From Wikipedia, the free encyclopedia
მიხეილ სააკაშვილი (დ. 21 ქირსეთუთა, 1967, ქართი) — ქორთუ პოლიტიკოსი საქორთუოშ პრეზიდენტი 2004 წანაშ 25 ღურთუთაშე 2007 წანაშ 25 გერგობათუთაშა დო 2008 წანაშ 20 ღურთუთაშე – 2013 წანაშ 17 გერგობათუთაშახ. პოლიტიკური პარტიაშ „ართოიანი ნაციონალური ყარაფი“ დჷმარსხუაფალი, ვარდეფიშ რევოლუციაშ ართ-ართი აწმანჯღვერე. არძოშე ახალნორდი სახენწჷფო მადუდე ევროპას (პრეზიდენტიშ საღალეს გეუდირთჷ 36 წანაშ ხანს).
მიხეილ სააკაშვილი | ||
 | ||
 საქორთუოშ მა-3 პრეზიდენტი  | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 20 ღურთუთა 2008 – 17 გერგობათუთა 2013 | ||
| პრემიერ-მინისტრი | ლადო გურგენიძე გრიგოლ მგალობლიშვილი ნიკა გილაური ივანე მერაბიშვილი ბიძინა ივანიშვილი | |
| წიმოხონი | ნინო ბურჯანაძე (კუნტახანით) | |
| მონძე | გიორგი მარგველაშვილი | |
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 25 ღურთუთა 2004 – 25 გერგობათუთა 2007 | ||
| პრემიერ-მინისტრი | ზურაბ ჟვანია ზურაბ ნოღაიდელი ლადო გურგენიძე | |
| წიმოხონი | ედუარდ შევარდნაძე ნინო ბურჯანაძე (კუნტახანით) | |
| მონძე | ნინო ბურჯანაძე (კუნტახანით) | |
საქორთუოშ იუსტიციაშ მინისტრი | ||
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 12 გჷმათუთა, 2000 – 19 ეკენია, 2001 | ||
| პრეზიდენტი | ედუარდ შევარდნაძე | |
| წიმოხონი | ჯონი ხეცურიანი | |
| მონძე | როლანდ გილიგაშვილი | |
| დუნაბადი | 21 ქირსეთუთა, 1967
ქართი | |
| მენოღალობა | საქორთუო | |
| ერუანობა | ქორთუ | |
| პოლიტიკური პარტია | ართოიანი ნაციონალური ყარაფი | |
| ალმასქუ | სანდრა რულოვსი | |
| სქუალეფი | ედუარდი დო ნიკოლოზი | |
| პროფესია | იურისტი | |
| რელიგია | მართლმადიდებელი | |
| ხეშმოჭარუა |  | |
ალმასქუ ჰოლანდიური გამნარყიშ — სანდრა რულოვსი, ჸუნა სქუალეფი, ედუარდი დო ნიკოლოზი.
მიხეილ სააკაშვილქ დებადჷ ქართის, საქორთუოშ სხუნუეფიშ სოციალისტურ რესპუბლიკას. მუმა, ნიკოლოზ სააკაშვილი, განათებათ ექიმი, მენცარობეფიშ კანდიდატი დო ქართიშ ბალნეოლოგიური ცენტრიშ დირექტორი რე. ნანა, გიული ალასანია, პროფესიათ ისტორიკოსი რე, ისტორიაშ მენცარობეფიშ დოქტორი, პროფესორი, საქორთუოშ უნივერსიტეტიშ ომეთოლჸუჯაშე სხუნუშ დუდმახვენჯი.
სააკაშვილქ 1984 წანას ორქოშ მენდალით გაათუ ქართიშ 51-ა ოშქაშე სკოლა, ოდო 1992 წანას წჷმორჩქინათ გაათუ კიევიშ უნივერსიტეტიშ ინტერნაციონალური სამართალიშ ფაკულტეტი. 1992 წანას სტრასბურგის ადამიერეფიშ ნებეფიშ ინტერნაციონალური ინსტიტუტიშ დიპლომი ეჭოფჷ. კჷნე თი წანეფს მუშენდჷ ადამიერიშ ნებეფიშ ნორვეგიულ ინსტიტუტის ოსლოს, უკულნეშის ჭე ხანს ქო მუშენდჷ საქორთუოშ კუნტახანური სახენწჷფო სხუნუშ ადამიერიშ ნებეფიშ კომიტეტიშ წორომოხანდეთ, სოიშახ ააშ-იშ სახენწჷფო დეპარტამენტიშ სენატორ ედმუნდ მასკიშ ჯოხონობაშ სტიპენდიას გეჭოფუნდჷ ამერიკას ოგურაფალონ. თებორჯისჷნე მუშენდჷ ნიუ-იორკიშ იურიდიულ კომპანიას Patterson, Belknap, Webb & Tyler. 1994 წანას თიქ გაათუ კოლუმბიაშ უნივერსიტეტიშ იურიდიული ფაკულტეტი მაგისტრიშ ხარისხით, ოდო გეჸვენჯი წანას ჯორჯ ვაშინგტონიშ უნივერსიტეტიშ იურიდიული ფაკულტეტიშ ლექციეფს ორსუდჷ.
