land in West-Europa From Wikipedia, the free encyclopedia
België (Nederlands: België, Frans: Belgique, Duuts: Belgien, officieel: Keunienkryk België, Koninkrijk België, Royaume de Belgique, Königreich Belgien) is e parlementaire, constitutionele monarchie an de Nôordzêe. 't Grênst ten zuudn an Vrankryk, ten ôostn an Duutsland en Luxemburg en ten noordn an Holland. In 't westn is er nie echt e gebeur, mo wel de Nôordzêe. Achter 't woater ligt Iengeland. 'n Hoofdstad è Brussel. Andere grôte steedn zyn Antwerpn, Luuk, Gent, Leuven, Brugge, Charleroi en Noamn.
Koninkrijk België Royaume de Belgique Königreich Belgien | |
---|---|
Liggienge van België in Europa | |
Officiële toale | Nederlands Frans Duuts |
Hoofdstad | Brussel (Brussel/Bruxelles/Brüssel) |
Stoatsvorm | Constitutionele parlementaire monarchie |
Stoatshoofd | Keunienk Filip |
Êerste minister | Alexander De Croo |
Ippervlak | 30.689,17 [1] km² |
Inweuners | 11.763.650 (1 januoari 2024) [2] 383 inw./km² |
Munte | Euro (vo 2002: Belgische frang) |
Tydzone | UTC+1 (zomertyd: UTC+2) |
Landcode | BE, BEL |
Telefongcode | (+32) |
Internet-TLD | .be |
Nationale fêestdag | 21 juli (1831) (Eedofleggienge 1e keunienk) |
D'r weunn e klêne 11,8 miljoen inweuners in België. Ruum 6,8 miljoen doavan zyn Vloamiengn, der zyn 1,25 miljoen Brusseloars en de reste - om en by de 3,7 miljoen - zyn Woaln en Duutsers in de Ôostkantongs.
D'r zyn drie officiële toaln: Nederlands, Frans en Duuts. Nederlands wordt geklapt in Vloandern, Frans in Wallonië en Duuts ok in Wallonië an de grenze me Duutsland. In 't Brussels Gewest wordt vôoral Frans geklapt moar ook wat Nederlands. Da betekent dat d'r in België e klêne 7,1 miljoen Nederlandstoaligen, ruum 4,6 miljoen Franstoaligen en e klêne 0,1 miljoen Duutstoaligen zyn.
Belgie is over 't olgemeen styf plat - voerol in Vloandern. In 't zuudn, in de Woalen, è je e bitje 'bergen'. Den hôogstn is de Signal de Botrange (694 meters) in de Hoge Veenn. D'n hogstn top in Vloandern is Remersdoal (287,5 meters) in de Voerstreke. Ip de twidde plekke komt de Kemmelberg (156 meters) in 't Heuvelland.
België et e ippervlak et van 30.689,17 km², woarvan 30.494,22 km² land (99,365%) en 194,95 km² woater (0,635%).[1] Vergelykt me Holland, dat e ippervlak et van 41.543 km², woarvan 33.647 km² land (81,59%) en 7.896 km² woater (18,41%).
De mêest nôordelike plekke is Meersel-Dreef, de mêest ôostelike plekke is Krewinkel, de mêest zuudelike plekke is Torgny en de mêest westelike plekke is De Panne.
De geschreven geschiedenisse begunt round 52 v.Chr. op 't moment da Julius Caesar (in z'n De Bello Gallico) over de Belgen schryft ("De Dapperste Oller Galliërs"). Loater is gebleken dat die stammn nie overêenkomn mè de Belgen van nu, moa da doet er nie toe.
België is e stoat die bestoat uut drie gemêenschappn en drie gewestn. De gemêenschappn en e toal-culturele oorsproung, de gewestn en ruumtelik-economischn:
Ierby e je ton ook nog eki de federoale regerienge die ol de reiste doet.
Zie ook et artikel over de stoatservormienge.
Verder is België ounderverdêeld in provinsjes, arroundissementn en gemêentn.
