thượng viện của Quốc hội Ireland From Wikipedia, the free encyclopedia
Thượng viện Ireland (Seanad Éireann /ˈʃænəd
Thượng viện Ireland Seanad Éireann | |
|---|---|
| Thượng viện Ireland khóa 26 | |
 | |
| Dạng | |
| Mô hình | |
| Lịch sử | |
| Thành lập | 29 tháng 12 năm 1937 (Modern form) |
| Tiền nhiệm | Thượng viện Nhà nước Tự do Ireland |
Kỳ họp mới bắt đầu | 29 tháng 6 năm 2020 |
| Lãnh đạo | |
Chủ tịch | Khuyết Từ 3 tháng 12 năm 2024 |
Phó Chủ tịch | Mark Daly, FF Từ 16 tháng 12 năm 2022 |
Lãnh đạo Thượng viện | Lisa Chambers, FF Từ 16 tháng 12 năm 2022 |
Phó lãnh đạo Thượng viện | |
Lãnh đạo phe đối lập | Rebecca Moynihan, Đảng Lao động Từ tháng 9 năm 2020 |
| Cơ cấu | |
| Số ghế | 60 |
 | |
| Chính đảng | Chính phủ (34)
Đối lập (15)
Khuyết
|
| Ủy ban | 6
|
Ủy ban liên hợp | 20
|
Nhiệm kỳ | Tối đa năm năm |
| Quyền | Điều 18−19 Hiến pháp Ireland |
| Tiền lương | 79.614 euro mỗi năm[1] cộng với phụ cấp[2] |
| Bầu cử | |
| Hệ thống đầu phiếu | Bầu cử gián tiếp[a] |
| Bầu cử vừa qua | 30−31 tháng 3 năm 2020 |
| Bầu cử tiếp theo | 2025 |
| Trụ sở | |
 | |
| Hội trường Thượng viện Phủ Leinster, Kildare Street, Dublin | |
| Trang web | |
| www | |
| Hiến pháp | |
| Hiến pháp Ireland | |
| Chú thích | |
| |
Thượng viện gồm 60 thượng nghị sĩ, trong đó 11 thượng nghị sĩ được bổ nhiệm và 49 thượng nghị sĩ được bầu ra theo nhiều thể thức. Quyền hạn của Thượng viện yếu hơn nhiều so với Hạ viện. Thượng viện có quyền trình dự luật nhưng chỉ có thể trì hoãn dự luật được Hạ viện thông qua chứ không thể bác bỏ. Trụ sở Thượng viện tại Phủ Leinster cùng với Hạ viện.
Thượng viện gồm 60 thượng nghị sĩ được chọn theo những hình thức sau đây:[4][5]
Bầu cử Thượng viện phải được tổ chức chậm nhất là 90 ngày sau khi Hạ viện giải tán. Hệ thống đầu phiếu là một phiếu có thể chuyển nhượng, mỗi phiếu bầu trong các đơn vị bầu cử ban nghề nghiệp được tính là 1000 phiếu bầu để dễ chuyển nhượng. Công dân Ireland đủ 21 tuổi trở lên có quyền ứng cử thượng nghị sĩ. Thượng nghị sĩ không thể đồng thời là hạ nghị sĩ. Ứng cử viên trong đơn vị bầu cử trường đại học phải có chữ ký đề cử của 10 sinh viên tốt nghiệp.
Trong trường hợp khuyết thượng nghị sĩ từ các danh sách nghề nghiệp thì chỉ các thành viên Quốc hội có quyền tham gia cuộc bầu cử bổ sung.[6]
Vai trò của Thượng viện khá giống với vai trò của Thượng nghị viện Anh, chủ yếu có nhiệm vụ thảo luận, sửa đổi dự luật do Hạ viện thông qua.[7] Về mặt pháp lý, luật của Quốc hội phải được cả hai viện thông qua, nhưng trên thực tế, Thượng viện chỉ có thể trì hoãn chứ không thể phủ quyết dự luật được Hạ viện thông qua.[8] 11 thượng nghị sĩ được thủ tướng bổ nhiệm nên Chính phủ thường sẽ chiếm đa số ghế trong Thượng viện. Hiến pháp Ireland quy định những hạn chế cụ thể sau đây đối với quyền lập pháp của Thượng viện:[9]
Tuy nhiên, Thượng viện có một số cơ chế để kiểm soát quyền hạn của Hạ viện:
Thượng viện tự quyết định chương trình nghị sự và bầu chủ tịch Thượng viện. Lãnh đạo Thượng viện là một thượng nghị sĩ do thủ tướng chỉ định, có nhiệm vụ lãnh đạo công việc của chính phủ tại Thượng viện.
Thượng viện đầu tiên của Ireland là Viện Quý tộc của Nghị viện Ireland, được thành lập vào năm 1297. Giống như Thượng nghị viện Anh, thành phần Viện Quý tộc Ireland gồm các quý tộc và giám mục cha thế tập. Sau khi Nghị viện Ireland bị giải thể theo Luật Liên hiệp 1800, Ireland không có quốc hội cho đến thế kỷ 20.
Năm 1919, những nhà dân tộc chủ nghĩa Ireland thành lập Dáil Éireann một cơ quan lập pháp đơn viện.[12] Năm 1920, Nghị viện Nam Ireland được thành lập, gồm hạ viện và thượng viện. Thành phần Thượng viện Nam Ireland gồm những quý tộc Ireland và những thượng nghị sĩ được chính phủ bổ nhiệm. Thượng viện họp lần đầu tiên vào năm 1921 nhưng bị những nhà dân tộc chủ nghĩa Ireland tẩy chay và do đó không bao giờ thực sự hoạt động. Thượng viện Nam Ireland bị giải thể khi Nhà nước Tự do Ireland được thành lập vào năm 1922, một số thượng nghị sĩ cũ được bổ nhiệm vào Thượng viện Nhà nước Tự do Ireland.
Tên gọi Seanad Éireann lần đầu tiên được sử dụng cho thượng viện của Nhà nước Tự do Ireland. Thượng viện đầu tiên gồm các thượng nghị sĩ do chủ tịch Hội đồng Hành chính bổ nhiệm và các thượng nghị sĩ do Hạ viện bầu gián tiếp. Chủ tịch Hội đồng Hành chính W. T. Cosgrave sử dụng quyền bổ nhiệm để bổ nhiệm thượng nghị sĩ từ nhóm thiểu số Tin Lành của Nhà nước Tự do Ireland.
Thượng viện hiện tại được thành lập theo Hiến pháp Ireland 1937 và họp lần đầu tiên vào ngày 25 tháng 1 năm 1939. Thượng viện giữ nguyên tên gọi Seanad Éireann trong tiếng Ireland và được coi là cơ quan kế thừa trực tiếp của Thượng viện Nhà nước Tự do Ireland nên khóa Thượng viện đầu tiên theo Hiến pháp 1937 được gọi là "Thượng viện khóa II".
Hệ thống danh sách nghề nghiệp để đề cử các ứng cử viên thượng nghị sĩ lấy cảm hứng từ học thuyết xã hội Công giáo theo chủ nghĩa tập đoàn vào thập niên 1930 và đặc biệt là thông điệp Quadragesimo anno của Giáo hoàng Piô XI vào năm 1931. Thông điệp chủ trương nên thay thế khái niệm xung đột giai cấp của chủ nghĩa Marx bằng khái niệm trật tự xã hội dựa trên sự hợp tác và phụ thuộc lẫn nhau của các nhóm nghề nghiệp khác nhau trong xã hội.[13][14]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
