- Excelsior[1]
- The shades of night were falling fast,
- As through an Alpine village passed
- A youth, who bore, 'mid snow and ice,
- A banner with the strange device,
- Excelsior!
- His brow was sad; his eye beneath,
- Flashed like a falchion from its sheath,
- And like a silver clarion rung
- The accents of that unknown tongue,
- Excelsior!
- In happy homes he saw the light
- Of household fires gleam warm and bright;
- Above, the spectral glaciers shone,
- And from his lips escaped a groan,
- Excelsior!
- "Try not the Pass!" the old man said:
- "Dark lowers the tempest overhead,
- The roaring torrent is deep and wide!
- And loud that clarion voice replied,
- Excelsior!
- "Oh stay," the maiden said, "and rest
- Thy weary head upon this breast!"
- A tear stood in his bright blue eye,
- But still he answered, with a sigh,
- Excelsior!
- "Beware the pine-tree's withered branch!
- Beware the awful avalanche!"
- This was the peasant's last Good-night,
- A voice replied, far up the height,
- Excelsior!
- At break of day, as heavenward
- The pious monks of Saint Bernard
- Uttered the oft-repeated prayer,
- A voice cried through the startled air,
- Excelsior!
- A traveller, by the faithful hound,
- Half-buried in the snow was found,
- Still grasping in his hand of ice
- That banner with the strange device,
- Excelsior!
- There in the twilight cold and gray,
- Lifeless, but beautiful, he lay,
- And from the sky, serene and far,
- A voice fell, like a falling star,
- Excelsior!
- Mezzo Cammin[2]
- Half of my life is gone, and I have let
- The years slip from me and have not fulfilled
- The aspiration of my youth, to build
- Some tower of song with lofty parapet.
- Not indolence, nor pleasure, nor the fret
- Of restless passions chat would not be stilled,
- But sorrow, and a care that almost killed,
- Kept me from what I may accomplish yet;
- Though, half way up the hill, I see the Past
- Lying beneath me with its sounds and sights,--
- A city in the twilight dim and vast,
- With smoking roofs, soft bells, and gleaming lights.--
- And hear above me on the autumnal blast
- The cataract of Death far thundering from the heights.
- A Psalm Of Life
- Tell me not, in mournful numbers,
- Life is but an empty dream!
- For the soul is dead that slumbers,
- And things are not what they seem.
- Life is real! Life is earnest!
- And the grave is not its goal;
- Dust thou art, to dust returnest,
- Was not spoken of the soul.
- Not enjoyment, and not sorrow,
- Is our destined end or way;
- But to act, that each to-morrow
- Find us farther than to-day.
- Art is long, and Time is fleeting,
- And our hearts, though stout and brave,
- Still, like muffled drums, are beating
- Funeral marches to the grave.
- In the world’s broad field of battle,
- In the bivouac of Life,
- Be not like dumb, driven cattle!
- Be a hero in the strife!
- Trust no Future, howe’er pleasant!
- Let the dead Past bury its dead!
- Act,— act in the living Present!
- Heart within, and God o’erhead!
- Lives of great men all remind us
- We can make our lives sublime,
- And, departing, leave behind us
- Footprints on the sands of time;
- Footprints, that perhaps another,
- Sailing o’er life’s solemn main,
- A forlorn and shipwrecked brother,
- Seeing, shall take heart again.
- Let us, then, be up and doing,
- With a heart for any fate;
- Still achieving, still pursuing,
- Learn to labor and to wait.
- The Arrow And The Song
- I shot an arrow into the air,
- It fell to earth, I knew not where;
- For, so swiftly it flew, the sight
- Could not follow it in its flight.
- I breathed a song into the air,
- It fell to earth, I knew not where;
- For who has sight so keen and strong,
- That it can follow the flight of song?
- Long, long afterward, in an oak
- I found the arrow, still unbroke;
- And the song, from beginning to end,
- I found again in the heart of a friend.
|
- Cao hơn[3]
- Trên con đường bóng đêm và băng giá
- Một chàng trai đi lên núi An-pơ
- Mặc tuyết rơi, trong tay một lá cờ
- Với dòng chữ đề vô cùng xa lạ:
- Cao hơn!
- Vầng trán mang nét buồn vì suy nghĩ
- Nhưng ánh mắt sắc như một lưỡi gươm
- Và nghe như tiếng kèn bạc vang lên
- Một ngôn ngữ không ai hay biết cả:
- Cao hơn!
- Những ánh đèn trong những nhà hạnh phúc
- Bếp lửa gia đình ấm áp gọi mời
- Nhưng bóng ma và băng giá ngoài trời
- Bờ môi chàng như thì thào: cứ mặc
- Cao hơn!
- Một ông già bảo chàng: "Không đi được!
- Nơi ấy bóng đêm, tuyết lở, sông băng
- Chảy cuồn cuộn và rộng lớn mênh mông!"
- Nhưng lại vẫn câu trả lời dứt khoát:
- Cao hơn!
