Phong Châu (huyện)

Đối với các định nghĩa khác, xem Phong Châu.

Phong Châu là một huyện cũ thuộc tỉnh Vĩnh Phú, sau thuộc tỉnh Phú Thọ.

Địa lý

Trước khi giải thể, huyện Phong Châu có địa giới hành chính:

• Phía đông giáp huyện Lập Thạch và thành phố Việt Trì
• Phía tây giáp thị xã Phú Thọ và các huyện Tam Thanh, Thanh Ba
• Phía nam giáp huyện Tam Thanh
• Phía bắc giáp huyện Đoan Hùng và tỉnh Tuyên Quang.

Lịch sử

Huyện được thành lập từ ngày 5 tháng 7 năm 1977 trên cơ sở hợp nhất huyện Lâm Thao và huyện Phù Ninh. Riêng 7 xã: Liên Hoa, Phú Mỹ, Trạm Thản, Tiên Phú, Minh Phú, Chân Mộng, Vụ Quang của huyện Phù Ninh nhập vào huyện Sông Lô, 2 xã Phượng Lâu, Vân Phú của huyện Phù Ninh và xã Thụy Vân của huyện Lâm Thao nhập vào thành phố Việt Trì.^[1]

Khi hợp nhất, huyện Phong Châu có 34 xã: An Đạo, Bản Nguyên, Bảo Thanh, Bình Bộ, Cao Mại, Cao Xá, Chu Hóa, Gia Thanh, Hạ Giáp, Hà Thạch, Hợp Hải, Hùng Lô, Hy Cương, Kim Đức, Kinh Kệ, Phú Hộ, Phú Lộc, Phú Nham, Phù Lỗ, Phù Ninh, Sơn Dương, Sơn Vi, Thạch Sơn, Thanh Đình, Tiên Du, Tiên Kiên, Trị Quận, Trung Giáp, Tử Đà, Tứ Xã, Vĩnh Lại, Vĩnh Phú, Xuân Huy, Xuân Lũng.

Ngày 26 tháng 2 năm 1980, thành lập thị trấn Phong Châu, thị trấn huyện lỵ huyện Phong Châu trên cơ sở điều chỉnh một phần diện tích và dân số của các xã Phù Lỗ và Phú Nham.^[2]

Ngày 22 tháng 12 năm 1980, chuyển 4 xã Liên Hoa, Phú Mỹ, Trạm Thản, Tiên Phú thuộc huyện Sông Lô vừa giải thể về huyện Phong Châu.^[3]

Ngày 13 tháng 1 năm 1989, sáp nhập xã Phù Lỗ vào thị trấn Phong Châu.

Ngày 6 tháng 11 năm 1996, huyện Phong Châu thuộc tỉnh Phú Thọ vừa được tái lập.^[4]

Ngày 28 tháng 5 năm 1997, thành lập thị trấn Lâm Thao trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của xã Cao Mại; điều chỉnh 7,3 ha diện tích tự nhiên và 734 nhân khẩu của xã Chu Hóa; thành lập thị trấn Phú Hộ trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của xã Phú Hộ.^[5]

Như vậy, đơn vị hành chính của huyện Phong Châu gồm 3 thị trấn: Phong Châu, Lâm Thao, Phú Hộ và 35 xã: An Đạo, Bản Nguyên, Bảo Thanh, Bình Bộ, Cao Xá, Chu Hóa, Gia Thanh, Hạ Giáp, Hà Thạch, Hợp Hải, Hùng Lô, Hy Cương, Kim Đức, Kinh Kệ, Liên Hoa, Phú Lộc, Phú Mỹ, Phú Nham, Phù Ninh, Sơn Dương, Sơn Vi, Thạch Sơn, Thanh Đình, Tiên Du, Tiên Kiên, Tiên Phú, Trạm Thản, Trị Quận, Trung Giáp, Tử Đà, Tứ Xã, Vĩnh Lại, Vĩnh Phú, Xuân Lũng, Xuân Huy.

Ngày 24 tháng 7 năm 1999, Chính phủ ban hành Nghị định 59/1999/NĐ-CP^[6]. Theo đó, chia lại huyện Phong Châu thành hai huyện Lâm Thao và Phù Ninh.

• Huyện Lâm Thao có 12 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm: thị trấn Lâm Thao (huyện lỵ), Hùng Sơn, và 10 xã: Bản Nguyên, Cao Xá, Phùng Nguyên, Sơn Vi, Thạch Sơn, Tiên Kiên, Tứ Xã, Vĩnh Lại, Xuân Lũng, Xuân Huy.
• Huyện Phù Ninh có 17 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm: thị trấn Phong Châu (huyện lỵ) và 16 xã: An Đạo, Bảo Thanh, Bình Phú, Gia Thanh, Hạ Giáp, Kim Đức, Lệ Mỹ, Liên Hoa, Phú Lộc, Phú Mỹ, Phú Nham, Phù Ninh, Tiên Du, Tiên Phú, Trạm Thản, Trị Quận, Trung Giáp.

Chú thích

1. “Quyết định 178-CP năm 1977 về việc hợp nhất và điều chỉnh địa giới một số huyện thuộc tỉnh Vĩnh Phú”.
2. “Quyết định 59-CP năm 1980 về việc thành lập thị trấn huyện lỵ Phong Châu thuộc huyện Phong Châu, tỉnh Vĩnh Phú”.
3. “Quyết định 377-CP năm 1980 về việc sửa đổi đơn vị hành chính cấp huyện thuộc tỉnh Vĩnh Phú: chia huyện Sông Thao và huyện Sông Lô, mỗi huyện thành hai ; điều chỉnh địa giới huyện Phong Châu”.
4. “Nghị quyết về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh”.
5. “Nghị định 55-CP năm 1997 về việc thành lập thị trấn thuộc các huyện Yên Lập, Hạ Hòa, Tam Thanh, Phong Châu, Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ”.
6. “Nghị định 59/1999/NĐ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính và chia các huyện Phong Châu và Tam Thanh, tỉnh Phú Thọ”.

Xem thêm