Giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha

Bài này viết về sự kiện đua xe ô tô. Đối với chặng đua MotoGP, xem Chặng đua MotoGP Tây Ban Nha. Đối với các mục đích khác, xem Giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha (định hướng).

Giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha (tiếng Tây Ban Nha: Gran Premio de España, tiếng Catalunya: Gran Premi d'Espanya) là một chặng đua Công thức 1 hiện được tổ chức tại trường đua Barcelona-Catalunya. Chặng đua này là một trong những chặng đua lâu đời nhất trên thế giới vẫn còn được tổ chức và tranh tài.

Giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha

Trường đua Barcelona-Catalunya (2023)
Thông tin
Số lần tổ chức	65
Lần đầu	1913
Thắng nhiều nhất (tay đua)	Michael Schumacher (6) Lewis Hamilton (6)
Thắng nhiều nhất (đội đua)	Ferrari (12)
Chiều dài đường đua	4,657 km
Chiều dài cuộc đua	307,236 km
Số vòng	66
Chặng đua gần đây nhất (2024)
Vị trí pole
Lando Norris McLaren-Mercedes 1:11,383
Bục trao giải
1. M. Verstappen Red Bull Racing-Honda RBPT 1:28:20,227 2. L. Norris McLaren-Mercedes +2,219 3. L. Hamilton Mercedes +17,790
Vòng đua nhanh nhất
Lando Norris McLaren-Mercedes 1:17.115

Chặng đua có một khởi đầu khiêm tốn vì là một cuộc đua ô tô sản xuất. Bị gián đoạn bởi Chiến tranh thế giới thứ nhất, chặng đua này đã phải đợi một thập kỷ cho đến phiên bản thứ hai trở thành một chặng đua chính trong lịch đua của các chặng đua châu Âu. Năm 1927, nó là một phần của giải vô địch các nhà sản xuất ô tô thế giới. Vào năm 1935, chặng đua này đã được thăng hạng lên giải vô địch đua xe châu Âu vào năm 1935 trước khi Nội chiến Tây Ban Nha kết thúc môn đua xe. Chặng đua này đã được hồi sinh thành công vào năm 1967 và là một phần thường xuyên của Công thức 1 kể từ năm 1968 (ngoại trừ 1982-1985) tại nhiều địa điểm khác nhau.

Giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha sẽ diễn ra tại trường đua Barcelona-Catalunya cho đến năm 2026.

Lịch sử

Nguồn gốc và Thế chiến I cùng với thời gian hậu Thế chiến I (1913-1923)

Giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1913. Sự kiện này được tổ chức trên quãng đường dài 300 km tại Guadarrama, gần Madrid, trên đường tới Valladolid với tư cách là cuộc đua dành cho xe du lịch thay vì theo thể thức Grand Prix thời đó^[1]. Nó được đặt tên chính thức là RACE Grand Prix theo tên của Câu lạc bộ Ô tô Hoàng gia Tây Ban Nha^[2]. Carlos de Salamanca với Rolls-Royce là tay đua chiến thắng cuộc đua này.

Trước đó, các sự kiện đua xe ô tô đã diễn ra ở Tây Ban Nha — đáng chú ý nhất trong số đó là Cúp Catalan được tổ chức hàng năm từ 1908 đến 1910 trên các con đường quanh Sitges, gần Barcelona. Giosuè Giuppone với chiếc xe Lion-Peugeot giành chiến thắng vào cuộc đua năm 1908 và Jules Goux, cũng lái chiếc Lion-Peugeot, giành chiến thắng vào cuộc đua của những năm 1909 và 1910^[3]. Những cuộc đua này đã thiết lập một truyền thống đua xe phát triển mạnh mẽ ở Tây Ban Nha cho đến ngày nay. Sự nhiệt tình dành cho môn đua xe đã dẫn đến kế hoạch xây dựng một trường đua cố định tại Sitges với hình dạng bầu dục dài 2 km với tên gọi Sitges-Terramar. Trường đua này là địa điểm của cuộc đua đầu tiên chính thức với danh hiệu giải đua ô tô Grand Prix Tây Ban Nha vào năm 1923.

