Bahram V

Bahram V (tiếng Ba Tư trung đại: 𐭥𐭫𐭧𐭫𐭠𐭭 Wahrām, tiếng Ba Tư mới: بهرام پنجم Bahrām) là vị vua Sassanid thứ 14 của Ba Tư (421-438). Cũng được gọi là Bahramgur (gur nghĩa là lừa rừng, thú săn ưa thích của ông), ông là con của Yazdegerd I (399-421),^[2] sau khi cha ông chết bất ngờ (có thể bị ám sát), là kẻ đối lập có sự ủng hộ của Mundhir, vua người Ả Rập ở al-Hirah. Mẹ của Bahram là Shoshandukht, con gái của Exilarch, người đứng đầu Do Thái ở Babylon.

Bahram V 𐭥𐭫𐭧𐭫𐭠𐭭
"Vua của các vị vua của Iran và Aniran"
Đông tiền vàng mang hình Bahram V cùng đền thờ lửa ở mặt đối diện
Tại vị	420–438
Tiền nhiệm	Khosrau Tiếm vương
Kế nhiệm	Yazdegerd II
Thông tin chung
Sinh	406[1]
Mất	438
Hoàng tộc	Nhà Sasan
Thân phụ	Yazdegerd I
Thân mẫu	Shushandukht
Tôn giáo	Bái hỏa giáo

Năm 427, ông đánh bại một cuộc xâm lược của bộ lạc Hephthalites (Hung trắng) ở phương Đông, mở rộng ảnh hưởng đến tận Trung Á. Ông cũng phế truất vua xứ Armenia và biến xứ này thành một tỉnh của Ba Tư. Chân dung của ông ta được khắc trên những đồng tiền ở Bukhara (Uzbekistan ngày nay).

Bahram V là một trong những quốc vương Sassanid được biết đến nhiều nhất và là một anh hùng trong truyền thuyết. Những truyền thuyết này vẫn còn tồn tại khi đế chế Sassanid bị những người Hồi giáo Ả Rập tàn phá. Những câu chuyện này kể về sự dũng cảm của đức vua và những chiến thắng của ông trước La Mã, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ và cả châu Phi, về những cuộc phiêu lưu tình ái và các chuyến đi săn của ông ta. Bahram V đã giành được ngai vàng sau một cuộc chiến đấu với các anh/em của mình và ông đã dành nhiều thời gian để gây chiến tranh với ngoại bang. Nhưng chính các chuyến đi săn và bữa tiệc mới làm đức vua trước các quý cô và dân chúng. Trong triều đại ông, các tác phẩm văn học xuất sắc nhất được viết ra và các bản nhạc trứ danh được soạn. Các môn thể thao như polo (kiểu như cưỡi ngựa đánh bong) trở thành một thú vui của hoàng gia, được lưu truyền đến nay tại nhiều vương quốc.

Chú thích

1. Parvaneh Pourshariati, Decline and Fall of the Sasanian Empire, (I.B. Tauris, 2009), 68.
2. The Oriental Biographical Dictionary, Ed. Thomas William Beale, (Asiatic Society, 1881), 66.

Tham khảo

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Bahram V.

• Encyclopedia Iranica, "Bahrām V Gōr ", O. Klíma Lưu trữ 2024-01-16 tại Wayback Machine
• Encyclopedia Iranica, "Bahrām V Gōr in Persian Legend and Literature", W. L. Hanaway, Jr Lưu trữ 2024-01-16 tại Wayback Machine