1995 წანას სააკაშვილს ქო მიარსხუ ზურაბ ჟვანიაქ, ნამუქჷთ თინა პრეზიდენტ ედუარდ შევარდნაძეშ ჯოხოთ ქო მიჭანუ პარტია „საქორთუოშ მენოღალეეფიშ რსხუშ“ მაკათურო. 1995 წანაშ გერგობათუთაშ ოპარლამენტე გიშაგორუეფს სააკაშვილქ მენოღალეეფიშ რსხუშ მანდატით საქორთუოშ პარლამენტიშ დეპუტატო გჷნირთჷ. 1995-1998 წანეფს რდჷ პარლამენტიშ ოკონსტიტუციე დო იურიდიულ ოკითხუეფიშ დო კანონიერობაშ კომიტეტიშ დუდმახვენჯი. 1998-99 წანეფს - ფრაქცია საქორთუოშ მენოღალეეფიშ რსხუშ დუდმახვენჯი.
1999 წანაშ ოპარლამენტე გიშაგორუეფს სააკაშვილქ კჷნე ქო მიპალუ დეპუტატიშ მანდატი „მენოღალეეფიშ რსხუშ“ ერკებულით. 2000 წანაშ ღურთუთას ქო დარინეს ევროპაშ სხუნუშ ოპარლამენტე ასამბლეაშ ვიცე-პრეზიდენტო .
2000 წანაშ 12 გჷმათუთას სააკაშვილი იუსტიციაშ მინისტრო ქო დარინეს. 2001 წანას თიქ ქაწუდირთჷ ეკონომიკაშ მინისტრ ივანე ჩხარტიშვილს, უშქურანჯობაშ მინისტრ ვახტანგ ქუთათელაძეს დო ქართიშ პოლიციაშ მადუდეს — იოსებ ალავიძეს დო თინეფი კორუფციულ გარიგას დადანაშურჷ. 2001 წანაშ 5 ეკენიას სააკაშვილქ გეგნოდირთჷ მინისტრიშ პოსტიშე თი მოაზჷრაფათ, ნამდა ვა მიაღებუ ალარინაქ შევარდნაძეშე კორუფციაშ მეხჷ ლჷმას. თი წანასჷნე, 21 ეკენიას ირღჷ კალი ვაკეშ ოგჷშაგორაშე ოლქის ზოხორინელ კანდიდატო დო კჷნე გჷნირთჷ საქორთუოშ პარლამენტიშ მაკათურო.
2001 წანაშ გჷმათუთას მიხეილ სააკაშვილქ ქო დარსხუ პარტია „ართოიანი ნაციონალური ყარაფი“. „ნაციონალური ყარაფიქ“ გეართოიანჷ ბლოკის რესპუბლიკურ პარტიაწკჷმა დო კონსერვატულ პარტიაწკჷმა ლოზუნგით „ქართი შევარდნაძეშ უმუშო “. 2002 წანაშ მუშითდუდალაშ გიშაგორუეფს ბლოკიქ გომორძგუა გიირთჷ ლეიბორისტულ პარტიაწკჷმა ართო. პარტიეფიშ შქას აპიჯაფაშ გეშა მიხეილ სააკაშვილქ გჷნირთჷ ქართიშ ოკათუეშიშ დუდმახვენჯო.
სააკაშვილიშ ქართიშ ოკათუეშის მოღალობაქ მოორდჷ პარტიაშ დო ბლოკიშ პოპულარობა. 2003 წანაშ გერგობათუთაშ ოპარლამეტე გიშაგორუეფს ბლოკი ალტერნატიული ხონარიშ კოროცხუაშ დო ეგზიტ-პოლეფიშ მოღალუეფით რდჷ გომორძგვილი ხონარეფიშ 27%-ით. მარა ოფიციალური მუნაჩემეფი კარდინალურო გინორთელი რდჷ. თეშ გეშა ბლოკიქ გჷნირთჷ ედუარდ შევარდნაძეშ მეხჷ მანჯელ ოპროტესტე აქციეფიშ ართ-ართი ორგანოზატორო „გოართოიანაფილი დემოკრატეფწკჷმა“ (ზურაბ ჟვანია დო ნინო ბურჯანაძე) დო „ტრადიციონალისტეფწკჷმა“ (აკაკი ასათიანი) ართო.
