კოლუმბია

კოლუმბია, ოფიციალურო კოლუმბიაშ რესპუბლიკა (ესპ. República de Colombia) — უნიტარული კონსტიტუციური რესპუბლიკა ობჟათე ამერიკას; აკმოდირთუ 32 დეპარტამენტშე. იდვალუაფუ კონტინენტიშ ოორუე-ბჟადალ ნორთის. ოორუე-ბჟაეიოლ განშე უხურგანს პანამა, ოორუეშ განშე — კარიბიშ ზუღა, ბჟაეიოლ განშე — ვენესუელა^[1] და ბრაზილია^[2], ობჟათეშ განშე — ეკვადორი დო პერუ^[3], ბჟადალ განშე — რჩქალი ოკიანე. კოლუმბია ფართობით მოსოფელიშ 26-ა უდიდაში ქიანა რე, ობჟათე ამერიკას მაოთხა, ბრაზილიაშ, არგენტინაშ დო პერუშ უკული. 46 მილიონ მახორუთ, კოლუმბია მოსოფელს 27-ა ქიანა რე, ესპანურნინამ ქიანეფს შქას მაჟირა, მექსიკაშ უკული. კოლუმბია განვითარებადი სახენწჷფო რე; თეჟამშო გაჩქჷ მაოთხა უდიდაში ეკონომიკა ლათინურ ამერიკას დო მასუმა ობჟათე ამერიკას.^[4]

República de Colombia კოლუმბიაშ რესპუბლიკა
შილა	გერბი
ჰიმნი: Oh, Gloria Inmarcesible დევიზი: Libertad y Orden
ნანანოღა	ბოგოტა 4°39′N 74°3′W
უდიდაში ნოღა	ბოგოტა
ოფიციალური ნინეფი	ესპანური
თარობა - პრეზიდენტი	რესპუბლიკა - გუსტავო პეტრო
ფართობი - ედომუშამი - წყარი (%)	1,141,748 კმ² (26-ა 8,8%
მახორობა	44,087,000 (29-ა)
აგი	0.791 (ოშქაშე) (75-ა)
ვალუტა	პესო (COP)
ბორჯიშ ორტყაფუ	(UTC -5სთ.)
ქიანაშ კოდი	COL
ccTLD	.co
ოტელეფონე კოდი	+57

ჯოხოდვალა

• ოფიციალური: კოლუმბიაშ რესპუბლიკა.
• ერუანული: Colombia; Republica de Colombia.
• ეტიმოლოგია: ჯოხოქ ქიგიადჷ ქრისტეფორე კოლუმბიშ პატიოცემელო.

გეოგრაფია

სახენწჷფო ობჟათე ამერიკას. თის მუჭოთ ჩილეს ომძღჷ ჟჷრი ოკიანე: რჩქალი, დო ატლანტიშ ოკიანეეფი. კოლუმბიას ომძღჷ 5 ქიანა: ვენესუელა დო ბრაზილია ბჟაიოლშე, პანამა ოორუე-ბჟაეიოლშე, პერუ დო ეკვადორი ობჟათეშე.

ფართობი: 1 141 748 კმ².

კოლუმბიას ობჟათეშე ომძღჷ რჩქალი ოკიანე, ოორუე–ბჟადალუშე კარიბიშ ზუღა. ქიანაშ ბჟადალ ნორთის ოორუეშე ობჟათეშა გინოზინდილი რე ანდეფი, ნამუსჷთ კვათჷნს წყარმალუეფი: მაგდალენა, კაუკა დო შხვა. ბჟაეიოლს იდვალუაფუ გვალონა, ნამუთ გოჭკირელი რე ამაზონიშ მიშაკათუეფით.

სახენწჷფო

• სახენწჷფო სისტემა : რესპუბლიკა.
• სახენწჷფოშ დუდი : პრეზიდენტი ხუან მანუელ სანტოსი(2010 წანაშ ელიობაშე)
• კანონიშდუმადვალუ ორგანო : ჟჷრპალატამი პარლამენტი (102+166 მაკათური).
• ადმინისტრაციული დორთუალა : 14 ოლქი (departamento).

