廣東話拼音嘅方法 From Wikipedia, the free encyclopedia
1888年傳教士湛約翰設計咗粵語第一套拼音方案「粵語標準羅馬拼音」之後,唔同嘅粵語拼音方案相繼冒起,冇一個統一嘅標準。直至1993年推出嘅粵拼,喺2010年代開始普及,至今已經成爲標註拼寫粵音嘅主流方案。
要數喺呢段時間入面,比較有影響嘅羅馬字母拼寫方案,主要有:
雖然有啲方案並非使用基本嘅羅馬字母,但係喺粵語學界相當有影響力,或者喺歷史上都係重要嘅標註粵音方案。包括:
下面會比較香港語言學學會嘅粵拼、敎院方案、耶魯粵語拼音、黃錫凌嘅寬式音標、嚴格嘅萬國音標、廣州拼音方案、劉錫祥拼音。
例字 | 粵拼 | 敎院 | 耶魯 | 寬式 音標 |
萬國 音標 |
廣州 | 劉錫祥 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
巴 | b | b | b | b | p | b | b |
爬 | p | p | p | p | pʰ | p | p |
媽 | m | m | m | m | m | m | m |
花 | f | f | f | f | f | f | f |
打 | d | d | d | d | t | d | d |
他 | t | t | t | t | tʰ | t | t |
娜 | n | n | n | n | n | n | n |
啦 | l | l | l | l | l | l | l |
家 | g | g | g | g | k | g | g |
卡 | k | k | k | k | kʰ | k | k |
哈 | h | h | h | h | h | h | h |
牙 | ng | ng | ng | ŋ | ŋ | ng | ng |
渣 | z | dz | j | dz | tʃ | z/j | j |
叉 | c | ts | ch | ts | tʃʰ | c/q | ch |
沙 | s | s | s | s | ʃ | s/x | s |
也 | j | j | y | j | j | y | y |
蛙 | w | w | w | w | w | w | w |
瓜 | gw | gw | gw | gw | kʷ | gu | gw |
跨 | kw | kw | kw | kw | kʷʰ | ku | kw |
註:
例字 | 粵拼 | 敎院 | 耶魯 | 寬式 音標 |
萬國 音標 |
廣州 | 劉錫祥 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
丫 | aa | aa | a | a | aː | a | a |
挨 | aai | aai | aai | ai | aːi | ai | aai |
拗 | aau | aau | aau | au | aːu | ao | aau |
啱 | aam | aam | aam | am | aːm | am | aam |
晏 | aan | aan | aan | an | aːn | an | aan |
𦉍 | aang | aang | aang | aŋ | aːŋ | ang | aang |
鴨 | aap | aap | aap | ap | aːp̚ | ab | aap |
押 | aat | aat | aat | at | aːt̚ | ad | aat |
軛 | aak | aak | aak | ak | aːk̚ | ag | aak |
矮 | ai | ai | ai | ɐi | ɐi | ei | ai |
歐 | au | au | au | ɐu | ɐu | eo | au |
庵 | am | am | am | ɐm | ɐm | em | am |
奀 | an | an | an | ɐn | ɐn | en | an |
鶯 | ang | ang | ang | ɐŋ | ɐŋ | eng | ang |
噏 | ap | ap | ap | ɐp | ɐp̚ | eb | ap |
兀 | at | at | at | ɐt | ɐt̚ | ed | at |
搤 | ak | ak | ak | ɐk | ɐk̚ | eg | ak |
爺 | e | e | e | ɛ | ɛː | é | e |
希 | ei | ei | ei | ei | eːi | éi | ei |
掉* | eu | eu | ɛu | ɛːu | |||
舔* | em | em | ɛm | ɛːm | |||
円* | en | en | ɛn | ɛːn | |||
贏* | eng | eng | eng | ɛŋ | ɛːŋ | éng | eng |
夾* | ep | ep | ɛp | ɛːp̚ | |||
坺* | et | et | ɛt | ɛːt̚ | |||
吃 | ek | ek | ek | ɛk | ɛːk̚ | ég | ek |
衣 | i | i | i | i | iː | i | i |
腰 | iu | iu | iu | iu | iːu | iu | iu |
淹 | im | im | im | im | iːm | im | im |
煙 | in | in | in | in | iːn | in | in |
英 | ing | ing | ing | iŋ | ɪŋ | ing | ing |
葉 | ip | ip | ip | ip | iːp̚ | ib | ip |
熱 | it | it | it | it | iːt̚ | id | it |
益 | ik | ik | ik | ik | ɪk̚ | ig | ik |
柯 | o | o | o | ɔ | ɔː | o | oh |
哀 | oi | oi | oi | ɔi | ɔːi | oi | oi |
奧 | ou | ou | ou | ou | ou | ou | o |
安 | on | on | on | ɔn | ɔːn | on | on |
盎 | ong | ong | ong | ɔŋ | ɔːŋ | ong | ong |
渴 | ot | ot | ot | ɔt | ɔːt̚ | od | ot |
惡 | ok | ok | ok | ɔk | ɔːk̚ | og | ok |
靴 | oe | oe | eu | œ | œː | ê | euh |
央 | oeng | oeng | eung | œŋ | œːŋ | êng | eung |
約 | oek | oek | euk | œk | œːk̚ | êg | euk |
銳 | eoi | oey | eui | œy | øy | êu | ui |
潤 | eon | oen | eun | œn | øn | ên | un |
律 | eot | oet | eut | œt | øt̚ | êd | ut |
烏 | u | u | u | u | uː | u | oo |
煨 | ui | ui | ui | ui | uːi | ui | ooi |
豌 | un | un | un | un | uːn | un | oon |
甕 | ung | ung | ung | uŋ | ʊŋ | ung | ung |
活 | ut | ut | ut | ut | uːt̚ | ud | oot |
屋 | uk | uk | uk | uk | ʊk̚ | ug | uk |
於 | yu | y | yu | y | yː | ü | ue |
淵 | yun | yn | yun | yn | yːn | ün | uen |
月 | yut | yt | yut | yt | yːt̚ | üd | uet |
唔 | m | m | m | m̩ | m̩ | m | m |
吳 | ng | ng | ng | ŋ̩ | ŋ̩ | ng | ng |
註:
調名、音值 | 例字 | 粵拼 | 敎院 | 耶魯 | 寬式 音標 |
萬國 音標 |
廣州 | 劉錫祥 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
陰平,53 | 溫 | 1 | 1 | à | ˈa | ˥˧ | 1 | 1 |
陰平變讀,55 | 瘟 | 1 | 1 | ā | ˈa | ˥ | 1 | 10 |
陰上,35 | 搵 | 2 | 2 | á | ˊa | ˧˥ | 2 | 2 |
陰去,33 | 困 | 3 | 3 | a | ˉa | ˧ | 3 | 3 |
陽平,21或11 | 雲 | 4 | 4 | àh | ˌa | ˨˩ 或 ˩ | 4 | 4 |
陽上,13或23 | 蘊 | 5 | 5 | áh | ˏa | ˩˧ 或 ˨˧ | 5 | 5 |
陽去,22 | 運 | 6 | 6 | ah | ˍa | ˨ | 6 | 6 |
陰入(上陰入),5 | 屈 | 1 | 7或1 | āt | ˈat | ˥ | 1 | 1 |
陰入變調,35 | 核* | 2 | 2 | át | ˊat | ˧˥ | ||
中入(下陰入),3 | 挖 | 3 | 8或3 | at | ˉat | ˧ | 3 | 3 |
陽入,22 | 鷸 | 6 | 9或6 | aht | ˍat | ˨ | 6 | 6 |
註:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.