რუსეთიშ ფედერაციაშ აკოგინალუაშა მიშმურს 89 სუბიექტი: თინეფს შქას - 21 რესპუბლიკა, 46 ოლქი, 1 ავტონომიური ოლქი .4 ავტონომიური ოკრუგი, 2 ფედერაციული ნოღა. 2000 წანაშე, რუსეთი ირთუ 7 ფედერაციულ ოკრუგო. საართოთ რესპუბლიკეფს რუსეთიშ ტერიტორიაშ 28,6% უკებუნა, სოდეთ ქიანაშ მახორობაშ 16,9% ოხორანს[1].
რესპუბლიკეფი, ოლქეფშე დო მხარეეფშე გიშაკერძაფილო, ნაციონალურ-სახენწჷფობური წჷმნაქიმინა რე, ანუ თე თუ თი კათაშ (კათეფიშ) სახენწჷფობური ფორმა რუსეთიშ აკოდგინალუას. ფედერაციაშ შხვა სუბიექტეფშე გიშაკერძაფილო, რესპუბლიკეფ ღებულენა მუნეფიშ კონსტიტუციეფს დო უღუნა ნება მართან მუნეფიშ სახენწჷფო ნინეფი.
ალმახანურ რესპუბლიკეფიშ უმენტაშობას, სხუნუური პერიოდის, ავტონომიური სხუნუეფიშ სოციალისტური რესპუბლიკეფიშ სტატუს უღუდეს, კანკალე რდჷ ავტონომიური ოლქი.
.png)
| № | ფედერაციაშ სუბიექტეფი | შილა | გერბი | ფართობი (კმ²) |
მახორობა 2002 წანაშ 9 გჷმათუთა |
ადმინისტრაციული ცენტრი | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| რესპუბლიკეფი | ||||||||||
| 01 | ადიღე |  |  | 7.600 | 447.000 | მაიკოპი | ||||
| 02 | ალთაი |  |  | 92.600 | 203.000 | გორნო-ალტაისკი | ||||
| 03 | ბაშკირეთი |  |  | 143.600 | 4.103.000 | უფა | ||||
| 04 | ბურიატეთი |  |  | 351.300 | 981.000 | ულან-უდე | ||||
| 05 | დაღესტანი |  |  | 50.300 | 2.584.000 | მაჰაჩყალა | ||||
| 06 | ინგუშეთი |  |  | 4.000 | 469.000 | მაგასი | ||||
| 07 | ყაბარდო-ბალყარეთი |  |  | 12.500 | 901.000 | ნალჩიკი | ||||
| 08 | ყალმუხეთი |  |  | 76.100 | 292.000 | ელისტა | ||||
| 09 | ყარაჩაი-ჩერქეზეთი |  |  | 14.100 | 440.000 | ჩერკესკი | ||||
| 10 | კარელია |  |  | 172.400 | 717.000 | პეტროზავოდსკი | ||||
| 11 | კომი |  |  | 415.900 | 1.019.000 | სიქტივკარი | ||||
| 12 | მარი-ელი |  |  | 23.200 | 728.000 | იოშქარ-ოლა | ||||
| 13 | მორდვეთი |  |  | 26.200 | 889.000 | სარანსკი | ||||
| 14 | სახა |  | .svg){kind=small} | 3.103.000 | 948.000 | იაკუტსკი | ||||
| 15 | ოორუე ოსეთი |  |  | 8.000 | 710.000 | ვლადიკავკაზი | ||||
| 16 | თათარეთი |  |  | 68.000 | 3.780.000 | ყაზანი | ||||
