Cier

Li cier, c' est on såvadje roemiant des bwès et des tchamps. Ca l' indje s' a diswalpé dins les plinnes purade ki dins les bwès.

Po des linwincieusès racsegnes sol mot "cier", alez s' vey sol Wiccionaire

Boerlant cier

Sincieus no d' l' indje : Cervus elaphus

Famile : Ciervidîs, la k' gn a des ôtès sôres di cier.

Motlî

Li måye a des coines (les tchesseus dijhnut des "bwès") ki sont plinnes ådvins, et ki toumèt tos ls ans.

Li frumele si lome ene bixhe.

Les djonnes si lomnut des "veas". Po les tchesseus et les gåres di tchesse, c' est des fans.

Spårdaedje

e vete foncé, la k' i gn a co ouy, e vete clair, la k' end a ddja yeu

Il est spårdou dins tote l' Urope, ey les contrêyes vijhenes d' Azeye et d' Afrike.

E 1971, n aveut 4413 ciers et bixhes el Walonreye.^[1] Mins end a motoit bråmint dpus asteure, a cåze d' on meyeu manaedjmint des tchesses ås gros djibî.

Mopliyaedje

Boerlaedje

Li såjhon do mopliyaedje kimince e moes d' setimbe el Walonreye. Les bixhes s’ ont ratroplé sins les djonnes di l' anêye di dvant. Les ciers s' aroynut on teritwere la k' i gn årè k' zels a poleur potchî les bixhes.

Po bén mostrer ki les ôtes djonnes ciers ni si dvèt nén aprepyî, i boerlêye (u i bråme) tot rôbalant si triyaedje foû, a longueur di djournêye – et del nute avou. Ça deure a pô près do 10 di setimbe å 10 d’ octôbe, todi el Walonreye.

S’ i s’ aprepièt cwand minme, po sayî di s' rinde mwaisse do vî cier, ci-ci les souke avou ses coines, et les rbôrer evoye.

Tantea k’ i n’ a minme pus l’ tins d’ aler waidyî. Sol såjhon do bråme, on gros cier va freyî di bén 50 kilos.

Mopliyaedje des tchivroûs et des cier^[2]

Indje	Djulete	Awousse	Setimbe	Octôbe	nôvimbe	Decimbe	Djanvî	Fevrî	Måss	Avri	May
Tchivroû	Tchôde	Tchôde	Djôminance	Djôminance	Djôminance	Djôminance	Poirtêye	Poirtêye	Poirtêye	Poirtêye	Gadlaedje
Cier	-	-	Bråme (boerlaedje)	Bråme	Poirtêye	Poirtêye	Poirtêye	Poirtêye	Poirtêye	Poirtêye	Velaedje

Velaedje

Après 8 gros moes d' plinnisté (240 a 262 djoûs), li bixhe va fé s' vea, onk, mins padecô deus. C' est adon l' moes d' may el Walonreye.

Crexhince

Li bixhete di deujhinme anêye - elle a-st adon èn an et dmey - pout ddja esse rimpleye.

Spårdaedje

E 1971, n aveut 4413 ciers et bixhes el Walonreye.^[3] Mins end a motoit bråmint dpus asteure, a cåze do bon manaedjmint des tchesses.

Maladeyes des ciers

• kisse idatike

Alére

Lucyin Mahin, Aler schoûter boerler les ciers, Li Rantoele, ahan 2010.

Hårdêye difoûtrinne

Tecse so les ciers (saetchî foû d' Ene båke so les bwès d' l' Årdene)

Sourdants & pî-notes

Commons

I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou les ciers et les bixhes .

1. Dieter Burckhardt & Paul Barruel Mammifères d' Europe, Ed. Artis, Brusele, 1971.
2. (fr) François Moutou, Mammifères de la campagne, Gallimard jeunesse, Paris, 1995, ISBN 2-07-058679-0
3. Dieter Burckhardt & Paul Barruel, come cial ådzeu.