From Wikipedia, the free encyclopedia
Sidonie-Gabrielle Colette (Saint-Sauveur-en-Puisaye, 28 Januarie 1873 - Parys, 3 Augustus 1954) was 'n Franse skrywer. Sy het haar boeke onder haar familienaam, sonder voornaam of voorletters gepubliseer. Sy is veral bekend vir haar romans: Chéri (1920), La chatte (1933) en Gigi (1944).
Sidonie-Gabrielle Colette | |
|---|---|
 | |
| Gebore | Sidonie-Gabrielle Colette 28 Januarie 1873 Saint-Sauveur-en-Puisaye |
| Sterf | 3 Augustus 1954 |
| Nasionaliteit | Frankryk |
| Beroep | Skrywer |
| Bekend vir | Chéri, La chatte, Gigi |
| Eggenoot | Henry Gauthier-Villars (Willy) Henri de Jouvanel Maurice Goudeket |
| Kinders | Bel Gazou |
| Ouer(s) | Jules-Joseph Colette en Adèle Eugénie Sidonie Landoy |
| Handtekening | |
.svg) | |
Colette was die jongste van vier dogters van die belastinggaarder (en voormalig offisier) Jules-Joseph Colette en Adèle Eugénie Sidonie ("Sido") Landoy. Haar vroeëre jeug is sterk deur haar moeder oorheers, met wie sy altyd deur briewewisseling in kontak gebly het.[1]
In 1893 trou sy met Henry Gauthier-Villars (Willy), wat veel ouer as sy was, en vestig haarself in Parys. Dit was die begin van haar literêre loopbaan, maar sy verloor kontak met haar moeder en die natuur, waarna sy haar lewe lank in haar werke sal terughunker.
Haar man sluit haar soms vir lang periodes op en dwing haar om 'n aantal outobiografiese romans oor haar skooljare te skryf. Hy publiseer die werke onder sy eie naam, "Willy". Tussen 1900 en 1903 skryf sy haar vier min of meer outobiografiese Claudine-romans. Die reeks het onmiddellik groot sukses behaal en het talle erotiese tonele bevat. Kort na die laaste Claudine-roman skei hulle as gevolg van haar man se kompulsiewe karakter, ontrouheid en onenigheid oor die kopiereg van haar boeke. Sy het later haar teleurstelling oor haar gestrande huwelik in La Retraite sentimentale (1907) verwerk, waarin sy met weemoed op haar verlore jeug terugblik.
Na haar egskeiding woon Colette 'n tyd lank saam met die skrywer Natalie Clifford Barney. Sy veroorsaak 'n groot skandaal in 1907 tydens die opvoering van 'n pantomime (‘Rêve d'Égypte’) in die Moulin Rouge toe sy 'n ander vrou soen. Sy beskryf haar lewe as aktrise in haar romans L'Ingénue libertine (1909), La Vagabonde (1910) en L'Entrave (1913).
In 1910 word Colette die literêre bestuurder van die dagblad Le Matin en ontmoet haar tweede man, Henri de Jouvanel, die vader van haar dogter (Bel Gazou). In die jare 1913 tot 1920 ontpop sy as 'n volwaardig joernalis. Haar novelle Mitsou ou comment l’esprit vient aux filles (1917) vertolk haar nuwe optimisme. Sy begin om aan liefde te glo, maar die man word steeds merendeels as 'n swak figuur wat die harmoniese wêreld van die vrou verstoor beskryf, en daarom slegs 'n marginale rol in haar lewe speel. Haar eerste roman wat as 'n vervolgverhaal verskyn, Chéri (1920) beskryf die versaking van die liefde tussen Lea en die veel jonger Chéri, omdat sy insien dat verset teen die tyd nutteloos is. Die jongman, wat 'n obsessie as gevolg van Lea se aftakeling ontwikkel, sien slegs een uitweg in selfmoord (La fin de Chéri, 1926).
Colette is in 1924 na 'n opspraakwekkende verhouding met haar stiefseun, Bertrand de Jouvenel van Henri geskei.
In 1925 ontwikkel Colette 'n verhouding met die jong Belg, Maurice Goudeket, met wie sy in 1935 trou. Met La Naissance du jour (1928) en Sido (1929) maak sy haarself los van alle ydelheid en illusies oor die liefde. Sy verloor egter nie haar lewenslus nie en bly steeds geboei deur die vele aspekte van die liefde. Drie romans oor jaloesie volg: Le Pur et l'Impur (1932), La Chatte (1933) en Duo (1934). Sy het hierdie as haar beste werke beskou.
Om die mense met wie sy haar vrese tydens die Tweede Wêreldoorlog gedeel het op te beur, het sy in die tydperk 'n aantal ligter romans geskryf, waarvan Gigi die bekendste is. Gigi is twee keer verfilm, dit is in 'n toneelstuk verwerk en die storie is vir 'n musiekblyspele gebruik.
In 1945 tree sy tot die Académie Goncourt toe. In 1953 word sy as 'n offisier in die erelegioen (Légion d'honneur) aangewys en word sy 'n lid van die Académie royale de langue et de littérature françaises de Belgique.
Colette se tagtigste verjaardag is in Frankryk as 'n nasionale gebeurtenis gevier. Toe sy in 1954 sterf het sy 'n staatsbegrafnis ontvang.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
