Katal

Katal (ký hiệu: kat) là đơn vị đo hoạt động xúc tác trong Hệ thống đơn vị quốc tế (SI).^[1] Nó là một đơn vị dẫn xuất của SI để định lượng hoạt động xúc tác, hay còn gọi là hoạt độ của các enzyme (nghĩa là đo mức độ hoạt động của enzyme trong phản ứng enzyme) và các chất xúc tác khác.

Katal
Hệ thống đơn vị	Đơn vị dẫn xuất SI
Đơn vị của	Hoạt độ xúc tác
Kí hiệu	kat
Định nghĩa từ đơn vị cơ bản:	mol/s

Hội nghị toàn thể vầ Cân đo và các tổ chức quốc tế khác khuyến nghị sử dụng katal.^{[cần dẫn nguồn]} Nó thay thế đơn vị enzyme của hoạt động xúc tác, một đơn vị "phi SI". Tuy nhiên đơn vị enzyme vẫn được sử dụng phổ biến hơn so với katal, đặc biệt là trong hóa sinh.^{[cần dẫn nguồn]}

Katal không được sử dụng để thể hiện tốc độ của một phản ứng (tính bằng nồng độ mỗi giây, đơn vị là mol trên lít mỗi giây). Thay vào đó, katal được sử dụng để mô tả khả năng xúc tác, là một tính chất của chất xúc tác.

Katal là hằng số trong quy trình đo, nhưng giá trị số đo được thì không, giá trị này phụ thuộc vào điều kiện thí nghiệm.^{[cần dẫn nguồn]} Do đó, để xác định số lượng chất xúc tác trong katal, tốc độ chuyển đổi của một phản ứng hóa học xác định được quy định là số mol enzyme xúc tác mỗi giây.^{[cần dẫn nguồn]} Chẳng hạn, một katal của trypsin là lượng trypsin phá vỡ một mol liên kết peptide trong một giây trong các điều kiện quy định.

Định nghĩa

${\displaystyle {\text{kat}}={\frac {\text{mol}}{\text{s}}}}$

Bội số SI

Bội số SI của katal (kat)

Ước số				Bội số
Giá trị	Ký hiệu	Tên gọi		Giá trị	Ký hiệu	Tên gọi
10−1 kat	dkat	decikatal		101 kat	dakat	decakatal
10−2 kat	ckat	centikatal		102 kat	hkat	hectokatal
10−3 kat	mkat	millikatal		103 kat	kkat	kilokatal
10−6 kat	µkat	microkatal		106 kat	Mkat	megakatal
10−9 kat	nkat	nanokatal		109 kat	Gkat	gigakatal
10−12 kat	pkat	picokatal		1012 kat	Tkat	terakatal
10−15 kat	fkat	femtokatal		1015 kat	Pkat	petakatal
10−18 kat	akat	attokatal		1018 kat	Ekat	exakatal
10−21 kat	zkat	zeptokatal		1021 kat	Zkat	zettakatal
10−24 kat	ykat	yoctokatal		1024 kat	Ykat	yottakatal

Nguồn gốc tên gọi

Tên "katal" đã được sử dụng trong nhiều thập kỷ và đã trở thành một đơn vị SI chính thức vào năm 1999. Tên này xuất phát từ tiếng Hy Lạp cổ đại κατάλυσις (katalysis), có nghĩa là "hòa tan",^[2] có cùng nguồn gốc với từ "xúc tác".^[2]

Tham khảo

1. Nomenclature Committee of the International Union of Biochemistry (NC-IUB) (1979). “Units of Enzyme Activity”. Eur. J. Biochem. 97 (2): 319–20. doi:10.1111/j.1432-1033.1979.tb13116.x.
2. The American Heritage Dictionary of the English Language.

Liên kết ngoài

• Unit "katal" for catalytic activity (IUPAC Technical Report) Pure Appl. Chem. Vol. 73, No. 6, pp. 927–931 (2001)
• René Dybkær (ngày 1 tháng 3 năm 2002). “The Tortuous Road to the Adoption of katal for the Expression of Catalytic Activity by the General Conference on Weights and Measures”. Clinical Chemistry. 48 (3): 586–590. PMID 11861460.