![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Nero_Glyptothek_Munich_321.jpg/640px-Nero_Glyptothek_Munich_321.jpg&w=640&q=50)
Nero
Là vị Hoàng đế thứ 5 và cũng là cuối cùng của triều đại Julius-Claudius, trị vì từ năm 54 tới 68 / From Wikipedia, the free encyclopedia
Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus[1] (15 tháng 12 năm 37 – 9 tháng 6 năm 68),[2] tên khai sinh là Lucius Domitius Ahenobarbus, còn được gọi là Nero Claudius Caesar Germanicus, là vị Hoàng đế thứ 5 và cũng là cuối cùng của triều đại Julius-Claudius, trị vì từ năm 54 tới 68. Nero được chú ông, hoàng đế Claudius nhận làm con nuôi và được thừa kế ngai vàng. Ông lên ngôi với hiệu Nero Claudius Caesar, ngày 13 tháng 10 năm 54, sau khi Claudius qua đời.
Nero | |||||
---|---|---|---|---|---|
Hoàng đế của Đế quốc La Mã | |||||
![]() Tượng Nero tại Glyptothek, Munich | |||||
Nguyên thủ thứ năm của La Mã | |||||
Cai trị | 13 tháng 10 năm 54 – 9 tháng 6 năm 68 (13 năm, 240 ngày) (Quyền Chấp chính quan từ 51) | ||||
Tiền nhiệm | Claudius ![]() | ||||
Kế nhiệm | Galba ![]() | ||||
Thông tin chung | |||||
Sinh | (37-12-15)15 tháng 12, 37 Antium | ||||
Mất | 9 tháng 6, 68(68-06-09) (30 tuổi) Roma | ||||
Phối ngẫu |
| ||||
Hậu duệ | Claudia Augusta | ||||
| |||||
Triều đại | Nhà Julius-Claudius | ||||
Thân phụ | Gnaeus Domitius Ahenobarbus | ||||
Thân mẫu | Agrippina Trẻ |
|
Nero tập trung phần lớn vào tình hình ngoại giao, thương mại và phát triển văn hóa cho đế quốc La Mã. Ông cho xây dựng nhiều nhà hát và khuyến khích phát triển thể thao. Trong khi trị vì, vị tướng của ông Corbulo đã đánh thắng và sau đó là đàm phán thành công hòa ước với Đế quốc Parthia. Một vị tướng khác của ông Suetonius Paulinus đã dập tắt cuộc nổi dậy của thổ dân tại Anh do nữ hoàng Boudica lãnh đạo. Nero còn sáp nhập vương quốc Bosporan vào đế quốc và khai mào cho trận chiến Roman với Do Thái đầu tiên.
Vào năm 64 AD, phần lớn Rome bị phá hủy trong cuộc Đại hỏa hoạn thành Roma. Nhiều người dân tin rằng Nero là người gây ra trận hỏa hoạn đó với mục đích tạo ra chỗ trống để xây cung điện hoành tráng Domus Aurea. Vào năm 68, với cuộc nổi loạn của Vindex ở Gaul và sự tự xưng vương của Galba tại Hispania đã lật đổ đế chế Nero. Khi được tin giả là Nero bị coi như là kẻ thù của nhân dân và sẽ bị xử tử, Nero tự tử vào ngày 9 tháng 6 năm 68 (vị hoàng đế La Mã đầu tiên làm điều này).[3] Cái chết của Nero đã chấm dứt triều đại Julio-Claudian và gây nên nội chiến trong một thời gian ngắn, giai đoạn đó gọi là Năm tứ đế. Triều đại của Nero thường bị người ta liên tưởng đến sự bạo chúa và xa xỉ.[4] Ông bị cho là đã ra lệnh xử tử nhiều người, trong đó có cả mẹ ruột của mình và hạ độc người anh họ mình, Britannicus.[5]
Ông là một người tai tiếng, bị người đời nói rằng là một hoàng đế "nghịch phá trong khi thành Rome bốc cháy". Dựa theo Tacitus, ông đổ tội cho người Ki-tô giáo gây ra trận hỏa hoạn và thiêu sống họ dường như không phải vì công lý mà là chỉ đơn giản là thú vui.[6] Các sử gia Tacitus, Suetonius và Cassius Dio đều viết tiêu cực về Nero, nhưng một số ít nguồn tư liệu khác miêu tả Nero một cách tốt hơn.[7] Những nguồn đó cho biết ông là một hoàng đế được lòng dân chúng La Mã, đặc biệt với dân cư vùng phía Đông của đế chế.[8] Các nhà sử học thời hiện đại đã đặt nghi vấn về độ đáng tin cậy của các nguồn cổ đại về sự bạo chúa của Nero.[9]