From Wikipedia, the free encyclopedia
Gatsby vĩ đại (tiếng Anh: The Great Gatsby, còn có tên Đại gia Gatsby) là một tiểu thuyết của nhà văn F. Scott Fitzgerald người Mỹ, được xuất bản lần đầu vào ngày 10 tháng 4 năm 1925.[1][2]
Gatsby vĩ đại | |
---|---|
Thông tin sách | |
Tác giả | F. Scott Fitzgerald |
Quốc gia | Hoa Kỳ |
Ngôn ngữ | Tiếng Anh |
Bộ sách | 1 |
Thể loại | Tiểu thuyết |
Nhà xuất bản | Charles Scribner's Sons |
Ngày phát hành | 10 tháng 4 năm 1925 |
Kiểu sách | Sách in (Sách bìa cứng & Sách bìa mềm) |
Số trang | 180 (Bản bìa mềm 2004) |
ISBN | NA & reissue ISBN 0-7432-7356-7 (Bản bìa mềm 2004) |
Câu chuyện được kể qua hồi ức của Nick Carraway về những sự việc xảy ra từ mùa xuân năm 1922.
Nick là cựu sinh viên Đại học Yale và từng tham gia trong Đại chiến Thế giới lần thứ nhất, từ vùng Trung Tây chuyển đến, hiện đang làm nghề kinh doanh trái phiếu tại thành phố New York. Nick mới chuyển đến thuê một ngôi nhà gỗ tại Long Island thuộc West Egg, ngoại ô thành phố New York, cạnh một dinh thự hoành tráng do Jay Gatsby làm chủ. Gatsby là một triệu phú bí ẩn thường xuyên tổ chức các bữa tiệc cho quan khách nhưng bản thân mình lại không tham gia cùng họ.
Một buổi tối nọ, Nick được mời đến ăn tối ở East Egg tại gia đình người em gái họ Daisy và chồng, Tom Buchanan, cũng là người quen biết của Nick thời đại học. Họ giới thiệu Nick với cô Jordan Baker, một golf thủ trẻ thành công, và hai người bắt đầu mối quan hệ hẹn hò. Jordan cũng tiết lộ cho Nick biết Tom có cô nhân tình tên Myrtle Wilson, dù cô này đã có gia đình. Vợ chồng Wilson mở một trạm xăng ở vùng "Thung lũng tro", khu vực khá hẻo lánh của tầng lớp lao động. Một dịp khác, Nick đến căn hộ riêng của Tom và Myrtle tại New York để tham gia bữa tiệc nhỏ, tại đây đã xảy ra trận cãi cọ liên quan đến Daisy; Tom và Myrtle xung đột và kết cuộc là Tom đấm vỡ mũi Myrtle.
Cũng mùa hè năm đó, Nick nhận được lời mời dự tiệc từ Gatsby, trong bữa tiệc này Gatsby đã thổ lộ với Jordan Baker một bí mật mà sau đó Nick biết được rằng Gatsby đã đem lòng yêu Daisy (Buchanan) từ lần đầu tiên gặp gỡ trong thời kỳ Gatsby đi lính tại Louisville. Tuy nhiên, thuở đó Gatsby chỉ là anh chàng nhà quê tay trắng, không có điều kiện tài chính để lo cho cô. Gatsby đã quyết tâm bằng mọi cách làm giàu hòng lấy được Daisy. Sau khi giàu có, Gatsby liên tục tổ chức tiệc tùng với hy vọng sẽ được Daisy chú ý đến nhưng không thành công. Sau đó, Gatsby lên một kế hoạch là nhờ Nick mời Daisy đến nhà của Nick dự một bữa tiệc trà nhỏ mà không tiết lộ cho ai biết là Gatsby sẽ có mặt. Đúng như dự tính, Gatsby được tái ngộ với người trong mộng, anh cho Daisy nhìn thấy gia sản đồ sộ của mình, và sau phút bỡ ngỡ ban đầu hai người đã nhanh chóng vun đắp tình cảm.
