Tiếng Kikuyu hay tiếng Gikuyu (Gĩkũyũ [ɣēkōjó]) là một ngôn ngữ Bantu chủ yếu được nói bởi người Kikuyu (Agĩkũyũ) ở Kenya. Với chừng 7 triệu người (22% dân số Kenya),[3] đây là dân tộc đông người nhất tại Kenya.[4] Tiếng Kikuyu được sử dụng ở khu vực nằm giữa Nyeri và Nairobi. Đây là một trong năm ngôn ngữ thuộc phân nhóm Thagichu, có mặt ở Kenya và Tanzania.
| Tiếng Kikuyu | |
|---|---|
| Gĩkũyũ | |
| Phát âm | [ɣēkōjó] |
| Sử dụng tại | Kenya, Tanzania, và Uganda |
| Tổng số người nói | 6,6 triệu (2009) |
| Dân tộc | Agĩkũyũ |
| Phân loại | Niger-Congo
|
| Mã ngôn ngữ | |
| ISO 639-1 | ki |
| ISO 639-2 | kik |
| ISO 639-3 | kik |
| Glottolog | kiku1240[1] |
Guthrie code | E.51[2] |
Ngữ âm
Kí tự trong dấu ngoặc đơn là chữ cái dùng khi viết.
Nguyên âm
| Trước | Giữa | Sau | ||
|---|---|---|---|---|
| Đóng | i | u | ||
| Nửa đóng | e (ĩ) | o (ũ) | ||
| Nửa mở | ɛ (e) | ɔ (o) | ||
| Mở | a |
Phụ âm
Phụ âm mũi có trước nhiều khi được phát âm mà không mũi hóa (/ᵐb ⁿd ᶮdʒ ᵑɡ/ trở thành [b d dʒ ɡ]).
Thanh điệu
Tiếng Kikuyu có hai thanh ngang (cao và thấp), một thanh đi lên, và một downstep.[5]
Ngữ pháp
Cấu trúc từ chủ yếu là SVO (chủ–động–tân), và tính từ theo sau danh từ.[6]
Văn hóa
Một số tác phẩm văn học viết bằng tiếng Kikuyu. Ví dụ, Mũrogi wa Kagogo (Wizard of the Crow) của Ngũgĩ wa Thiong'o. Một số tác giả khác sáng tác bằng tiếng Kikuyu là Gatua wa Mbũgwa và Waithĩra wa Mbuthia.
Chú thích
Tài liệu
Liên kết ngoài
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
