Loading AI tools
来自维基百科,自由的百科全书
庫曼語是一種由庫曼人和欽察人使用的突厥語族欽察語支語言;其與今日欽察-庫曼語群的許多語言很相似。庫曼語在許多中世紀文獻中保存,如《庫曼語手冊》;以及一些近代手稿,如本篤會修士Johannes ex Grafing的筆記。[1]它曾是中東歐的有着大量文學遺產的書面語。後來成為金帳汗國通用語。[2]
庫曼人是在金帳汗國前分布在東歐草原、黑海北岸的游牧民族。包括克里米亞韃靼人、卡拉恰伊人、庫梅克人和巴爾卡爾人在內的許多突厥民族都是庫曼人的後裔。今日,使用這些語言的民族屬於欽察-庫曼語支,語言和庫曼語關係密切。
庫曼語在匈牙利王國庫曼尼亞地區於17世紀早期變得瀕危。一般認為最後一名庫曼語母語者是以斯帖·瓦羅,是考爾曹格居民,死於1770年。
庫曼-欽察人曾在哈薩克斯坦、俄羅斯、格魯吉亞、匈牙利、羅馬尼亞(如巴薩拉布王朝)、摩爾多瓦、比薩拉比亞和保加利亞的歷史上有着重要地位。[3]
《庫曼語手冊》中一段庫曼欽察突厥語主禱文如下:
Atamız kim köktesiñ. Alğışlı bolsun seniñ atıñ, kelsin seniñ xanlığıñ, bolsun seniñ tilemekiñ – neçik kim kökte, alay [da] yerde. Kündeki ötmegimizni bizge bugün bergil. Dağı yazuqlarımıznı bizge boşatqıl – neçik biz boşatırbız bizge yaman etkenlerge. Dağı yekniñ sınamaqına bizni quurmağıl. Basa barça yamandan bizni qutxarğıl. Amen![4]
Atamız ki göktesin. Alkışlı olsun senin adın, gelsin senin hanlığın, olsun senin dilediğin – nice ki gökte, öyle de yerde. Gündelik ekmeğimizi bize bugün ver. Günahlarımızı bağışla – nice ki bağışlarız biz, bize yamanlık edenleri. Ve bizi kötülüğün sınamasından kurtar. Tüm yamandan bizi kurtar. Amin!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.