oos van die Seychelle.

Kaart van die Chagos-argipel.

Chagos-argipel Inheemse naam: Chagos Archipelago
Kaart van die Chagos-argipel
Geografie
Ligging	Britse Indiese Oseaangebied, Indiese Oseaan
Koördinate	6°00′S 71°30′O
Argipel	Chagos-argipel
Totale eilande	7 atolle
Hoofeilande	Diego Garcia
Oppervlakte	63,17 vk km
Administrasie
Verenigde Koninkryk
Oorsese gebied	Britse Indiese Oseaangebied
Hoofstad	Diego Garcia
Grootste stad	Diego Garcia (4 000)
Demografie
Bevolking	4 000
Laaste Britse oorsese gebied in die Indiese Oseaan

Die Chagos-argipel is 'n belangrike strategiese punt en is onder militere beheer van die Verenigde Koninkryk en die Verenigde State. Die argipel het 'n bevolking van 4 000 (net soldate en burgerlike gekontrakteerde personeel) in 2010 gehad en het 'n oppervlakte van 63,17 km². Die hoofstad en grootste stad is Diego Garcia, wat asook die hoofeiland en enigste bewoonde atol is. Die Chagos-argipel vorm die laaste Britse oorsese gebied, die Britse Indiese Oseaangebied, in die Indiese Oseaan en is 'n belangrike vloot- en lugmagbasis.

Omstrede gebied

Die Verenigde Nasies se Algemene Vergadering het in 2017 besluit om die Internasionale Geregshof in Den Haag se mening te vraag oor die wettigheid van die Chagos-argipel se status. In die koloniale tyd was dit onderdeel van die Britse kolonie Mauritius, maar die Verenigde Koninkryk het dit afgeplits en behou, die bevolking van Diego Garcia gedwing om die eiland te verlaat en dit aan die Verenigde State verhuur. Mauritius eis die gebied op. Die stemming in die Algemene Vergadering het 94 stemme ten gunste van Mauritius se eise, 65 onthoudings en slegs 15 teen opgelewer. Suid-Afrika het toegestem, die meeste ander lede van die Europese Unie het hulle van stemming onthou.^[2][3]

	Atol/Rif/Bank (alternatiewe naam)	type	Oppervlakte (km²)		Aantal eilande	Ligging
			Land	Totaal
0	naamlose bank	oorstroomde bank	–	3	–	04°25′S 72°36′O
1	Colvocoresses Reef	oorstroomde atol	–	10	–	04°54′S 72°37′O
2	Speakers Bank	onoorgroei atol	>0	582	1)	04°55′S 72°20′O
3	Blenheim Reef (Baixo Predassa)	onoorgroei atol	0,02	37	4	05°12′S 72°28′O
4	Benares Shoals	oorstroomde rif	–	2		05°15′S 71°40′O
5	Peros Banhos	atol	13	503	32	05°20′S 71°51′O
6	Salomon Islands	atol	5	36	11	05°22′S 72°13′O
7	Victory Bank	oorstroomde atol	–	21	–	05°32′S 72°14′O
8a	Nelsons Island	Dele van die mega-atol Great Chagos Bank	0,81	12642	1	05°40′53″S 72°18′39″O
8b	Three Brothers (Trois Frères)		0,37		3	06°09′S 71°31′O
8c	Eagle Islands		2,63		2	06°12′S 71°19′O
8d	Danger Island		0,66		1	06°23′00″S 71°14′20″O
9	Egmont Islands	atol	4	29	7	6°40′S 71°21′O
10	Cauvin Bank	oorstroomde atol	–	12	–	06°46′S 72°22′O
11	Owen Bank	oorstroomde bank	–	4	–	06°48′S 70°14′O
12	Pitt Bank	oorstroomde atol	–	1317	–	07°04′S 72°31′O
13	Diego Garcia	atol	30	174	42)	07°19′S 72°25′O
14	Ganges Bank	oorstroomde atol	–	30	–	07°23′S 70°58′O
15	Wight Bank			3		07°25′S 71°31′O
16	Centurion Bank			25		07°39′S 70°50′O
	Chagos-argipel	Argipel	63,17	15427	64	04°54' tot 07°39'S 70°14' tot 72°37' O
1) 'n aantal droog sand kaaien
2) hoofeiland en drie eilandjies in die noordelike einde

Verwysings

1. "Track of the Calcutta East Indiaman, over the Bassas de Chagas in the Indian Ocean" (in Engels). Catalogue.nla.gov.au. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Junie 2018. Besoek op 21 Junie 2012.
2. Sengupta, Somini (22 Junie 2017). "U.N. Asks International Court to Weigh In on Britain-Mauritius Dispute". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Desember 2019. Besoek op 23 Junie 2017.
3. "Chagos legal status sent to international court by UN". BBC (in Engels). 22 Junie 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 April 2020. Besoek op 23 Junie 2017.

Eksterne skakels

Wikimedia Commons bevat media in verband met Chagos-argipel.