| 17 | ტუვა |  |  | 170.500 | 306.000 | კიზილი | ||||
| 18 | უდმურტეთი |  |  | 42.100 | 1.571.000 | იჟევსკი | ||||
| 19 | ხაკასეთი |  |  | 61.900 | 546.000 | აბაკანი | ||||
| 20 | ჩეჩნეთი |  |  | 15.300 | 1.100.000 | გროზნო | ||||
| 21 | ჩუვაშეთი |  |  | 18.300 | 1.314.000 | ჩებოქსარი | ||||
რესპუბლიკეფიშ სახენწჷფო ნინეფი, რესპუბლიკეფიშ კონსტიტუციეფიშ დოჸუნათ[2], რე:
- ადიღე — რუსული დო ადიღეური (ბირგული 5)
- ალთაი — ალთაური დო რუსული (ბირგული 13)
- ბაშკირეთი — ბაშკირული დო რუსული (ბირგული 1)
- ბურიატეთი — ბურიატული დო რუსული (ბირგული 67)
- დაღესტანი — რუსული დო დღესტანიშ კათეფიშ ნინეფი (ბირგული 11)
- ინგუშეთი — ინგუშური დო რუსული (ბირგული 14)
- ყაბარდო-ბალყარეთი — ყაბარდოული, ბალყარული დო რუსული (ბირგული 76)
- ყალმუხეთი — ყალმუხური დო რუსული (ბირგული 17 სტეპური რანწკიშ)
- ყარაჩაი-ჩერქეზეთი — აბაზინური, ყარაჩაიული, ნოღაიური, რუსული, ჩერქეზული (ბირგული 11)
- კარელია — რუსული (ბირგული 11),კარელიურ ნინაშ სტატუს ვარე გოთანჯილჷ
- კომი — კომი დო რუსული (ბირგული 67)
- მარი-ელი — მარიული (გვალური დო ველური) დო რუსული (ბირგული 15)
- მორდვეთი — რუსული დო მორდვული (მოქშანური, იერზიანული) (ბირგული 12)
- სახა — სახა დო რუსული (ბირგული 46)
- ოორუე ოსეთი — ოსური (ირონული დო დიგორული დიალექტი) დო რუსული (ბირგული 15)
- თათარეთი — თათარული დო რუსული (ბირგული 8)
- ტუვა — ტუვური დო რუსული (ბირგული 5)
- უდმურტეთი — უდმურტული დო რუსული (ბირგული 8)
- ხაკასეთი — ხაკასური დო რუსული (ბირგული 69)
- ჩეჩნეთი — ჩეჩენური დო რუსული (ბირგული 10)
- ჩუვაშეთი — ჩუვაშური დო რუსული (ბირგული 8)
| კათა | სატიტულო (%) | რუსეფი (%) | შხვეფი (%) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| რესპუბლიკა | 1979 წ. | 1989 წ. | 2002 წ. | 2010 წ.[3] | 1979 წ. | 1989 წ. | 2002 წ. | 2010 წ. | 1979 წ. | 1989 წ. | 2002 წ. | 2010 წ. |
| ადიღე | 21,3 | ▲ 22,1 | ▲ 24,1 | ▲ 25,2 | 70,8 | ▼ 68,0 | ▼ 64,4 | ▼ 63,6 | ||||
| ალთაი | ▲29,1 | ▲ 31,0 | ▲ 33,4 | ▲ 33,9 | ▲63,3 | ▼ 60,4 | ▼ 57,4 | ▼ 56,6 | 5,6 | ▲ 5,9 შხვეფი | ▲ 6,2 | |
