Thời bao cấp
thời kỳ áp dụng nền kinh tế kế hoạch ở Việt Nam / From Wikipedia, the free encyclopedia
Thời bao cấp là tên gọi được sử dụng tại Việt Nam để chỉ một giai đoạn mà hầu hết sinh hoạt kinh tế đều được Nhà nước chi trả, diễn ra dưới nền kinh tế kế hoạch hóa, một đặc điểm của nền kinh tế các nước thuộc khối Xô viết thời kỳ đó. Theo đó thì kinh tế tư nhân bị xóa bỏ, nhường chỗ cho khối kinh tế tập thể và kinh tế nhà nước.[1] Mặc dù kinh tế chỉ huy đã tồn tại ở Bắc Việt Nam thời kỳ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa từ trước năm 1975, song thời kỳ bao cấp thường được dùng để chỉ sinh hoạt kinh tế cả nước Việt Nam ở giai đoạn từ đầu năm 1976 đến cuối năm 1986 trên toàn quốc, tức là trước Đổi Mới.
Trong nền kinh tế kế hoạch, phần lớn thương nghiệp tư nhân bị loại bỏ, hàng hóa được phân phối theo tem phiếu do Nhà nước nắm toàn quyền điều hành, hạn chế việc người dân tự do mua bán trên thị trường hoặc vận chuyển hàng hoá từ địa phương này sang địa phương khác. Nhà nước độc quyền phân phối hầu hết các loại hàng hóa, hạn chế trao đổi bằng tiền mặt. Chế độ hộ khẩu được thiết lập để phân phối lương thực theo đầu người, tiêu biểu nhất là sổ gạo ấn định bắt buộc và mặt hàng mà một gia đình nào đó được phép mua. Trong thời kỳ chiến tranh, chính sách này có tác dụng tốt là phân phối đồng đều hàng hóa thiết yếu cho mọi người dân, giúp người lính yên tâm ra trận mà không phải lo lắng về sinh kế của vợ con, ngăn chặn đầu cơ tích trữ và nhanh chóng dồn nguồn lực cho quốc phòng[2].