konseptuele groepering van ekonomiese aktiwiteite From Wikipedia, the free encyclopedia
'n Ekonomiese sektor of sakesektor verwys na 'n gedeelte van die ekonomie gebaseerd op die algemene aard van hul aktiwiteite en waar hulle in die produksieproses inpas. Die ekonomie is histories in drie sektore verdeel volgens die Drie-sektore-hipotese:[1]
In die 20ste eeu het ekonome begin voorstel dat tradisionele tersiêre dienste verder van mekaar onderskei kan word in: "kwaternêre" en kwinêre diens sektore. Ekonomiese aktiwiteite in die hipotetiese kwaternêre sektor bestaan uit inligtings- en kennisgebaseerde dienste, terwyl kwinêre dienste die industrie aktiwiteit wat verband hou met menslike dienste en gasvryheid insluit.[2]
Hierdie sektor word ook oerproduksie genoem. Die oerproduksie lewer meestal die rou materiale of grondstowwe vir 'n produk. By hierdie sektor word byvoorbeeld landbou, bosbou en vissery gereken. Die klassifisering van mynbou as 'n primêre sektor is omstrede, alhoewel ook hierdie sektor onverwerkte grondstowwe oplewer en sodoende by die primêre sektor gereken kan word.
Die huidige ekonomiese teorie gebruik 'n nouer en 'n wyer definisie ten opsigte van die primêre sektor. Volgens die nouer definisie van bedrywe word slegs landbou, bosbou en vissery by die primêre sektor gereken, die wyer definisie sluit ook die mynbou hierby in. Die primêre sektor verskaf grondstowwe wat in die sekondêre sektor verwerk word.
In die meeste ontwikkelende lande is 'n heelwat groter persentasie van die ekonomies aktiewe bevolking in die primêre sektor werksaam as in nywerheidslande, en daar bestaan 'n inverse korrelasie tussen die persentasie werknemers in die primêre sektor en die industriële ontwikkelingspeil van 'n land.
Die sekondêre sektor behels die nywerheidssektor van 'n ekonomie, dit wil sê die sektor wat rou materiale tot 'n meer bruikbare vorm verwerk. Hierby word alle nywerhede, ambagte, die energiebedryf (opwekking en voorsiening van energie) en watervoorsiening, meestal ook die boubedryf gereken. Afhangende van die definisie, wat toegepas word, maak ook die mynboubedryf deel uit van die sekondêre sektor.
'n Kenmerkende eienskap van hierdie sektor is die verwerking van rou materiale en goedere uit die primêre sektor. Vanweë die vervaardigingsproses, waarvoor beleggingsgoedere benodig word, is die sekondêre sektor nie net materiaalintensief nie, maar ook kapitaalintensief.
Die tersiêre of dienstesektor behels alle dienste wat in sakeondernemings of deur die staat en ander openbare instellings verskaf word. Die volgende bedrywe word by die tersiêre sektor gereken:
'n Kenmerkende eienskap van hierdie sektor is produksie of dienslewering deur benutting van mannekrag - dit is derhalwe 'n personeelintensiewe sektor.
'n Ekonomie kan verskillende sektore insluit (ook bekend as 'n "bedryfstak") wat in opeenvolgende fases ontwikkel het:
Selfs in moderne tye, ontwikkelende lande is geneig om meer op die eerste twee sektore te vertrou, in teenstelling met ontwikkelde lande.
'n Ekonomie kan ook volgens eienaarskap verdeel word:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
