![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Gray508.png/640px-Gray508.png&w=640&q=50)
Viêm động mạch tế bào khổng lồ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Viêm động mạch tế bào khổng lồ (tiếng Anh: Giant cell arteritis, viết tắt là GCA) hay viêm động mạch thái dương, bệnh Horton là một bệnh tự miễn do viêm mạch máu lớn.[1][5] Các triệu chứng gồm đau đầu, đau vùng thái dương, các triệu chứng giống cúm, nhìn đôi (song thị) và cứng hàm,[6] có thể gây nên các biến chứng gồm tắc động mạch mắt dẫn đến mù lòa, cũng như lóc tách động mạch chủ và phình động mạch chủ.[1] Viêm động mạch tế bào khổng lồ thường đi kèm với bệnh đau đa cơ do thấp khớp.[1]
Viêm động mạch tế bào khổng lồ | |
---|---|
![]() | |
Động mạch ở mặt và da đầu | |
Khoa/Ngành | Khoa thấp khớp, cấp cứu y khoa, Miễn dịch học |
Biến chứng | Mù, lóc tách động mạch chủ và phình động mạch chủ, đau đa cơ do thấp khớp[1] |
Nguyên nhân | Viêm mạch máu nhỏ cung cấp máu nuôi dưỡng động mạch lớn[1] |
Chẩn đoán phân biệt | Viêm mạch Takayasu,[2] đột quỵ, amyloidosis[3] |
Dịch tễ | ~ 1 trên 15,000 người mỗi năm (> 50 tuổi)[4] |
Căn bệnh này chưa rõ nguyên nhân.[4] Cơ chế liên quan đến tình trạng viêm các mạch máu nhỏ cung cấp máu nuôi dưỡng cho thành động mạch lớn.[1] Tình trạng này thường gây ảnh hưởng đến các động mạch xung quanh đầu và cổ và ngực.[1][7] Định hướng chẩn đoán dựa trên các triệu chứng, xét nghiệm máu và chẩn đoán hình ảnh, và chẩn đoán xác định bằng sinh thiết động mạch thái dương.[1] Tuy nhiên, ở khoảng 10% số người mắc bệnh không phát hiện bất thường ở động mạch thái dương.[1]
Điều trị: dùng liều cao steroid như prednisone hoặc prednisolone.[1] Khi các triệu chứng đã hết thì giảm liều thuốc với hàm lượng giảm khoảng 15% mỗi tháng.[1] Sau khi đạt đến liều lượng thấp, tiếp tục giảm liều trong năm tiếp theo.[1] Các loại thuốc khác được khuyến nghị để điều trị phối hợp gồm bisphosphonat để ngăn ngừa loãng xương và thuốc ức chế bơm proton (PPI) để ngăn ngừa tác dụng phụ của corticoid lên dạ dày.[1]
Viêm động mạch tế bào khổng lồ gặp trong 1/15.000 người ở độ trên 50 tuổi mỗi năm.[4] Tình trạng này chủ yếu xảy ra ở những người trên 50 tuổi, phổ biến nhất ở những người ở độ tuổi 70.[1] Thường gặp ở nữ giới[1] và những người gốc Bắc Âu.[2] Bệnh không ảnh hưởng đến tuổi thọ trung bình.[1] Mô tả đầu tiên về căn bệnh này vào năm 1890.[8]