| ბაშკირეთი | 24,3 | ▼ 21,9 | ▲ 29,7 | ▼ 29,5 | 40,3 | ▼ 39,2 | ▼ 36,3 | ▼ 36,1 | 24,5 | ▲ 28,4 | ▼ 24,1 შხვეფი | ▲ 25,4 |
| ბურიატეთი | ▲23,0 | ▲ 24,0 | ▲ 27,8 | ▲ 30 | ▼72,1 | ▼ 69,9 | ▼ 67,8 | ▼ 66,1 | ||||
| დაღესტანი | 86,0 | 11,0 | ▼ 9,2 | ▼ 4,6 | ▼ 3,6 | |||||||
| ინგუშეთი | ▼11,7 | ▲ 12,9 | ▲ 77,2 | ▲ 94,1 | ▼31,7 | ▼ 23,1 | ▼ 1,1 | ▼ 0,8 | ||||
| ყაბარდო-ბალყარეთი | 45,6 | ▲ 52,2 | ▲ 55,3 | ▲ 57,2 | 35,1 | ▼ 31,9 | ▼ 25,1 | ▼ 22,5 | 9,0 | ▲ 9,4 | ▲ 11,6 | ▲ 12,7 |
| ყალმუხეთი | ▲41,4 | ▲ 45,3 | ▲ 53,3 | ▲ 57,4 | ▼42,7 | ▼ 37,6 | ▼ 33,5 | ▼ 30,2 | ||||
| ყარაჩაი-ჩერქეზეთი | 29,7 | ▲ 31,2 | ▲ 38,5 | ▲ 41 | 45,0 | ▼ 42,4 | ▼ 33,6 | ▼ 31,6 | 9,3 | ▲ 9,7 | ▲ 11,2 | ▲ 11,9 |
| კარელია | ▼11,1 | ▼ 10,0 | ▼ 9,2 | ▼ 7,4 | ▲71,3 | ▲ 73,6 | ▲ 76,6 | ▲ 82,2 | ||||
| კომი | ▼25,3 | ▼ 23,3 | ▲ 25,1 | ▼ 23,7 | ▲56,7 | ▲ 57,7 | ▲ 59,5 | ▲ 65,1 | ||||
| მარი-ელი | ▼43,6 | ▼ 43,3 | ▼ 42,8 | ▲ 43,9 | ▼47,6 | ▼ 47,4 | ▲47,5 | ▼47,4 | ||||
| მორდვეთი | ▼34,2 | ▼ 32,5 | ▼ 31,9 | ▲ 40 | ▲59,7 | ▲ 60,83 | ▲60,84 | ▼ 53,4 | ||||
| სახა | ▲36,9 | ▼ 33,4 | ▲ 45,5 | ▲ 49,9 | ▲50,5 | ▼ 50,3 | ▼ 41,1 | ▼ 37,8 | ||||
| ოორუე ოსეთი | ▲50,5 | ▲ 52,9 | ▲ 62,7 | ▲ 65,1 | ▼34,0 | ▼ 29,9 | ▼ 23,1 | ▼ 20,8 | ||||
| თათარეთი | ▼47,7 | ▲ 48,4 | ▲ 52,9 | ▲ 53,2 | ▲44,0 | ▼ 43,2 | ▼ 39,4 | ▲ 39,7 | ||||
| ტუვა | ▲60,4 | ▲ 64,3 | ▲ 77,0 | ▲ 82 | ▼36,2 | ▼ 32,0 | ▼ 20,1 | ▼ 16,3 | ||||
| უდმურტეთი | ▼32,2 | ▼ 30,9 | ▼ 29,3 | ▼ 28 | ▲58,3 | ▲ 58,9 | ▲ 60,1 | ▲ 62,2 | ||||
| ხაკასეთი | ▼11,4 | ▼ 11,1 | ▲ 11,9 | ▲ 12,1 | ▲79,5 | ▼ 79,4 | ▲ 80,2 | ▲ 81,7 | ||||
| ჩეჩნეთი | 52,9 | ▲ 57,8 | ▲ 93,4 | ▲ 95,3 | 31,7 | ▼ 23,1 | ▼ 3,6 | ▼ 1,9 | ||||
| ჩუვაშეთი | ▼68,4 | ▼ 67,7 | ▼ 67,6 | ▲ 67,7 | ▲26,0 | ▼ 26,6 | ▼ 26,5 | ▲ 26,9 | ||||
1990-იან წანეფს, ახალ რესპუბლიკეფიშ დორსხუაფაშ ვარდა არსებულ სუბიექტეფიშ სტატუსიშ რესპუბლიკაშ სტატუსიშა ეჸონაფაშ ცადებეფი რდჷ, ნამუეფსჷთ ვემიაჭირინეს მუნეფიშ ღანკეფშა:
- რესპუბლიკაშ დღა
- სეპარატიზმი რუსეთის
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
