Âm nhạc thời kỳ Baroque là một phong cách âm nhạc phương Tây, được sáng tác trong khoảng thời gian từ 1600 đến 1750. Nó nối tiếp Âm nhạc thời kỳ Phục Hưng và là giai đoạn trước Âm nhạc thời kỳ Cổ điển. Từ "Baroque" là tiếng Bồ Đào Nha có nghĩa là Ngọc trai tuyệt đẹp ("Barocco" trong tiếng Tây Ban Nha nghĩa là ngọc trai).
Âm nhạc thời kỳ này cho thấy được sự sáng tạo các âm sắc. Trong giai đoạn này các nhà soạn nhạc và các nghệ sĩ biểu diễn sử dụng nhiều các kỹ thuật phức tạp, thực hiện thay đổi trong ký hiệu âm nhạc và phát triển các kỹ thuật chơi nhạc cụ mới. Âm nhạc baroque mở rộng quy mô, phạm vi và tính phức tạp của hiệu năng nhạc cụ và cũng thiết lập các thể loại âm nhạc như opera, cantata, oratorio, concerto, sonata. Nhiều thuật ngữ âm nhạc và các khái niệm từ thời kỳ này vẫn còn đang được sử dụng cho đến ngày hôm nay.
Thuật ngữ "Baroque" thường được sử dụng bởi các sử gia âm nhạc để mô tả một loạt các phong cách từ một vùng địa lý rộng, chủ yếu là ở châu Âu, bao gồm một khoảng thời gian hơn 150 năm.
Trong một thời gian dài nó được sử dụng như một thuật ngữ quan trọng đầu tiên được áp dụng cho kiến trúc nhưng trong thực tế nó đã xuất hiện trong các tài liệu tham khảo về âm nhạc.
Vào khoảng những năm 1600 ở châu Âu, một số thay đổi khác biệt xuất hiện trong cách tư duy về mục tiêu, văn bản và hiệu suất của âm nhạc. Một phần những thay đổi này đã được cách mạng, thận trọng phát động bởi một nhóm trí thức ở Florence được gọi là Camerata, đã tiến hóa thành tiền thân của phong cách baroque. Quá trình chuyển đổi bắt nguồn từ các trung tâm văn hóa của miền bắc nước Ý, sau đó lan sang Rome, Pháp, Đức, Tây Ban Nha và cuối cùng đến Anh.[3]
Một sự thay đổi giữa thời kỳ Phục hưng và phong cách Baroque có thể được phân biệt bởi dàn nhạc hoặc các nhóm nhạc cụ. Nhạc cụ hoặc giọng hát được nhóm lại với nhau được gọi là phối ngẫu.[4]
- Thanh nhạc: Opera, Masque, Oratorio, Passion, Cantata, Mass, Anthem, Monody, Chorale
- Khí nhạc: Chorale composition, Concerto grosso, Fugue, Suite (Allemande, Courante, Sarabande, Gigue, Gavotte, Bourrée, Minuet, Passepied, Rigaudon), Sonata (Sonata da camera, Sonata da chiesa, Trio sonata), Partita, Canzona, Sinfonia, Fantasia, Ricercar, Toccata, Prelude, Chaconne, Passacaglia, Chorale prelude, Stylus fantasticus
- Bộ dây: Violin, Viol, Viola, Cello, Contrebass, Lute, Theorbo, Mandolin, Guitar, Harp.
- Bộ gỗ: Recorder, Bassoon
- Bộ đồng: Horn, Sackbut, Cornett, Serpent
- Bộ đây phím: Clavichord, Harpsichord, Organ
Nhiều nhân vật nổi tiếng ở giai đoạn đầu của thời kỳ Baroque đến từ Ý, bao gồm Monteverdi, Corelli và Vivaldi. Đến giữa thế kỷ thứ XVIII, trọng tâm của nền âm nhạc thời kỳ chuyển sang hai nhà soạn nhạc người Đức Bach và Handel. Nhiều hình thức thuộc về âm nhạc Baroque có nguồn gốc từ Ý, bao gồm Cantata, Concerto, Sonata, Oratorio và Opera.