Nick và Gatsby dần dần trở nên thân thiết hơn, qua đó anh biết được nhiều chuyện đời tư của Gatsby. Vốn tên là James Gatz, xuất thân trong gia đình nông dân, cảnh sống bấp bênh. Lên 17 tuổi, James Gatz đổi tên thành Jay Gatsby và cũng trong thời gian này Gatsby gặp được Dan Cody, người dẫn dắt Gatsby thấy được tiềm năng, định hình tương lai và quyết tâm làm nên sự nghiệp cho chính mình. Từ đó Gatsby mới có được ngày hôm nay.
Một dịp khác, vợ chồng Daisy - Tom đến nhà Gatsby dự tiệc. Tom với bản tính háo sắc, đi tán tỉnh các cô gái khác, trong khi đó Gatsby và Daisy dắt nhau vào sân nhà Nick để có khoảng thời gian riêng tư bên nhau, Nick giữ vai trò canh cửa cho hai người. Sau đó Nick biết được tâm tư Gatsby, rằng anh ta quyết tâm đoạt lại quá khứ có Daisy vì cả cuộc đời Gatsby đi gầy dựng cơ ngơi, gia sản này cũng vì để có được người đẹp. Đối với Gatsby đó là cả lý tưởng sống.
Vào một ngày hè định mệnh, Nick cùng Gatsby đến East Egg dự tiệc tại cơ ngơi nhà Buchanan. Lúc này Tom đã có hoài nghi về tình cảm giữa Gatsby và vợ mình. Vì trời quá nóng bức, Daisy đề nghị cả nhóm lái xe vào thành phố nghỉ mát. Thế là Gatsby và Daisy đi chung một xe (của Tom); Nick, Jordan và Tom đi một xe (của Gatsby). Trên đường đi, Tom (đi xe của Gatsby) ghé đổ xăng tại trạm xăng vợ chồng Wilson và được biết Wilson đã phát hiện ra vợ mình ngoại tình với ai đó (chứ không biết đó là Tom) nên đang lên kế hoạch chuyển nhà đi xa. Tình thế này đẩy Tom vào hoàn cảnh hụt hẫng vì sắp mất cả vợ lẫn nhân tình.
Cả nhóm đến khách sạn - nhà hàng Plaza ăn và uống rượu thỏa thuê. Tom phát hiện ra mối quan hệ thân thiết quá mức giữa đôi Daisy - Gatsby, anh ta lồng lộn lên và hằn học cho Daisy biết Gatsby giàu lên nhờ buôn lậu và bao phi vụ mờ ám khác, còn Tom thuộc dòng dõi Buchanan là tầng lớp thượng lưu với tài sản dồi dào từ bao đời nay. Anh ta ra lệnh mọi người lái xe về nhà để trước mặt mọi người anh ta sẽ dùng gia sản kếch sù của mình mà giữ lại Daisy.
Trên đường về, Nick, Tom và Jordan (đi chung xe của Tom) phát hiện có vụ tai nạn ngay trạm xăng nhà Myrtle Wilson, cả ba người đến xem xét thì phát hiện ra Myrtle đã chết vì bị xe tông, mà xe đó chính là xe của Gatsby. Về đến East Egg, qua vài câu hỏi, Nick biết được người cầm tay lái tông vào Myrtle chính là Daisy chứ không phải Gatsby nhưng Gatsby vẫn khăng khăng nhận hết lỗi về phía mình. Sau vụ tai nạn, George Wilson, chồng Myrtle, đã gặp Tom chất vấn, sau khi biết được chiếc xe gây tai nạn là của Gatsby thì anh ta tức tốc đến dinh thự nhà Gatsby, bắn chết Gatsby trong bể bơi trong dinh thự, và sau đó tự sát.
Sau thảm họa về cái chết, đám tang của Gatsby chỉ có mình Nick lo liệu. Trong buổi chôn cất chỉ có vỏn vẹn Nick, cha Gatsby, mấy gia nhân và cha nhà thờ. Trước khi trở về Trung Tây, Nick trở lại dinh thự của Gatsby lần cuối và nhìn chằm chằm vào vịnh với thứ ánh sáng xanh phát ra từ cuối bến tàu của Daisy.
