Nhóm ngôn ngữ Benue-Congo

Nhóm ngôn ngữ Benue-Congo (đôi khi được gọi là Benue Đông-Congo) là một phân nhóm chính của ngữ hệ Niger-Congo, hiện diện hầu như khắp châu Phi hạ Sahara.

Nhóm ngôn ngữ Benue–Congo
Benue Đông–Congo
Phân bố địa lý	châu Phi, từ Nigeria về phía đông và phía nam
Phân loại ngôn ngữ học	Niger-Congo Đại Tây Dương-Congo Volta–Congo Nhóm ngôn ngữ Benue–Congo
Ngữ ngành con	Bantoid-Cross Niger Trung (Platoid) ?Ukaan ?Fali ?Tita
Glottolog:	benu1247[1]
Nhóm ngôn ngữ Benue-Congo trong ngữ hệ Niger-Congo. Các ngôn ngữ không phải Benue-Congo có màu xám.

Nhóm này bao gồm 938 ngôn ngữ được nói bởi chừng 550 triệu người.

Nó bao gồm hai nhánh chính:

• Nhóm ngôn ngữ Niger Trung (hoặc Platoid), được nói chủ yếu ở Nigeria
• Nhóm ngôn ngữ Bantoid–Cross, được nói ở Nigeria, Cameroon và hầu hết châu Phi hạ Sahara, vì chúng có chứa các ngôn ngữ Bantu (thông qua nhánh Nam Baltoid).

Phân nhóm

Quê hương nhóm ngôn ngữ Benue-Congo và sự phân tán các nhánh^[2]

Phân nhóm Niger Trung (hoặc Platoid) có các nhóm Plateau, Jukunoid và Kainji; còn phân nhóm Bantoid–Cross tạo thành từ nhóm Bantoid, Dakoid và Cross River.

Các nhánh của nhóm ngôn ngữ Benue-Congo như sau: (số ngôn ngữ kèm theo)

Nhóm ngôn ngữ Benue‑Congo	Bantoid‑Cross   Bantoïd (700)     Dakoid (4)     Cross River (68)     Platoid/Niger Trung   Jukunoid (20)     Niger Plateau (46)     Kainji (58)

Tiếng Ukaan cũng liên quan đến nhóm ngôn ngữ Benue-Congo; Roger Blench nghi ngờ đây có thể là ngôn ngữ Benue (Đông)-Congo khác biệt nhất hoặc là họ hàng gần với Benue-Congo.

Tiếng Fali và tiếng Tita cũng có thể thuộc nhóm Benue-Congo nhưng không được phân loại.

Xem thêm

• Danh sách từ vựng phục dựng Benue-Congo nguyên thủy (Wiktionary)
• Biểu đồ hệ thống các ngôn ngữ Niger-Congo với số lượng người nói

Tham khảo

1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Benue–Congo”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
2. Watters, John R biên tập (2018). East Benue-Congo: Nouns, pronouns, and verbs (pdf). Berlin: Language Science Press. doi:10.5281/zenodo.1314306. ISBN 978-3-96110-100-9.

• Wolf, Paul Polydoor de (1971) The Noun Class System of Proto-Benue–Congo (Thesis, Leiden University). The Hague/Paris: Mouton.
• Williamson, Kay (1989) 'Benue–Congo Overview', pp. 248–274 in Bendor-Samuel, John & Rhonda L. Hartell (eds.) The Niger–Congo Languages – A classification and description of Africa's largest language family. Lanham, Maryland: University Press of America.

Wikimedia

Liên kết ngoài

• Tài nguyên mạng cho các ngôn ngữ Congo Benue
• Tạp chí Ngôn ngữ Tây Phi: Benue-Congo
• Danh sách Swadesh Benue-Congo nguyên thủy Lưu trữ 2021-07-09 tại Wayback Machine (de Wolf 1971)