კათამიარე პოლიტიკური დემონსტრაციეფქ ვარდეფიშ რევოლუციათ გეთუ. სააკაშვილქ თვითან ქაწაჯღონჷ კათას საქორთუოშ პარლამენტიშ ნოდგჷმს 22 გერგობათუთას ახალგჷშნაგორა პარლამენტიშ მაართა ხუნაშ ონჩალარო, მუსჷთ 23 გერგობათუთას შევარდნაძეშ გინორინაქ ქო მაჸუნჷ. სააკაშვილქ, მუჭოთ რევოლუციაშ ართ-ართი არძოშე პოპულარული ლიდერქჷ, იჸუ აკა კაკალია რეალური კანდიდატიქ ვადაშახიან ოპრეზიდენტე გიშაგორუეფს. 4 ღურთუთას მანჯელჷ გიშაგორუეფს სააკაშვილქ ხონარეფიშ 96,27% გეჭოფჷ დო 25 ღურთუთას, ინაუგურაციაშ უკული, გჷნირთჷ საქორთუოშ პრეზიდენტო.
ოპრეზიდენტე გიშაგორუეფს გომორძგუათ სააკაშვილქ ევროპას არძოშე ახალნორდი პრეზიდენტო გჷნირთჷ. თიში ოგიშაგორაშე პლატფორმაშ ჯინჯიერი პიჯალა კორუფციაწკჷმა ლჷმა დო სოციალური მოხვარაშ მორდუალა რდჷ. თინაქ თაშნეშე მახორობას ინტერნაციონალურ ურთიართობეფს წჷმოძინეფიშ მეჭირინაფაშ აპიანი ქო მეჩჷ. პრო-დასავლური ორიენტაციაშ უმკუჯინუო, თინა თაშნეშე რუსეთწკჷმა ურთიართობაშ გოუჯგუშაფაშ პიჯალას დვანდჷ.
თიში მაართა გჷნოჭყვადირაფეფი ოწაწჷდჷ საქორთუოშ შილას, საქორთუოშ მაართა პრეზიდენტიშ, ზვიად გამსახურდიაშ ნეშტიშ გროზნოშე გჷნოსვანჯაფას, გამსახურდიაშ მოხუჯე პატიმარეფიშ გოდუდიშალაფას. თეშ უკული სააკაშვილიშ ინიციატივათ მიშელჷ თირაფეფქ საქორთუოშ კონსტიტუციაშა, მუდგათ ქო დირსხუ თარობაშ ინსტიტუტიქ, გენძალიერჷ საქორთუოშ პრეზიდენტიშ ნებაქუნილობეფქ პარლამენტიშ ხარჯიშა.
2004 წანაშ ოპარლამენტე გიშაგორუეფიშ უკული გენძალიერჷ სააკაშვილიშ ნძალანებაქ, რახან პარლამენტის ოკონსტიტუციე უმენტაშობა ხონარეფიშ 66,2%-ით ნაციონალურ ყარაფიქ ქო მიპალუ. ნაციონალურ ყარაფიქ გიმორძგჷ თაშნეშე 2006 წანაშ აბანობური მუშითდუდალაშ გიშაგორუეფს.
სააკაშვილიშ რეიტინგიქ ქო დანთხჷ 2007 წანაშ დამორჩილს. გჷმათუთას იმანჯჷ მუსხირენი ოპროტესტე დემონსტრაციაქ, მუსჷთ მაჸუნჷ 2-7 გერგობათუთაშ აქციეფქ, ნამუდგაშ ორგანიზატორეფი ართოიანი ოპოზიცია დო ბიზნესმენი ბადრი პატარკაციშვილი რდეს. ოპროტესტე აქციეფქ 7 გერგობათუთას პოლიციაშით მომიტინგეფიშ რაბადუათ დო ოპოზიციურ ტელევიზიეფშა პოლიციაშ მინოჭკირუათ მითუ. სააკაშვილქ საგანგიო დგომარება გაგმაცხადჷ.
