邦板牙语(Kapampangan或Capampan͠gan,库利坦字母:),按其名称的英语读法又译作帕姆潘格语、卡帕姆潘格语或卡片片甘语,是一种在菲律宾吕宋岛中部所使用的语言,属于“北菲律宾语言”。邦板牙语是菲律宾的八大民族语言之一,按人口比例,是菲律宾第六大语言人口[7]。这种语言的母语使用者位于全邦板牙省、丹辘省南部、巴丹省北部,而在布拉干省与新怡诗夏省部分人口及在三描礼士省的阿埃塔人亦听得明白。邦板牙语在当地的名称叫作“Amanung Sisuan”,字面意思就是“喂奶时的语言”,也就是母语的意思。
邦板牙语 | |
---|---|
Kapampangan Pampangan Capampáñgan | |
Amánung Kapangpángan, Amánung Sísuan | |
![]() 用该语言原生书写系统库利坦字母书写的“邦板牙语”一词 | |
发音 | [kəːpəmˈpaːŋən] |
母语国家和地区 | 菲律宾 |
区域 | 中央吕宋(邦板牙省全部,丹辘省南部,巴丹省东北部,布拉干省西部,新怡诗夏省西南部,三描礼士省东南部) |
族群 | 邦板牙人 |
母语使用人数 | 280万 (2010年)[1][需要更新] 菲律宾母语人口数第七多的语言[2] |
语系 | 南岛语系
|
文字 | 拉丁字母 (邦板牙字母) 库利坦字母 |
官方地位 | |
作为官方语言 | 安赫勒斯[3][4][5] |
承认少数语言 | 菲律宾的[地区语言]] |
管理机构 | 菲律宾语言委员会 |
语言代码 | |
ISO 639-2 | pam |
ISO 639-3 | pam |
Glottolog | pamp1243 [6] |
![]() 菲律宾使用邦板牙语的地区 | |
历史
邦板牙语的名称源于“邦板”(pampang,意思即是“河岸”。在16世纪西班牙人到达菲律宾以前,人们对这种语言可以说没有几多认识。 到了18世纪,Diego Bergaño神父写了两本有关这种语言的著作,分别为Vocabulario de la lengua Pampanga[8] 及Arte de la lengua Pampanga,是邦板牙语研究的经典。
例子
- Komusta na ka? - 你好吗?
- Masalese ku pu. - 我很好.
- Mayap ku pu. - 我很好.
- Nanung lagyu mu? - 你叫什么名字?
- Malagu ka talaga! - 你很漂亮!
- Kasanting mo! - 你很帅!
- Wa - 是
- Ali - 不
- Me keni. (from 'Ume ka keni'). - 来。
- Bisa kung maglolo keka. - “我想追求你”
- Tabalu keka - 字面意思指“我并不认识你”
- E ku balu.- 我不知道。
- Mako na ku. - I am going.
- Mangan ta na, mangan tamu. - 我们吃饭吧。
数字 | 邦板牙语 |
---|---|
1 | Metung/Isa |
2 | Adua |
3 | Atlu |
4 | Apat |
5 | Lima |
6 | Anam |
7 | Pitu |
8 | Walu |
9 | Siyam |
10 | Apulu |
11 | Labing metung |
12 | Labing adua |
13 | Labing atlu |
14 | Labing apat |
15 | Labing lima |
20 | Adwang pulu |
21 | Adwang pulu't metung |
22 | Adwang pulu't adua |
30 | Atlung pulu |
100 | Dinalan |
200 | Aduang dalan |
1,000 | Libu / Metung Libu / Metung a Libu |
2,000 | Aduang Libu |
10,000 | Lacsa |
100,000 | Gatus |
200,000 | Adwang Dalan Libu / Adwang Dalan A Libu |
1,000,000 | Sangyuto |
2,000,000 | Aduang Milyun (Modern) |
1,000,000,000 | Bilyun / Metung Bilyun / Metung a Bilyun (Modern) |
Atin Ku Pung Singsing
Atin ku pung singsing
Metung yang timpukan
Amana ke iti
King indung ibatan [Better = "Kang..."]
Sangkan keng sininup
King metung a caban
Mewala ya iti,
E ku kamalayan.
King sukal ning lub ku
Susukdul king banua
Pikurus kung gamat[or the active "Mikurus..."]
Babo ning lamesa
Ninu mang manakit
King singsing cung mana
Kalulung pusu ku
Manginu ya keya.
English Translation:
I once had a ring
With a beautiful gem
I inherited this
From my mother
I stored it as well as I could
In a hopebox
But it just suddenly disappeared
I didn't notice.
The heartache inside me
Is as high as the sky
My crossed hands (as I pray)
Are upon the table
Whoever would find
That inherited ring
[Better: My inherited ring]
My poor heart (that's aching)
Shall forever worship him/her.
Aldo ning Quequeng Quasal
Pengacu ning sintang cacung liguran
Queng Domingo aldo na ning quequeng casal
Mipalucsu ya'ing pusu cu queng tula't ligaya
Micaul que pang adua bayu memun caya
Aniang miras ing aldo ning tipanan
Migayac at misulud cung pangcasal
Bigung calma aniang miras cu lele altar ning pisamban
Cacasal de ring aliwa'y Sintang Irang. (2X w/ ref.)
Refrain:
Sintang Irang ning bie co
Ica ing mal canacu
Nung miwale ca siping cu
Ay mate cu!
Ica ing sampaga, acu ing maging ambun
Acung babie tula qng pusu paragul
Potang bigla cang magticum
Ing tanque malanat
Ing tanque malagas!
Mabaldug qng gabun!
参看
参考资料
外部链接
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.