Tiểu thuyết Gatsby vĩ đại của F. Scott Fitzgerald ghi lại tâm trạng mất mát, chán chường, chiều hướng của những giấc mơ vàng của tuổi trẻ bị tan vỡ trong thất bại ở "thời đại nhạc Jazz". Với giọng văn mỉa mai, trào lộng, ý nghĩa tinh tế, Fitzgerald đã thể hiện những suy ngẫm, những vấn đề của con người và thời đại mình.
Gatsby vĩ đại đặt trong bối cảnh của vùng Long Island ở Hoa Kỳ trong mùa hè năm 1922, như kể lại thời kỳ sống của chính tác giả. Sau cú sốc và hỗn loạn của Chiến tranh thế giới thứ nhất, nước Mỹ bước vào thời kỳ thịnh vượng chưa từng thấy trong những năm 1920 do sự cất cánh của nền kinh tế. Cũng trong thời gian này, Luật cấm buôn bán và sản xuất rượu được ban hành, làm tăng lên các tội phạm có tổ chức. Mặc dù Fitzgerald, giống như Nick Carraway trong tác phẩm của mình, tôn sùng sự giàu có, nhưng ông không thấy thoải mái với xã hội coi trọng vật chất quá mức và đạo đức lại không đi cùng với nó.[8]
Tác phẩm không được ngưỡng mộ trong lần xuất bản đầu tiên, chỉ bán được ít hơn 25.000 cuốn trong suốt 15 năm khi Fitzgerald còn sống. Mặc dù tác phẩm đã được chuyển thể thành kịch và đưa lên phim ảnh của Hollywood trong năm 1925, nhưng nó hầu như bị lãng quên trong thời kỳ Đại suy thoái[9] và Chiến tranh thế giới thứ hai. Sau đó, tác phẩm được xuất bản lại vào năm 1945 và năm 1953, lần này tác phẩm nhanh chóng có được số lượng độc giả rộng rãi. Hiện nay, tác phẩm vẫn được coi là một trong những cuốn tiểu thuyết vĩ đại nhất của người Mỹ.[10]
Năm 2007, trong một cuộc bầu chọn Mười tác phẩm vĩ đại nhất của mọi thời đại do tạp chí Time tổ chức khảo sát lấy ý kiến của 125 nhà văn nổi tiếng đương thời, gồm các tên tuổi lớn như Franzen, Mailer, Wallace, Wolfe, Chabon, Lethem, King; Gatsby vĩ đại được chọn vào Danh sách 10 kiệt tác văn chương vĩ đại nhất mọi thời đại.[11] Tác phẩm cũng được đưa vào giảng dạy trong chương trình trung học phổ thông và các khóa giảng về Văn học Mỹ tại các trường đại học ở nhiều nước trên thế giới.
Tại Miền Nam Việt Nam, The Great Gatsby được dịch giả Mặc Đỗ dịch với nhan đề là Con người Hào hoa, xuất bản lần đầu năm 1956, sau này được tái bản nhiều lần ở Sài Gòn. Ở Miền Bắc, tác phẩm đã được Hoàng Cường dịch sang tiếng Việt với nhan đề Gatsby vĩ đại và được Nhà xuất bản Tác phẩm Mới xuất bản năm 1985. Một bản dịch khác được Trịnh Lữ dịch với nhan đề Đại gia Gatsby do Nhà xuất bản Hội nhà văn và công ty Nhã Nam xuất bản năm 2009.[12] Nói về tựa đề bản dịch mới này, dịch giả Trịnh Lữ cho rằng "Gatsby chỉ là đại gia. Người tạo ra Gatsby mới thực sự vĩ đại".[13]
Năm 2021, tác phẩm được Thiên Lương dịch với tựa đề Gatsby vĩ đại, một tập, khổ 13x20,5cm, in tại Nhà xuất bản Văn Học.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.