Một số nhà soạn nhạc nổi tiếng nhất trong thời kỳ âm nhạc Baroque bao gồm[15]:
- Ý (Italy): Monteverdi, Frescobaldi, Corelli, Vivaldi, Domenico and Alessandro Scarlatti
- Pháp (France): François Couperin, Jean-Baptiste Lully, Marc-Antoine Charpentier và Jean-Philippe Rameau
- Đức (Germany): Praetorius, Schein, Scheidt, Schutz, Telemann, Handel và Bach
- Anh (England): Purcell
Các nhà soạn nhạc từ thế kỷ 17 và 18, bao gồm Vivaldi, Bach, Telemann và Corelli, đã viết nên những tác phẩm âm nhạc với các hòa âm và cấu trúc nghiêm ngặt. Phong cách và cấu trúc của âm nhạc thời kỳ Baroque đã nhiều lần được chứng minh là mang lại những thay đổi sinh lý cụ thể cho người nghe: nhịp tim chậm lại, giảm huyết áp và sóng alpha thư giãn của não tăng lên[16].
Âm nhạc thời kỳ Baroque cũng đã được chứng minh có tác dụng giảm đau. Các bác sĩ tại Bệnh viện St. Luke, ở Cleveland đã báo cáo rằng các bệnh nhân tiếp xúc với âm nhạc của Vivaldi, Mozart và Brahms trước và trong khi phẫu thuật cần liều thuốc an thần và thuốc giảm đau thấp hơn. Người đứng đầu đơn vị chăm sóc mạch vành tại Bệnh viện St. Agnes ở Baltimore, Tiến sĩ Raymond Bahr, đã nói rằng ông tin rằng nửa giờ âm nhạc Baroque với những tiết tấu chậm này tạo ra hiệu ứng tương tự như 10 mg. Valium[17].
Âm nhạc Baroque cũng có ảnh hưởng tích cực trong việc cải thiện hiệu quả học tập với tác dụng tăng khả năng ghi nhớ, sự tập trung, suy nghĩ... của học sinh. Giáo viên có thể sử dụng âm nhạc Baroque để hỗ trợ giảng dạy, cải thiện hiệu quả học tập và chất lượng giảng dạy[18].
- Palisca, Claude V. (2001). Baroque. The New Grove Dictionary of Music and Musicians. London: Macmillan Publishers. ISBN 978-1-56159-239-5.
- Burrows, Donald (1991). Handel: Messiah. Cambridge, New York, and Melbourne: Cambridge University Press. ISBN 0-521-37620-3.
- Carter, Tim; Chew, Geoffrey (2013). “Monteverdi, Claudi”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Carver, Anthony F. (2013). “Concertato”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Clarke, Hugh Archibald (1898). A System of Harmony. Philadelphia: T. Presser. ISBN 978-1248379462.
- Chua, Daniel K. L. (2001). “Vincenzo Galilei, Modernity, and the Division of Nature”. Trong Clark, Suzannah (biên tập). Music Theory and Natural Order from the Renaissance to the Early Twentieth Century.
- Donington, Robert (1974). A Performer's Guide to Baroque Music. New York: C. Scribner's Sons. ISBN 978-0571097975.
- Dorak, Mehmet Tevfik (2008). “Baroque Music”. Dorak.info.Bản mẫu:Self-published inline
- Estrella, Espie (2012). “The Suite: Baroque Dance Suite”. About.com. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2013.
- Haagmans, Dirk (1916). Scales, Intervals, Harmony. University of Michigan: J. Fischer & Bro. ISBN 978-1437062021.
- Hyer, Brian (2013). “Homophony”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Kenyon, Stephen (1997). “The Baroque Suite”. Jacaranda Music. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2013. Bản mẫu:Self-published inline
- La Gorce, Jérôme de (2013). “Jean-Baptiste Lully”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Little, Meredith Ellis (2001a). Passepied. The New Grove Dictionary of Music and Musicians. London: Macmillan Publishers. ISBN 978-1-56159-239-5.