Nội chiến Tây Ban Nha và Thế chiến II (1923-1946)

Sau chặng đua đầu tiên tại trường đua Sitges-Terramar, trường đua này rơi vào tình trạng khó khăn về tài chính và do vậy ban tổ chức phải tìm địa điểm tổ chức khác. Năm 1926, giải đua ô tô Grand Prix Tây Ban Nha chuyển đến trường đua Lasarte dài 17,749 km ở khu vực bờ biển phía bắc gần Bilbao, quê hương của Grand Prix Tây Ban Nha trong những năm 1920, giải đua ô tô Grand Prix San Sebastián. Giải đua này là một phần của giải vô địch các nhà sản xuất thế giới AIACR 1927 nhưng chặng đua này vẫn chưa được thành lập. Vào năm 1930, giải đua ô tô Grand Prix Tây Ban Nha, dự kiến diễn ra vào ngày 27 tháng 7, đã bị hủy bỏ do tình hình kinh tế tồi tệ sau sự sụp đổ thị trường chứng khoán ở Phố Wall vào tháng 10 năm 1929. Vào những năm 1931 và 1932, giải đua ô tô Grand Prix Tây Ban Nha cũng bị hủy bỏ do các vấn đề chính trị và tình hình kinh tế khó khăn. Vào năm 1933, giải đua ô tô Grand Prix Tây Ban Nha đã được hồi sinh tại Lasarte với sự hậu thuẫn của chính phủ. Sau cuộc đua năm 1935, Tây Ban Nha rơi vào nội chiến và sự kiện đua xe này không thể tổ chức được. Năm 1946, giải đua ô tô Grand Prix Tây Ban Nha với tên gọi Penya Rhin Grand Prix chính thức được tổ chức trở lại tại trường đua Pedralbes ở Barcelona.

Kết quả theo năm

Giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha được tổ chức tại trường đua Jerez từ 1986 đến 1990.

Trường đua Jarama được sử dụng làm nơi tổ chức giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha vào những năm 1967–1968, 1970, 1972, 1974, 1976–1981.

Trường đua Montjuïc được sử dụng làm nơi tổ chức giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha, luân phiên với trường đua Jarama vào những năm 1969, 1971, 1973 và 1975.

Trường đua Jarama được sử dụng làm nơi tổ chức giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha vào những năm 1951 và 1954.

Trường đua Lasarte được sử dụng làm nơi tổ chức giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha vào những năm 1926–1930 và 1933–1935.

Trường đua Sitges-Terramar được sử dụng làm nơi tổ chức giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha vào năm 1923.

Trường đua Guadarrama được sử dụng làm nơi tổ chức giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha vào năm 1913.

