Adam Koksland

Adam Koksland is 'n voormalige Griekwarepubliek in die omgewing van Philippolis, wat tans deel van Suid-Afrika vorm. Adam Koksland is tot en met die Britse anneksasie in 1848 deur die Griekwakaptein Adam Kok III regeer. In 1861 verlaat Kok en sy volksgenote die gebied om Griekwaland-Oos te stig.

Adam Koksland

1825–1848/1861[1] → →
Ligging of Adam Koksland Ligging van Adam Koksland
Hoofstad	Philippolis
Taal/Tale	Nederlands, Afrikaans
Regering	Republiek
Kaptein	Adam Kok III
Geskiedenis
- Gestig	1825
- Britse anneksasie	1848
- Gebied verlaat	1861

Geskiedenis

Adam Koksland, die suide van die teenwoordige Vrystaatprovinsie, is deur die Griekwas onder leiding van die Kok-familie bewoon. Hulle steek die Oranjerivier in gemeenskappe oor omdat hulle as kleurlinge nie in die Kaapkolonie welkom gevoel het nie. Die Griekwas van Adam Koksland het land op individuele basis beset en groot troppe vee aangehou. Hulle was 'n klein, maar ontwikkelde gemeenskap met 'n sterk onafhanklikheidsgevoel.^[2]

Vanweë die Groot Trek in die jare 30 en 40 van die 19de eeu is Adam Koksland deur Voortrekkers en Boere oorrompel, wat tot die oop grasvelde aangetrokke gevoel het. Omdat die Britte hulle hande vol gehad het met die Xhosas in die Kaapse grensoorloë, stuur hulle sendelinge om 'n gewapende konflik tussen die Griekwas en die Boere te voorkom.

Britse sendelinge oorreed kaptein Adam Kok III om Adam Koksland 'n Brits protektoraat te maak. In ruil sou hy beskerming kry en aksies sou geneem word om die Boere te blokkeer. Van die beloofde beskerming kom daar egter dadels en die Boere bly onverhinderd die gebied instroom. In 1848 is die Oranjerivier-soewereiniteit deur sir Harry Smith uitgeroep en ses jaar later kom die Boererepubliek, Oranje-Vrystaat tot stand, wat die Griekwas geen kans op onafhanklikheid gelaat het nie. In 1861 vertrek Adam Kok III en sy mense oor die Drakensberge om die nuwe Griekwarepubliek, Griekwaland-Oos te stig, wat tot 1879 bestaan het.

Verwysings

1. Geannekseer in 1848, verlaat (deur Adam Kok III en die Griekwas) in 1861.
2. Majeke, Nosipho, 1952: The Role of the Missionaries in conquest