Vloandern en Wallonië zyn verdêeld in ieder vuuf provinsjes, 't Brussels gewest nie:
Belgische provinsjes | ||
---|---|---|
Provinsje | Hoofdstad | Gewest |
Antwerpn | Antwerpn | Vloandern |
Enegouwn | Bergn | Wallonië |
(Belgisch) Limburg | Hasselt | Vloandern |
Luuk | Luuk | Wallonië |
(Belgisch) Luxemburg | Oarlen | Wallonië |
Noamn | Noamn | Wallonië |
Ôost-Vloandern | Gent | Vloandern |
Vlams-Broabant | Leuven | Vloandern |
West-Vloandern | Brugge | Vloandern |
Woals-Broabant | Woaver | Wallonië |
Zie ook et artikel over Belgische provinsjes.
Belgische gewestn | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Gewest | Liggienge | Inweuners 2024 [2] | Ippervlak [5] | Dichtheid inw/km² |
Hoofdstad | Prov. | Arr. | Gem. | ||
Oantal | % | Km² | % | |||||||
Vlams Gewest (Vloandern) |
6.821.770 | 58% | 13.625,54 | 44% | 501 | Brussel | 5 | 22 | 300 | |
Woals Gewest (Wallonië) |
3.692.283 | 31% | 16.901,22 | 55% | 218 | Noamn | 5 | 20 | 262 | |
Brussels Gewest | 1.249.597 | 11% | 162,42 | 0,5% | 7.694 | Brussel | / | 1 | 19 | |
Totoal | 11.763.650 | 30.689,17 | 383 | 10 | 43 | 581 |
Belgische gemêenschappn | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Gemêenschap | Liggienge | Inweuners 2024 | Ippervlak | Dichtheid inw/km² |
Hoofdstad | Prov. | Arr. | Gem. | ||
Oantal | % | Km² | % | |||||||
Vlamsche Gemêenschap ¹ | 7.060.457 | 60% | 13.787,96 | 45% | 512 | Brussel | 5 | 23 | 319 | |
Fransche Gemêenschap ¹ | 4.623.714 | 39% | 16.210,00 | 53% | 285 | Brussel | 5 | 21 | 272 | |
Duutstoalige Gemêenschap | 79.479 | 0,7% | 853,64 | 2,8% | 93 | Eupn | / | / | 9 | |
Totoal | 11.763.650 | 30.689,17 | 383 | 10 | 43 | 581 |
¹ Vlamsche en Fransche Gemêenschap hèn 't Brussels Gewest gemêenschappelijk (ippervlak, hoofdstad, arroundissement en gemêentn).
De zetelverdêlienge van de Koamer van Volksvertegenwoordigers ziet er ezô uut (verkiezingsuutslag):[6][7]
Party | F/N | 2024 | 2019 | 2014 | 2010 | 2007 | 2003 | 1999 | 1995 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Volksunie ¹ / N-VA | N | 24 | 25 | 33 | 27 | 6 | 1 | 8 | 5 |
Vlaams Blok / Vlaams Belang | N | 20 | 18 | 3 | 12 | 17 | 18 | 15 | 11 |
PRL / MR | F | 20 | 14 | 20 | 15 | 20 | 21 | 16 | 16 |
PS | F | 16 | 20 | 23 | 26 | 20 | 25 | 19 | 21 |
PVDA-PTB | F/N | 15 | 12 | 2 | |||||
PVDA | N | (7) | (3) | ||||||
PTB | F | (8) | (9) | (2) | |||||
PSC / cdH / LE | F | 14 | 5 | 9 | 9 | 10 | 8 | 10 | 12 |
SP / sp.a(-Spirit) ² / Vooruit | N | 13 | 9 | 13 | 13 | 14 | 23 | 14 | 20 |
CVP / CD&V | N | 11 | 12 | 18 | 17 | 24 | 21 | 22 | 29 |
VLD / Open Vld | N | 7 | 12 | 14 | 13 | 18 | 25 | 23 | 21 |
Agalev / Groen! / Groen | N | 6 | 8 | 6 | 5 | 4 | 9 | 5 | |
Ecolo | F | 3 | 13 | 6 | 8 | 8 | 4 | 11 | 6 |
FDF / DéFI | F | 1 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 |
PP | F | 1 | 1 | ||||||
LDD ³ | N | (1) | (1) | 1 | 5 | ||||
FN / DN | F | 1 | 1 | 1 | 2 | ||||
Totoal | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | |
Nederlandstoaligen | 88 | 87 | 87 | 88 | 88 | 88 | 91 | 91 | |
Franstoaligen | 62 | 63 | 63 | 62 | 62 | 62 | 59 | 59 | |
¹ VU-ID in 1999
² sp.a-Spirit in 2003 en 2007
³ In 2019 en 2024 as onafhankelike vo N-VA
Êeste ministers sins 1896:
Ēerste minister | Termyn | Joarn | Party |
---|---|---|---|
Paul de Smet de Naeyer | 1896 - 1899 | 3 | Katholieke Party |
Jules Vandenpeereboom | 1899 - 1899 | 0 | Katholieke Party |
Paul de Smet de Naeyer | 1899 - 1907 | 8 | Katholieke Party |
Jules de Trooz | 1907 - 1907 | 0 | Katholieke Party |
Frans Schollaert | 1908 - 1911 | 3 | Katholieke Party |
Charles de Broqueville | 1911 - 1918 | 7 | Katholieke Party |
Gerard Cooreman | 1918 - 1918 | 0 | Katholieke Party |
Léon Delacroix | 1918 - 1920 | 2 | Katholieke Party |
Henri Carton de Wiart | 1920 - 1921 | 1 | Katholieke Party |
Georges Theunis | 1921 - 1925 | 4 | Katholieke Unie |
Aloys Van de Vyvere | 1925 - 1925 | 0 | Katholieke Unie |
Prosper Poullet | 1925 - 1926 | 1 | Katholieke Unie |
Henri Jaspar | 1926 - 1931 | 5 | Katholieke Unie |
Jules Renkin | 1931 - 1932 | 1 | Katholieke Unie |
Charles de Broqueville | 1932 - 1934 | 2 | Katholieke Unie |
Georges Theunis | 1934 - 1935 | 1 | Katholieke Unie |
Paul van Zeeland | 1935 - 1937 | 2 | Katholiek Blok |
Paul-Emile Janson | 1937 - 1938 | 1 | Liberoale Party |
Paul-Henri Spaak | 1938 - 1939 | 1 | POB-BWP |
Hubert Pierlot | 1939 - 1945 | 6 | Katholiek Blok |
Achille Van Acker | 1945 - 1945 | 0 | PSB-BSP |
Paul-Henri Spaak | 1945 - 1946 | 1 | PSB-BSP |
Achille Van Acker | 1946 - 1946 | 0 | PSB-BSP |
Camille Huysmans | 1946 - 1947 | 1 | PSB-BSP |
Paul-Henri Spaak | 1947 - 1949 | 2 | PSB-BSP |
Gaston Eyskens | 1949 - 1950 | 1 | PSC-CVP |
Jean Duvieusart | 1950 - 1950 | 0 | PSC-CVP |
Joseph Pholien | 1950 - 1952 | 2 | PSC-CVP |
Jean Van Houtte | 1952 - 1954 | 2 | PSC-CVP |
Achille Van Acker | 1954 - 1958 | 4 | PSB-BSP |
Gaston Eyskens | 1958 - 1961 | 3 | PSC-CVP |
Théo Lefèvre | 1961 - 1965 | 4 | PSC-CVP |
Pierre Harmel | 1965 - 1966 | 1 | PSC-CVP |
Paul Vanden Boeynants | 1966 - 1968 | 2 | PSC-CVP |
Gaston Eyskens | 1968 - 1973 | 5 | PSC-CVP |
Edmond Leburton | 1973 - 1974 | 1 | PSB-BSP |
Leo Tindemans | 1974 - 1978 | 4 | CVP |
Paul Vanden Boeynants | 1978 - 1979 | 1 | PSC |
Wilfried Martens | 1979 - 1981 | 2 | CVP |
Mark Eyskens | 1981 - 1981 | 0 | CVP |
Wilfried Martens | 1981 - 1992 | 11 | CVP |
Jean-Luc Dehaene | 1992 - 1999 | 7 | CVP |
Guy Verhofstadt | 1999 - 2008 | 9 | Open Vld |
Yves Leterme | 2008 - 2008 | 0 | CD&V |
Herman Van Rompuy | 2008 - 2009 | 1 | CD&V |
Yves Leterme | 2009 - 2011 | 2 | CD&V |
Elio Di Rupo | 2011 - 2014 | 3 | PS |
Charles Michel | 2014 - 2019 | 5 | MR |
Sophie Wilmès | 2019 - 2020 | 1 | MR |
Alexander De Croo | 2020 - nu | 4 | Open Vld |
Behalve 't welbekende land woa da West-Vloandern ligt, zyn d' er nog andere betêkenissn van 't woord Belgium / Belgique in andere toaln.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.