Lý quý nhân (Bắc Ngụy Văn Thành Đế)

Lý quý nhân (chữ Hán: 李贵人; ? - 456), là phi tần của Bắc Ngụy Văn Thành Đế, hoàng đế Bắc Ngụy trong lịch sử Trung Quốc. Bà là sinh mẫu của Bắc Ngụy Hiến Văn Đế, vì đạo luật của hậu cung Bắc Ngụy bà bị xử tử khi Hiến Văn Đế được chọn làm người kế vị.

Văn Thành Nguyên hoàng hậu 文成元皇后
Bắc Ngụy Hiến Văn Đế sinh mẫu
Thông tin chung
Mất	456
Phu quân	Vĩnh Xương vương Thác Bạt Nhân Bắc Ngụy Văn Thành Đế Thác Bạt Tuấn
Hậu duệ	Bắc Ngụy Hiến Văn Đế Thác Bạt Hoằng
Thụy hiệu Văn Thành Nguyên hoàng hậu (文成元皇后)
Tước hiệu	Lý quý nhân (李贵人)

Tiểu sử

Lý thị là con gái của gia đình họ Vương ở vùng Đốn Khâu, huyện Mông, Lương quốc. Ngụy thư không cho biết rõ về thời trẻ của bà. Lúc trưởng thành, Lý thị có dung mạo xinh đẹp nên được gả làm vợ của Vĩnh Xương vương Thác Bạt Nhân. Không lâu sau, Thác Bạt Nhân phạm tội mưu phản nên bị giết, người trong nhà đều bị đưa vào Bành Thành làm phục dịch, trong đó có Lý thị. Lý thị bị đưa vào cung khi Bắc Ngụy Văn Thành Đế đang ở trên lầu, nhìn thấy vẻ đẹp của bà, Văn Thành Đế rất say mê. Không bao lâu sau, bà được triệu kiến và lâm hạnh ở Trai Khố.

Năm 453, Lý thị hạ sinh cho Văn Thành Đế hoàng tử trưởng Thác Bạt Hoằng, do đó được phong làm Quý nhân. Đến năm 456, khi Thác Bạt Hoằng trở thành Thái tử, Lý quý nhân bị ép tự vẫn theo quy định tử quý mẫu tử trong hậu cung Bắc Ngụy^[1].

Về sau, Thác Bạt Hoằng đăng cơ, tức Hiến Văn Đế. Bà được truy tôn thụy hiệu là Văn Thành Nguyên hoàng hậu (文成元皇后) và thờ phụng ở Thái miếu^[2][3].

Xem thêm

• Bắc Ngụy Văn Thành Đế
• Bắc Ngụy Hiến Văn Đế

Tham khảo

1. Chế độ này nhằm tránh việc thái hậu chuyên quyền về sau
2. 《魏书·卷十三·列传第一》：文成元皇后李氏，梁国蒙县人，顿丘王峻之妹也。后之生也，有异于常，父方叔恒言此女当大贵。及长，姿质美丽。世祖南征，永昌王仁出寿春，军至后宅，因得后。及仁镇长安，遇事诛，后与其家人送平城宫。高宗登白楼望见，美之，谓左右曰：“此妇人佳乎？”左右咸曰“然”。乃下台，后得幸于斋库中，遂有娠。常太后后问后，后云：“为帝所幸，仍有娠。”时守库者亦私书壁记之，别加验问，皆相符同。及生显祖，拜贵人。太安二年，太后令依故事，令后具条记在南兄弟及引所结宗兄洪之，悉以付托。临诀，每一称兄弟，辄拊胸恸泣，遂薨。后谥曰元皇后，葬金陵，配飨太庙。
3. 《北史·卷十三·列传第一》：文成元皇后李氏，梁国蒙县人，顿丘王峻之妹也。后之生也，有异于常。父方叔，恒言此女当大贵。及长，姿质美丽。太武南征，永昌王仁出寿春，军至后宅，因得后。及仁镇长安，遇事诛，后与其家人送平城宫。高祖登白楼望见，美之。乃下台，后得幸于斋库中，遂有娠。常太后后问后，知之，时守库者亦私书于壁记之，别加验问，皆符同。及生献文，拜贵人。太安二年，太后令依故事。令后具条记在南兄弟，及引所结宗兄洪之，悉以付托。临决，每一称兄弟，拊胸恸泣，遂薨。后谥曰元皇后，葬金陵，配飨太庙。

• 《Ngụy thư》- Quyển 13, Liệt truyện 1, "Hoàng hậu truyện"
• 《Bắc sử》- Quyển 13, Liệt truyện 1, "Hậu phi truyện thượng"