- Little, Meredith Ellis (2001b). Rigaudon. The New Grove Dictionary of Music and Musicians. London: Macmillan Publishers. ISBN 978-1-56159-239-5.
- Mackay, Alison; Romanec, Craig (2007). “Baroque Guide” (PDF). Tafelmusik. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 7 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2013.
- Norton, Richard (1984). Tonality in Western Culture: A Critical and Historical Perspective. University Park: Pennsylvania State University Press. ISBN 978-0271003597.
- Nuti, Giulia (2007). The Performance of Italian Basso Continuo: Style in Keyboard Accompaniment in the Seventeenth and Eighteenth Centuries. Aldershot, England: Ashgate Publishing. ISBN 978-0-7546-0567-6.
- Palisca, Claude V. (2001). Baroque. The New Grove Dictionary of Music and Musicians. London: Macmillan Publishers. ISBN 978-1-56159-239-5.
- Price, Curtis (2013). “Purcell, Henry”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Roseman, Ronald (1975). “Baroque Ornamentation”. Journal of The International Double Reed Society 3. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 4 năm 2008. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2013. Reprinted in Muse Baroque: La magazine de la musique baroque Lưu trữ 2014-05-14 tại Wayback Machine, n.d.
- Sachs, Curt (1919). “Barockmusik”. Jahrbuch der Musikbibliothek Peters. 26. tr. [, cần số trang], .
- Sadie, Julie Anne (2013). “Louis XIV, King of France”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Shotwell, Clay (2002). “MUSI 4350/4360: Music of the Baroque Era: General Characteristics of the Baroque”. Augusta, GA: Augusta State University. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2013.
- Snyder, Kerala J. (2013). “Buxtehude, Dieterich”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Talbot, Michael (2013a). “Corelli, Arcangelo”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Talbot, Michael (2013b). “Ritornello”. Grove Music Online. Oxford University Press. (yêu cầu đăng ký)
- Wainwright, Jonathan; Holman, Peter (2005). From Renaissance to Baroque: Change in Instruments and Instrumental Music in the Seventeenth Century. Aldershot, England: Ashgate Publishing. ISBN 978-0754604037.
- Wallechinsky, David (2007). The Knowledge Book: Everything You Need to Know to Get by in the 21st century. Washington, DC: National Geographic Books. ISBN 978-1-4262-0124-0.
- Watkins, Glenn (1991). Gesualdo: The Man and His Music. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-816197-4.
- White, Harry, and Thomas Hochradner (2013). “Fux, Johann Joseph”. Grove Music Online. Oxford University Press.
- York, Francis L. (1909). Harmony Simplified: A Practical Introduction to Composition. Boston: Oliver Ditson and Company. ISBN 978-1-176-33956-9.
- Christensen, Thomas Street, and Peter Dejans. Towards Tonality Aspects of Baroque Music Theory. Leuven: Leuven University Press, 2007. ISBN 978-90-5867-587-3
- Cyr, Mary. Essays on the Performance of Baroque Music Opera and Chamber Music in France and England. Variorum collected studies series, 899. Aldershot, Hants, England: Ashgate, 2008. ISBN 978-0-7546-5926-6
- Foreman, Edward. A Bel Canto Method, or, How to Sing Italian Baroque Music Correctly Based on the Primary Sources. Twentieth century masterworks on singing, v. 12. Minneapolis, Minn: Pro Musica Press, 2006. ISBN 978-1-887117-18-0
- Schubert, Peter, and Christoph Neidhöfer. Baroque Counterpoint. Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall, 2006. ISBN 978-0-13-183442-2
- Schulenberg, David. Music of the Baroque. New York: Oxford UP, 2001. ISBN 978-0-19-512232-9
- Stauffer, George B. The World of Baroque Music New Perspectives. Bloomington: Indiana University Press, 2006. ISBN 978-0-253-34798-5
- Strunk, Oliver.Source Readings in Music History. From Classical Antiquity to the Romantic Era. London: Faber & Faber, 1952.