დემოგრაფია

• მახორობა: 44,531,434 (2005), თინეფ შქას მეტისი 58%, ჩე 20%, მულატი 14, უჩა 4%, ინდიარი 3%.
• სახენწჷფო ნინა : ესპანური.
• რელიგია : კათოლიციზმი.
• ნანანოღა : ბოგოტა (6.838 ვითოში).
• ნოღეფი : მედელინი (1.958), კალი (2.283), ბარანკილია (1.330), კარტახენა (901).

ეკონომიკა

• რესურსეფი : ნავთი, ორთაშობური აირი, ქუანოშქერი, რკინაშ მადანი, ნიკელი, ორქო, ლინჯი, ჰიდროენერგია.
• ერუანული პროდუქტი — 87 მლრდ $.
• ექსპორტი : ყავა, მარგალიტეფი, ნავთობი, ქუანოშქერი, პეულეფი.
• ერუანული ღალა: ართ შურშა 1.830 $.
• ვალუტა : კოლუმბიური პესო (COP).

ისტორია

ზოხორინალა ესპანეთიშე ქიმიღჷ 1819 წანას, მარა თეს ვამაღინ ქიანაშა სითინჩექ. 1899-1902 დო 1948-1958 წანეფს დიდი პოლიტიკური აწარინუეფით ეშეკერძებუდუ. 80-ამ წანეფშე თარობაქ აწუდირთჷ მაფიოზურ კლანეფს, ნამუეფით ნარკოტიკეფიშ ვალეგალური ექსპორტით რენა დაკინებული.

მონძეობა

• ბოგოტა — ერუანული დო ორქოშ მუზეუმეფი;
• კალი — ოხვამე დო მონასტერი (XVII ოშწ.);
• კარტახენა — ესპანური ჯიხა (XVI ოშწ.);
• სანტა კრუსიშ ისტორიული ცენტრი, ლოს კატიოშ ნაციონალური პარკი.

ჩინებული კოლუმბიარეფი

• ჭარუ — გაბრიელ გარსია მარკესი;
• მობირე — შაკირა;
• სპორტსმენეფი — ხუან მონტოია (ავტონირზი), კარლოს ვალდერამა, ფაუსტინო ასპრილია (ჟჷრხოლო კუჩხმაბურთე),
• კრიმინალი — პაბლო ესკობარი (ნარკობარონი).

რესურსეფი ინტერნეტის

• Portal del Estado – კოლუმბიაშ თარობაშ ონლაინ ვებ-ხასჷლა (ესპანურო)
• Instituto Geográfico Agustín Codazzi Archived 2017-04-17 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. – კოლუმბიაშ რუკეფი (ესპანურო)
• Colombia ბრიტანიკა
• Colombia History Geography and Culture
• Colombia
• Colombia Reports
• Witness for Peace: Colombia Program
• Satellital view of all cities of Colombia
• Information on Where is Colombia Archived 2012-04-02 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Mexican Decree recognizing the National sovereignty of Colombia as a free and independent power, 2 May 1822^{[ღურელი რსხილი]}
• UNDP.org
• Colombia: a top emerging country Archived 2011-07-18 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Departamento Administrativo Nacional de Estadistica (ესპანურო)
• The ICRC in Colombia Archived 2014-07-28 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.

სქოლიო

1. Gerhar Sandner, Beate Ratter, Wolf Dietrich Sahr and Karsten Horsx (1993). Conflictos Territoriales en el Mar Caribe: El conflicto fronterizo en el Golfo de Venezuela (Spanish). Biblioteca Luis Angel Arango. კითხირიშ თარიღი: 5 January 2008.
2. The Geographer Office of the Geographer Bureau of Intelligence and Research (15 April 1985). Brazil-Colombia boundary (PDF). International Boundary Study. კითხირიშ თარიღი: 5 January 2008.
3. CIA (13 December 2007). Ecuador. World Fact Book. კითხირიშ თარიღი: 5 January 2008.
4. World Economic Outlook Database. International Monetary Fund (April 2012). კითხირიშ თარიღი: 11 September 2012.