მოლინეფიშ თენერ გჷნოჭყვადუას ჯარალუაშ კონწარ კრიტიკაქ ქო მაჸუნჷ. Human Rights Watch აკრიტიკენდჷ საქორთუოშ თარობას მომიტინგეეფიშ მეხჷ „გერანი“ ნძალაშ გჷმორინაფაშ გეშა, ოდო International Crisis Group ინტერნაციონალური წორომაჸალუას საქორთუოშ მარდუ ავტორიტარიზმიშ გეშა ათხილენდჷ. 2007 წანაშ 25 გერგობათუთას სააკაშვილქ გეგნოდირთჷ, ოდო რანწკგალენი ოპრეზიდენტე გიშაგორუეფი დოშანეს 2008 წანაშ 5 ღურთუთას. ოპრეზიდენტე გიშაგორუეფიშ პარალელურო თაშნეშე დიშანჷ პლებისციტიქ, ნამუდგათ ოკო გჷნოჭყვიდერელედჷკო ოპარლამენტე გიშაგორუეფიშ თარიღი.
რანწკგალენი ოპრეზიდენტე გიშაგორუეფს სააკაშვილქ ეჭოფჷ ხონარეფიშ 53,47% დო მაჟირა დო ეკონია ვადათ გჷნირთჷ საქორთუოშ პრეზიდენტო. გიშაგორუეფი პოზიტიურო აფასეს ინტერნაციონალურ ოდაკვირაშე მისიეფქ, მარა თიში მოღალუეფქ გჷშეჭანუ პროტესტი, მუქჷთ 6, 13 დო 20 ღურთუთაშ ოპროტესტე აქციეფს გჷმიხანტჷ. სააკაშვილიშ პარტიაქ, ნაციონალურ ყარაფიქ, ხონარეფიშ 59%-ით მიიგჷ თი წანასჷნე მანჯელი ოპარლამენტე გიშაგორუეფი.
სააკაშვილიშ კრიტიკაქ მიირდჷ რუსეთ-საქორთუოშ ლჷმაშ უკულნეშიანი პერიოდის. 2009 წანაშ პირელს დო მესის ვაოპარლამენტე ოპოზიციური პარტიეფიშ უმენტაშობა მანჯჷნდჷ ფართომასშტაბამ ოპროტესტე კამპანიას სააკაშვილიშ გინორინაშ მოთხუალათ.
სააკაშვილიშ პრეზიდენტალაშ მაართა თუთეფიშ თარი პოლიტიკური სირთულაქ აჭარაშ ავტონომიური რესპუბლიკაშ ავტორიტარული ლიდერიშ, ასლან აბაშიძეშ უდუჸუნაფუობაქ იჸუ. კრიზისიქ აკოანჯარაფაილ მერინაშ ოშქურანჯობუობაშა გეგნიირდჷ, მორო 2004 წანაშ 6 მესიშ აქციეფიშ გეშა აბაშიძექ აძვილაფირქ იჸუ გეგნორინელედჷკო დო რუსეთშა უნტებჷდჷკონ. აჭარას წჷმოძინათ მენდმოჩამილ სააკაშვილქ კჷნე თი მეთოდეფით ქო ცადჷ ობჟათე ოსეთიშ საქორთუოშ იურისდიქციაშა დორთინაფა, მუდგაქჷთ სიტუაციაშ გაუფრაშებათ დო 2004 წანაშ მარაშინათუთას აკოანჯარაფილ მერინათ გეთუ.
2006 წანაშ კვირკვეს სააკაშვილიშ თარობაქ წჷმოძინათ ქო მიხუჯუ აფხაზეთიშ კოდორიშ ლეხერიშ აკოანჯარაფილ ბუნეფშე გოწიმინდუა დო თექ ქორთული იურისდიქციაშ დოწესაფა. ბუნეფიშ მადუდე ემზარ კვიციანქ რუსეთშა გეგნოდინჷ. ოპოზიციურ ნძალეფიშით თე ოპერაციაქ კვათირას ნეგატიურო იფასინჷ.
სააკაშვილიშ თარობაშით 2005-06 წანეფს მითმეურდჷ კარაკანი დიალოგი სეპარატისტულ აფხაზეთიშ ლიდერეფწკჷმა ირაკლი ალასანია და გოგა ხაინდრავაშ ხემანჯღვერალათ, მაჟირა ჸურე ნძალიერი რდჷ მილიტარისტული ტენდენციეფი, მუთ, ჯინჯიერო, ირაკლი ოქრუაშვილიშ განცხადებეფს გჷმიხანტუაფჷდჷ.
სააკაშვილი გჷშაკერძაფილო გაკრიტიკეს 2008 წანაშ მარაშინაშ ლჷმაშ უკული. თის ბრალო გითმიოდვანა რუსეთიშით ხაზირაფილ პროვოკაციას საქორთუოშ ეჸუნაფას, თაშნეშე ოურდუმე ოპერაციეფიშ ვაეფექტურო ჸონაფას.
