![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Coat_of_arms_of_the_President_of_Croatia.svg/langvi-640px-Coat_of_arms_of_the_President_of_Croatia.svg.png&w=640&q=50)
Tổng thống Croatia
nguyên thủ quốc gia, tổng tư lệnh Croatia / From Wikipedia, the free encyclopedia
Tổng thống Croatia, chính thức là tổng thống Cộng hòa Croatia (Predsjednik Republike Hrvatske), là nguyên thủ quốc gia, tổng tư lệnh của Croatia, thay mặt Croatia về đối nội và đối ngoại. Tổng thống là chức danh cao nhất của Croatia nhưng không phải là người đứng đầu chính phủ vì Croatia là cộng hòa đại nghị, thủ tướng mới là chức danh có quyền lực cao nhất.
Tổng thống Cộng hòa Croatia | |
---|---|
Predsjednik Republike Hrvatske | |
![]() Huy hiệu tổng thống | |
![]() | |
Văn phòng Tổng thống | |
Chức vụ | Mr President (informal) His Excellency (diplomatic) |
Thể loại | Nguyên thủ quốc gia |
Thành viên của | Quân đội Croatia |
Báo cáo tới | Quốc hội Croatia |
Dinh thự | 36 Krajiška Street, Zagreb[1][2] |
Trụ sở | Dinh Tổng thống, Zagreb |
Bổ nhiệm bởi | Bầu cử trực tiếp |
Nhiệm kỳ | Năm năm, có thể tái cử một lần |
Tuân theo | Hiến pháp Croatia |
Người đầu tiên nhậm chức | Franjo Tuđman |
Thành lập | 22 tháng 12 năm 1990; 33 năm trước (1990-12-22) |
Cấp phó | Chủ tịch Quốc hội Croatia |
Lương bổng | €39000 hàng năm[3] |
Website | predsjednik |
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/St._Mark%27s_Church%2C_Zagreb_01.jpg/640px-St._Mark%27s_Church%2C_Zagreb_01.jpg)
Tổng thống có nhiệm vụ duy trì sự ổn định và hoạt động thường xuyên của chính quyền quốc gia, đồng thời bảo vệ độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Tổng thống có quyền giải tán Quốc hội Croatia (trong những trường hợp do Hiến pháp quy định) và tổ chức trưng cầu ý dân (có thủ tướng tiếp ký). Tổng thống bổ nhiệm thủ tướng căn cứ vào số lượng đại biểu của các đảng trong Quốc hội sau khi thảo luận với lãnh đạo các đảng, quyết định ân xá và tặng thưởng huân chương, các giải thưởng nhà nước. Tổng thống và Chính phủ hợp tác thực hiện chính sách đối ngoại. Ngoài ra, tổng thống là tổng tư lệnh Quân đội Croatia. Tổng thống bổ nhiệm giám đốc Cơ quan An ninh và Tình báo với sự đồng ý của thủ tướng. Tuy được hưởng quyền miễn trừ nhưng tổng thống vẫn có thể bị luận tội vì vi phạm Hiến pháp. Trong trường hợp tổng thống tạm thời hoặc vĩnh viễn không làm việc được thì chủ tịch Quốc hội giữ quyền tổng thống. Trong trường hợp khuyết tổng thống thì phải bầu ra tổng thống mới chậm nhất là 60 ngày.
Văn phòng Tổng thống (Ured Predsjednika Republike) gồm những nhân viên trực thuộc tổng thống và những nhân viên hỗ trợ báo cáo với tổng thống. Trụ sở Văn phòng Tổng thống là Dinh Tổng thống ở quận Pantovčak tại Zagreb. Hiến pháp Croatia quy định hình thức và cách sử dụng cờ hiệu tổng thống, được treo trên các tòa nhà của Văn phòng Tổng thống, dinh thự của tổng thống, phương tiện mà tổng thống sử dụng và vào những dịp nghi lễ khác.
Tổng thống được bầu ra theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu và bỏ phiếu kín. Nhiệm kỳ của tổng thống là 5 năm. Nếu không có người ứng cử nào giành được quá nửa tổng số phiếu bầu (bao gồm cả phiếu trắng và phiếu không hợp lệ) thì phải tổ chức vòng bầu cử thứ hai. Không ai được giữ chức vụ tổng thống quá hai nhiệm kỳ. Tân tổng thống phải tuyên thệ nhậm chức trước các thẩm phán Tòa án Hiến pháp. Franjo Tuđman trúng cử tổng thống trong cuộc bầu cử tổng thống đầu tiên vào năm 1992 và cuộc bầu cử thứ hai vào năm 1997. Trong thời gian đương chức, Tuđman được Quốc hội trao quyền hạn sâu rộng (ví dụ: quyền bổ nhiệm, bãi nhiệm nhiều quan chức, phê chuẩn hạt trưởng) do Liên minh Dân chủ Croatia của ông chiếm đa số trong Quốc hội trong suốt thập niên 90. Sau khi ông qua đời vào năm 1999, hiến pháp Croatia được sửa đổi theo hướng chuyển giao nhiều quyền hạn của tổng thống cho Quốc hội, thủ tướng và chính phủ. Stjepan Mesić trúng cử hai nhiệm kỳ tổng thống liên tiếp vào năm 2000 và 2005. Ivo Josipović trúng cử tổng thống trong cuộc bầu cử năm 2009–2010. Kolinda Grabar-Kitarović trúng cử tổng thống trong cuộc bầu cử năm 2014–2015. Ngày 5 tháng 1 năm 2020, nguyên thủ tướng Zoran Milanović trúng cử tổng thống trong cuộc bầu cử năm 2019–20 và nhậm chức vào ngày 19 tháng 2 năm 2020.