yeusses

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « yeusses », el pout stitchî vaici.

Prononçaedje

• AFE :
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /jøs/
• Ricepeures : nén rcepåve

Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

yeusses [omrin et femrin pron.]

1. zel(e)s.
   • Nos restans co avou yeusses.

   F. eux, elles.

   • Vs estoz m' feme, èm soû, èm mere, èm comere: C' est po yeusses eshonne ki dj' vos voe voltî — Franz Dewandelaer (fråze rifondowe).
   • El Sindje, tot bleu d' colere måtraitive li Peroket d' fafiåd Dijhant ki, di s' cråsse linwe, i n' bayreut nén deus liårds; Tertos s' mokéve di yeusses; on riyeut come des sots (J. Defrane).
   • Gn a la eto ene viye clarinete k' il ont stî mete yeuss deus l' Gurnadî. — René Painblanc (fråze rifondowe).
   • Les omes, yeuss, s' inkeuret al "cantina" boere ene afwaire k' i lomèt tekila — Dominique Heymans (fråze rifondowe).
   • Mins vla k' l' åbe s' a metou a clintchî et a sketer pask' il estént trop pezants a yeuss deus (W. Bal).
   • Divant yeuss, i voeynut k' i s' eleve on grand tchinne. — Michel Renard (fråze rifondowe).

1. da yeusses da zels, da leur.
   • Dji dirè pus: nos dicåces ont ene sacwè ki n' est k' da yeusse, on detay ki fwait k' on n' pout nén rnoyî leu-z etat civil — Émile Romain (fråze rifondowe).

   F. qui leur appartient en propre, typique, identitaire.

Mots vijhéns

Pronos d’ djins walons

Nombe	Djin	Djinre	Sudjet	Muroetrece	Acuzatif (droet coplemint)	Datif (coplemint nén direk)	Locatif	Djenitif (pårtixhrê)	Tonike (tot seu ou dirî dvancete)
Singulî	Prumire djin	—	dji, dj’ dju (padrî)	mi, m’, èm	mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe)	mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe)	—	—	mi
	Deujhinme djin	—	vos, vs ti, t’, èt tu, -ss (padrî)	vos, vs ti, t’, èt		vos, vis, vs ; ti, t’, èt	—	—	twè, ti, ti-minme, t’-minme, tizôte, etzôte
	Troejhinme djin	Omrin	i, il	si, s’, ès	li, l’, el	lyi	î	è endè, end, ndè, nd	lu
		Feminine	ele, elle		li, l’, el				leye
		Neute	on		—	—	—	—	lu
Pluriyal	Prumire djin	—	nos, ns ; dji, dj’	nos, ns			—	—	nos, nozôtes
	Deujhinme djin	—	vos, vs	vos, vs	vos, vs	vos, vis, vs	—	—	vos, vozôtes, tizôtes, etzôtes
	Troejhinme djin	Omrin	i, il	si, s’	les, ls ; lzès, lzè, elzès	lezî, elzî, lzî	î	è endè, end, ndè, nd	zels, yeusses
		Feminine	ele, elle						zeles, yeusses

Pwaire minimom

• yeu, yeus