სააკაშვილიშ ოგალენე პოლიტიკაშ ჯინჯიერი პრიორიტეტი რდჷ საქორთუოშ კათაფა ნატოშა, მუთ დადასურჷ საქორთუოშ პარლამენტიქ 2007 წანაშ 13 მელახიშ დოდგინელობათ დო 2008 წანაშ პლებისციტიქ.
სააკაშვილი გჷშაკერძაფილო მეჭედას წოროხანდენს ააშ-წკჷმა. თიქ გაჟირმანგჷ ქორთული ოურდუმე პერსონალიშ მუდანობა ერაყის, მუდგაშ გეშათ კოალიციაშ ნძალეფიშ ართ-ართი უდიდაში ხუჯიშ მიმაჩამალო გჷნირთჷ. თიქ თაშნეშე მოორდჷ კონტინგენტი კოსოვოს დო ავღანეთის "გლობალური უშქურანჯობაშ" საქვარს საქორთუოშ თიაშო. სააკაშვილი რგებაფულენდჷ ბუშიშ ადმინისტრაციაშ გჷშაკერძაფილ ხუჯიშ მეჩამათ, მუდგაქჷთ გჷმიხანტჷ ბუშიშ ვიზიტით საქორთუოშა 2005 წანაშ მესის. 2009 წანაშ ღურთუთას გეფორმჷ სტრატეგიული წოროხანდუაშ ხეკირილობაქ საქორთუოშ დო ააშ-შ შქას.
სააკაშვილიშ ჯოხოს არსხუაფუ 2006 წანაშე გაუფრაშებულ ურთიართობეფი რუსეთწკჷმა, მუდგაქჷთ გჷმიხანტჷ რუსეთიშით საქორთუოშ მენოღალეეფშო ოვიზე რეჟიმიშ დოწესაფას, 2006 წანას ორთაშობური აირიშ მეჭირინაფაშ მეჭყვადუას, თაშნეშე ღვინი დო შხვა საქონელშე დოწესაფილ ემბარგოს.
2004 წანას სააკაშვილქ გჷმოთქჷ ზალამი საქორთუოშ ევრორსხუწკჷმა ინტეგრაციაშ, თებორჯისჷნე, გიოდჷ თის „ბორჯიშ ოკითხუ“.
სააკაშვილიშ წჷმოძინათ მირჩქინუაფუ სახენწჷფო აპარატიშ რეფორმირაფა დო განძალიერება, ოურდუმე დო პოლიციური სტრუქტურეფიშ რეორგანიზაცია, სახენწჷფო სექტორს კორუფციაშ ეშაბელეკუა. მაჟირა ჸურეშე, თის „ელიტური კორუფციაშ“ ხენწყუალას ადანაშურენა.[1] [2]
ოდინოხოლენე პოლიტიკას სააკაშვილს აკრიტიკენა ადამიერიშ ნებეფიშ, სასამართოშ ზოხორინალაშ დო მედიაშ დუდიშალაშ გაკინებაშ გეშა.[3] საქორთუოშ ოკათე მათხილე სოზარ სუბარქ სააკაშვილს ავტორიტარული სტილიშ მადუდე გიოდჷ. [4]
სააკაშვილიშ ეკონომიკური პოლიტიკა ობაზარე ეკონომიკაშ დოკვირდაფაჸურე რდჷ მერინაფილი. შანულამი გჷნოჭყვადირაფეფი რდჷ ოგინოგაფური გარემოშ ლიბერალიზაცია, ინტერნაციონალური ეკონომიკური ურთიართობეფიშ გოტომბარაფა, ანტიმონოპოლიური ომოინალეშ გოუქვაფა. ეკონომიკური რეფორმეფი სააკაშვილიშ თარობაშ მაკათურწკჷმა, კახა ბენდუქიძეწკჷმა იასოცირებაფუაფჷდჷ.
2007 წანას მოსოფელიშ ბანკიშ მუნაჩემეფით საქორთუო ნომერ მაართა ეკონომიკურ რეფორმატორო გაგმაცხადეს. თაშნეშე, საქორთუოქ რანგით მა-18 ქიანათ გჷნირთჷ ქიანას ბიზნესიშ წარმებაშ სილექინეთ. ედპ-იშ რდუალაქ 2004-2007 წანეფს წარმოწანას ოშქარას 9% აკადგინჷ. მარა 2007 წანაშე ეკონომიკური რდუალაშ ტემპეფქ მიირკჷ, თაშნეშე, სტატისტიკაშ დეპარტამენტიშ მუნაჩემეფით, ქო მიძინჷ ღარიბი დო ღარტაკი მახორობაშ რიცხუქ.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