Năm	Tay đua	Đội đua	Địa điểm	Chi tiết
1913†	Carlos de Salamanca	Rolls-Royce	Guadarrama	Chi tiết *
1914 – 1922	Không tổ chức
1923	Albert Divo	Sunbeam	Sitges-Terramar	Chi tiết
1924 – 1925	Không tổ chức
1926	Bartolomeo Costantini	Bugatti	Lasarte	Chi tiết
1927	Robert Benoist	Delage	Lasarte	Chi tiết
1928	Louis Chiron	Bugatti	Lasarte	Chi tiết *
1929	Louis Rigal[4][5]	Alfa Romeo		Chi tiết *
1930	Achille Varzi	Maserati		Chi tiết
1931 – 1932	Không tổ chức
1933	Louis Chiron	Alfa Romeo	Lasarte	Chi tiết
1934	Luigi Fagioli	Mercedes-Benz		Chi tiết
1935	Rudolf Caracciola	Mercedes-Benz	Lasarte	Chi tiết
1936 – 1950	Không tổ chức
1951	Juan Manuel Fangio	Alfa Romeo	Pedralbes	Chi tiết
1952 – 1953	Không tổ chức
1954	Mike Hawthorn	Ferrari	Pedralbes	Chi tiết
1955 – 1966	Không tổ chức
1967	Jim Clark	Lotus-Cosworth	Jarama	Chi tiết
1968	Graham Hill	Lotus-Ford	Jarama	Chi tiết
1969	Jackie Stewart	Matra-Ford	Montjuïc	Chi tiết
1970	Jackie Stewart	March-Ford	Jarama	Chi tiết
1971	Jackie Stewart	Tyrrell-Ford	Montjuïc	Chi tiết
1972	Emerson Fittipaldi	Lotus-Ford	Jarama	Chi tiết
1973	Emerson Fittipaldi	Lotus-Ford	Montjuïc	Chi tiết
1974	Niki Lauda	Ferrari	Jarama	Chi tiết
1975	Jochen Mass	McLaren-Ford	Montjuïc	Chi tiết
1976	James Hunt	McLaren-Ford	Jarama	Chi tiết
1977	Mario Andretti	Lotus-Ford		Chi tiết
1978	Mario Andretti	Lotus-Ford		Chi tiết
1979	Patrick Depailler	Ligier-Ford		Chi tiết
1980	Alan Jones	Williams-Ford	Jarama	Chi tiết
1981	Gilles Villeneuve	Ferrari	Jarama	Chi tiết
1982 – 1985	Không tổ chức
1986	Ayrton Senna	Lotus-Renault	Jerez	Report
1987	Nigel Mansell	Williams-Honda		Report
1988	Alain Prost	McLaren-Honda		Report
1989	Ayrton Senna	McLaren-Honda		Report
1990	Alain Prost	Ferrari		Report
1991	Nigel Mansell	Williams-Renault	Catalunya	Report
1992	Nigel Mansell	Williams-Renault		Report
1993	Alain Prost	Williams-Renault		Report
1994	Damon Hill	Williams-Renault		Report
1995	Michael Schumacher	Benetton-Renault		Report
1996	Michael Schumacher	Ferrari		Report
1997	Jacques Villeneuve	Williams-Renault		Report
1998	Mika Häkkinen	McLaren-Mercedes		Report
1999	Mika Häkkinen	McLaren-Mercedes		Report
2000	Mika Häkkinen	McLaren-Mercedes		Report
2001	Michael Schumacher	Ferrari		Report
2002	Michael Schumacher	Ferrari		Report
2003	Michael Schumacher	Ferrari		Report
2004	Michael Schumacher	Ferrari		Report
2005	Kimi Räikkönen	McLaren-Mercedes		Report
2006	Fernando Alonso	Renault		Report
2007	Felipe Massa	Ferrari		Report
2008	Kimi Räikkönen	Ferrari		Report
2009	Jenson Button	Brawn-Mercedes		Report
2010	Mark Webber	Red Bull-Renault		Report
2011	Sebastian Vettel	Red Bull-Renault		Report
2012	Pastor Maldonado	Williams-Renault		Report
2013	Fernando Alonso	Ferrari		Report
2014	Lewis Hamilton	Mercedes		Report
2015	Nico Rosberg	Mercedes		Report
2016	Max Verstappen	Red Bull Racing-TAG Heuer		Report
2017	Lewis Hamilton	Mercedes		Report
2018	Lewis Hamilton	Mercedes		Report
2019	Lewis Hamilton	Mercedes		Report
2020	Lewis Hamilton	Mercedes		Report
2021	Lewis Hamilton	Mercedes		Report
2022	Max Verstappen	Red Bull Racing-RBPT		Report
2023	Max Verstappen	Red Bull Racing-Honda RBPT		Chi tiết
2024	Max Verstappen	Red Bull Racing-Honda RBPT		Chi tiết

Tham khảo

1. “1969 Spanish Grand Prix race report: Stewart goes the distance”. Motor Sport Magazine (bằng tiếng Anh). 7 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 2 tháng 6 năm 2023.
2. “1913 hoja guadarrama gran premio r.a.c.e anunci - Compra venta en todocoleccion”. www.todocoleccion.net. Truy cập ngày 2 tháng 6 năm 2023.
3. “L'Auto-vélo : automobilisme, cyclisme, athlétisme, yachting, aérostation, escrime, hippisme / directeur Henri Desgrange”. Gallica (bằng tiếng Pháp). 21 tháng 5 năm 1909. Truy cập ngày 2 tháng 6 năm 2023.
4. “Cómo se desarrolló el GP de España 1929”. Mundo Deportivo (bằng tiếng Tây Ban Nha). 29 tháng 7 năm 1929. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2021.
5. “Rigal, sobre Alfa Romeo, fue el ganador de la carrera”. Mundo Deportivo (bằng tiếng Tây Ban Nha). 29 tháng 7 năm 1929. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2021.

Liên kết ngoài

• Trang web chính thức của trường đua Barcelona-Catalunya
• Số liệu thống kê của giải đua ô tô Công thức 1 Tây Ban Nha
• Số liệu về trường đua Barcelona-Catalunya