- Cô gái gọi: "Em xin chàng dừng bước
- Hãy áp mái đầu trên ngực của em!"
- Trong đôi mắt chàng ánh sáng màu xanh
- Nhưng câu đáp lại như lời thổn thức:
- Cao hơn!
- "Hãy coi chừng những cành thông khô đấy!
- Và sông băng, tuyết lở hãy coi chừng!"
- Một người nông dân kêu lên với chàng
- Nhưng giọng trả lời từ trên cao ấy:
- Cao hơn!
- Ở đèo Sait-Bernard chàng gặp nạn
- Khi đi lên cao, vào buổi cầu kinh
- Những lời cầu nguyện dường như lặng ngừng
- Một giọng nói giữa không trung vang vọng:
- Cao hơn!
- Xác kẻ du hành vùi trong tuyết phủ
- Chỉ chó tìm ra sau một thời gian
- Vẫn lá cờ nguyên vẹn trong tay chàng
- Với dòng chữ đề vô cùng xa lạ:
- Cao hơn!
- Giờ ở đó, giữa lạnh lùng màu xám
- Chàng yên giấc với vẻ đẹp tuyệt vời
- Từ bầu trời sáng sủa và xa xôi
- Một giọng nói như ngôi sao rụng xuống:
- Cao hơn!
- Mezzo Cammin[4]
- Đến nửa đường đời, tôi để mất dấu vết
- Của tháng ngày qua. Xúc cảm ở đâu rồi
- Đâu khát khao thời tuổi trẻ, để xây
- Một lâu đài của bài ca cao vút.
- Đâu phải biếng lười và phải đâu hạnh phúc
- Đâu mê say, yêu tha thiết nồng nàn
- Nhưng nỗi buồn có lẽ tự lúc sinh
- Là lo lắng, là tai ương, chết chóc.
- Từ nửa đường lên đồi, tôi nhìn thấy
- Quá khứ dưới chân, tất cả tối mù
- Và thành phố mịt mờ trong lửa khói
- Chỉ tiếng kêu than, niềm vui chẳng thấy
- Nghe trên đầu tôi, trong ngọn gió thu
- Dòng thác Chết ầm ầm trên cao ấy**.
- Bản Thánh ca của cuộc đời
- Xin đừng nói bằng một giọng u buồn
- Rằng cuộc đời là một giấc mơ suông!
- Linh hồn chết là linh hồn thiu ngủ
- Nghĩa sâu xa của đời sống còn không.
- Đời là thực! Đời là một chiến công
- Thân mất đi nhưng linh hồn còn mãi
- “Thân cát bụi lại trở về cát bụi”
- Lời trên đây không phải nói về hồn.
- Không buồn khổ và cũng không hưởng lạc
- Mà mục tiêu ta sống ở đời này
- Vì ngày mai đẹp hơn ngày hôm nay
- Cuộc đời giục ta đi về phía trước.
- Nghệ thuật dài lâu, thời gian có ít
- Đừng để mất trong đó một điều gì
- Hãy nhớ rằng tiếng kèn của đám ma
- Là tiếng tim ta liên hồi đang đập.
- Trong cuộc sống nhiều chông gai thử thách
- Và cuộc đời riêng ngắn ngủi, tầm thường
- Chớ làm một kẻ nô lệ đáng thương
- Mà anh hùng, thử thách qua trận mạc.
- Đừng than khóc điều gì trong quá khứ
- Hay ước ao gì đó ở tương lai
- Mà hãy hành động vì ngày hôm nay
- Tin sức mình, và chỉ tin ở Chúa.
- Những chiến công của bao người vĩ đại
- Thúc giục ta đi tiếp một con đường
- Mà rồi đây trên cát của thời gian
- Dấu chân mình, biết đâu, ta để lại.
- Dấu chân ấy một ngày mai có thể
- Giúp được những người lầm lạc đau thương
- Nhìn thấy giấu chân họ sẽ vững lòng
- Và khơi dậy niềm phấn khích trong họ.
- Vậy thì chúng ta đứng lên hành động
- Hãy tận tâm với công việc hết mình
- Biết học hỏi trong lao động quang vinh
- Và đợi chờ một ngày vui sẽ đến.
- Mũi tên và bài ca
- Tôi phóng lên trời một mũi tên
- Mũi tên rơi nơi nào không biết được
- Thật uổng phí ánh mắt tôi dõi nhìn
- Lao vút nhanh rồi mũi tên mất hút.
- Và tôi thả bài ca vào trời xanh
- Không biết được lời bay đi đâu đó
- Có ai thấy, có ai biết được rằng
- Ở nơi nào bài ca trong ngọn gió.
- Mãi sau đó rất lâu, trên cây sồi
- Tôi tìm thấy mũi tên còn nguyên vẹn
- Và bài ca vẫn đầy đủ những lời
- Tôi tìm thấy trong con tim người bạn.
- Bản dịch của Nguyễn Viết Thắng
|
