From Wikipedia, the free encyclopedia
lingaedjes > indo-uropeyin > italike > occitano-catalan > occitan
L' occitan u lingaedje d' ok, c' est on lingaedje roman djåzé sol tîce sud del France (so 6 redjons ou 32 dipårtumints francès), å sud di l' Aiwe di Loire; eyet dins sacwantès vås des Ales e l' Itåleye eyet dins l' Vå d' Aran, e l' Catalogne.
Côde ISO: oc.
Li no provançå est ossu afeye eployî po djåzer d' l' occitan. Mins li provinçå est djusse onk des pårlers di l' occitan, l' accint del Provance, li diyaleke eployî på scrijheu Frédéric Mistral.
Li no do lingaedje vént di l' adviebe d' acertinaedje ok ("oyi"), tipike di l' occitan, dabôrd ki les lingaedjes romans do nôr k' eployèt oyi.
Insi, li lingaedje d' ok est spårdou a Nonne del France, dabôrd ki les lingaedjes d' oyi sont-st a Bijhe. Inte les deus, å Levant, gn a l' francoprovinçå.
L' occitan est, avou l' catalan, on mimbe del famile occitano-catalane, ene des pus viyès familes di lingaedjes romans avou l' galo-roman.
Å cmince li catalan eyet l' occitan n' fijhèt k' on seu lingaedje, çou ki fwait k' on dit ossu bén «vî catalan» ki «vî occitan» po lomer ci vî lingaedje la.
Catalan ey occitan sont co asteure foirt près l' onk di l' ôte, copurade li variance langdocyinne di l' occitan.
L' occitan a stî on grand lingaedje di culteure tins del moyinådje e l' Urope, eyet les trobadours (trobadors, les cis ki trovèt, do viebe trobar, did la li noûmot walon troveu). Les troveus ont spårdou so tote l' Urope leus tchants et powezeyes amoureuses.
Avou l' impôzucion do francès på pouvwer royå sol teritwere francès, l' occitan cmince a piede di s' rilomêye a pårti do 14inme sieke.
Les côps les pus deurs siconte do lingaedje ont stî dnés tins del Revolucion francesse, cwand li varyisté des lingaedjes esteut veyowe come mançant li revolucion.
Mågré k' c' esteut co l' lingaedje djåzé tos les djoûs pa beacôp des djins al campagne disk' al mitan do 20inme sieke, il a stî replaecî på francès po les cåzaedjes pus formels et po l' sicrijhaedje.
Avou l' sicole obligatwere å cmince do 20inme sieke on va disfinde di cåzer l' lingaedje, come tot avå l' France, avou des pûnixhmints po les efants.
Mins nerén, i gn a co al fén do sieke sacwants miyons d' cåzeus d' occitan, copurade amon les viyès djins, et on cmince de ravicaedje, avou des eplaidaedjes en occitan, eyet des scoles wice ki des cours sont dnés en occitan; les calendretas.
Gn a deus sistinmes ortografikes.
Li prumî est lomé «provançalisse», ki shût li manire di scrire da Frédéric Mistral (ça fwait: eto lomêye «mistralyinne»). I shût assez bén li fonetike et s' mete cwite di totès halcrossès letes, minme le cenes a såme croejhetrece. Il est shuvou dins tos les pårlers del Provance, mins waire ôte pårt mågré k' il est ossu capåbe d' esse siervou po tote li stindêye di l' occitan.
Li deujhinme si lome «classike» u «occitanisse». I s' rashît so les viyès ortografeyes des troveus del Mîtrinne Ådje, et eploye on sistinme di libe prononçaedje a môde des betchfessîs scrijhas do rfondou walon.
Les eployeus des deus sistinmes sont foirt sovint cohigne cohagne.[1]
Vocial deus sôres d' ortografeye pol court tecse del fåve Ezope «Li bijhe et l' solea», po èn accint d' l' occitan ki n' est nén e l' Provance (c' est dins les Cevenes).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
