Li coleur d' ene sacwè k' on rwaite, c' est l' sinsåsion kel cervea rçût a pårti des ouys, ki provént del wachlire del loumire ki rispite foû di ç' sacwè la. Les sôres di coleurs vont do rodje (avou l' pus grande longueur di wachlire, å violé (avou li pus ptite), et on les pout vey totes, par ôre, dins l' airdiè.
Po des linwincieusès racsegnes sol mot "coleur", alez s' vey sol Wiccionaire
vatches di sacwants coleursFoyes di faw di sacwants coleurs
Li manke di coleurs:
blanc: ene sacwè est blanc cwand i riboute totes les wachlires del loumire do solea.
noer: ene sacwè est noer cwand i leye amoussî totes les wachlires del loumire do solea.
bay: bruns poys sol coir avou ene noere caime, et des noers poys å dbout des pates (F. bai)
on gris roncén / ene grijhe cavale: poys bruns, noers et blancs maxhîs (F. aubère)
on blanc tchvå; trûté: avou des ptitès rossetès taetches, so ene blanke cote.
vatches
les troes poyaedjes del raece BBB: cabolé noer, cabolé bleu, blanc
cabolêye vatche u cafloreye vatche: avou do blanc et ene ôte coleur, pa grossès taetches (did la, li spot: gn a nole cabolêye vatche ki n' åye des taetches).
ene cabolêye bleu, ene cafloreye bleuwe: ene vatche blanke et bleuwe (F. Pie-bleue).
ene cabolêye rodje, ene cafloreye rodje: ene vatche blanke et rodje (F. Pie-rouge).
ene cabolêye rodje, ene cafloreye noere: ene vatche blanke et noere (F. Pie-noire).
Les coleurs sont ene sacwè ki fwait rispiter des sintimints muchyîs sordivintrinnmint. On pout vey çoula:
Dins l' lomaedje des coleurs: insi, e walon, des novelès coleurs, po les mousmints prindèt rade des nos e francès (baije). E l' arabe marokin, li no des coleurs, minme tote simpe est dit e francès, å mitan d' ene fråze pår arabe.
E Senegal, les Peuls, on peupe di l' aschate do dezert ni vlèt nén k' on deye k' i sont noers. I fåt dire k' i sont rodjes.
Essegnreçté des coleurs
Djowe del passion: après l' ravicaedje da Djezus, les costumes et les djeus d' loumires mostrèt pus sovint li blanke coleur
Simboles djenerås
Po les publicisses, tote les coleurs sont assoçnêyes dins l' parfond d' nos-minmes, a des sacwès:
les djaenes foncés et l' orandje, a l' esté, et å solea (riclames po les vacances)
les bleus clairs å froed (riclame po les frigos, les edjaloes).
li rôze ås radjoûs amoureus (waibes pornos)
li blanc al purté (dins les imådjes rilidjeuses).
li noer å diåle.
Simboles politikes
li vete al nateure et ås pårtis ecolos.
li bleu waisse (bleu rwè) ås pårtis catolikes.
li rodje ås comunisses et ås socialisses. Dins les waibes et les afitches, po fé rexhe des mots k' i fåt di tote foice riwaitî.
