Albanya
From Wikipedia, the free encyclopedia
An Albanya o Albania (ha Albanian: Shqipëri/Shqipëria, Gheg nga Inalbanes: Shqipnia/Shqypnia), nga an opisyal nga ngaran Republika han Albanya o Republika han Albania (ha Inalbanes: Republika e Shqipërisë) usa nga nasod haha timugan nga Europa, ha rehiyon han Balkans. Ginsasapitan ini han Montenegro ha kanawayan, han Kosovo[a] ha dumagsaan,han Republika han Masedonia ha sinirangan ngan han Gresya ha salatan ngan timugan. Mayda ini labnasan ha Dagat Adriatico ha katundan, ngan han Dagat Ionianahon ha habagatan. Ini mga diri naabot hin 72 km (45 mi) tikang ha Italya, tabok han Estrecho han Otranto nga nadugtong han Dagat Adriatico ngadto han Dagat Ioniahanon. An kapital han nasod amo an Tirana.
Republika han Albanya Republika e Shqipërisë
| |
---|---|
Darahonon: Ti Shqipëri, më jep nder, më jep emrin Shqipëtar (Albanian) Ikaw Albanya, tagi hi ako hin dungog, tagi hi ako han ngaran nga Albanyano | |
Pamunuan ngan gidako-i nga syudad |
Tirana 41°19′N 19°49′E |
Opisyal nga mga pinulungan | Inalbanes |
Mga ginkikilala nga mga yinaknan hin mga minoridad | Griniyego, Inaromaniano, Minacedoniano, iba pa |
(Mga) Tawag hin tawo | Albanyano |
Kagamhanan | Unitaryo nga parlamentaryo nga konstitusyonal nga republika |
• Mangulo | Ilir Meta |
• Primer Ministro | Edi Rama |
Magbabalaod | Kuvendi |
Kaagi hin pagtukod | |
• Prinsipalidad han Arbanon | 1190 |
• Ginhadi-an han Albanya | Pebrero 1272 |
• Prinsipado han Albanya | 1368 |
• Liga han Lezhë | 2 Marso 1444 |
• Pagpasamwak hin paglugaríng tikang han Imperyo Ottoman | 28 Nobyembre 1912 |
• Prinsipalidad han Albanya (Ginkilala) | 29 Hulyo 1913 |
• Syahan nga Republika han Albanya | 31 Enero 1925 |
• Ginhadi-an han Albanya | 1 Septyembre 1928 |
• ika-2 nga Republika han Albanya | 11 Enero 1946 |
• ika-3 nga Republika han Albanya | 28 Disyembre 1976 |
• ika-4 nga Republika han Albanya Yana nga konstitusyon |
29 Abril 1991 28 Nobyembre 1998 |
Langyab | |
• Bug-os | 28,748 km2 (11,100 sq mi) (ika-140) |
• Katubigan (%) | 4.7 |
Kamolupyohan | |
• Enero 2017 estimate | ▲ 2,876,591[1] |
• 2011 nga census | 2,821,977[2] |
• Densidad | 98/km2 (253.8/sq mi) (ika-63) |
GDP (PPP) | 2018 nga banabana |
• Bug-os | $38.315 billion[3] |
• Per capita | $13,330[3] |
GDP (nominal) | 2018 nga banabana |
• Bug-os | $15.121 billion[3] |
• Per capita | $5,261[3] |
Gini (2013) |
34.5[4] medium |
HDI (2018) |
▲ 0.785[5] hataas · ika-68 |
Salapi | Lek (ALL) |
Zona hin oras | UTC+1 (CET) |
• Summer (DST) | UTC+2 (CEST) |
Format hin pitsa | dd/mm/yyyy |
Dapit hin pagmanehar | right |
Kodigo hin pagtawag | +355 |
Internet TLD | .al |
An Albanya usa nga api han NU, NATO, Organization for Security and Co-operation in Europe, Conseho han Europa, World Trade Organisation, Organisation of the Islamic Conference ngan usa han mga nagtukod nga mga api han Pagkahiusa para han Mediterraneo. An Albania usa nga posible nga kandidato hin pag-aksedir ngadto han Unyon Europeo tikang han Enero 2003, ngan pormal ini nga nag-aplikar para hin pag-api han UE dida han ika-28 han Abril 2009.[6]
An Albanya usa nga parlamentarya nga demokrasya ngan usa nga transisyon nga ekonomiya. An ulohan han Albanya, Tirana, amo an urukyan hin mga 600,000 han mga 3,000,000 ka tawo han nasod.[7] Mga gawasnon-nga-market nga reporma nagbuklad han nasod ngadto hin investment tikang ha langyaw, labi na ha pagpadukwag ha infrastruktura hin enerhiya ngan panakayan.[8][9][10] Ginpili an Albanya nga amo an igbaw nga nasod dida han talaan han Lonely Planet hin napulo nga igbaw nga nasod para han 2011.[11]