Mạc phủ Tokugawa
Một chính quyền phong kiến tại Nhật Bản / From Wikipedia, the free encyclopedia
Mạc phủ Tokugawa (Tiếng Nhật: 徳川幕府, Tokugawa bakufu; Hán Việt: Đức Xuyên Mạc phủ), hay còn gọi là Mạc phủ Edo (江戸幕府, Giang Hộ Mạc phủ), là chính quyền Mạc phủ ở Nhật Bản do Tokugawa Ieyasu thành lập và trị vì trong thời kỳ từ năm 1603 cho đến năm 1868 bởi các Chinh di Đại tướng quân nhà Tokugawa. Thời kỳ này còn gọi là Thời kỳ Edo (江戸時代; Giang Hộ thời đại), lấy từ tên nơi đóng bản doanh của mạc phủ là Thành Edo, nay là Hoàng cung Tokyo.
Mạc phủ Giang Hộ
|
|||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1600–1868 | |||||||||||||
Mitsuba Aoi (Tam Diệp Quỳ) hay Tokugawa Aoi (Đức Xuyên Quỳ), gia huy của gia tộc Tokugawa.
| |||||||||||||
Tổng quan | |||||||||||||
Thủ đô | Kyoto (danh nghĩa) Edo (thực tế) | ||||||||||||
Ngôn ngữ thông dụng | Tiếng Nhật | ||||||||||||
Tôn giáo chính | Phật giáo, Thần đạo | ||||||||||||
Chính trị | |||||||||||||
Chính phủ | Chế độ quân chủ (danh nghĩa) Chế độ độc tài quân sự (thực tế) | ||||||||||||
Thiên hoàng dưới thời Edo | |||||||||||||
• 1586-1611 | Go-Yōzei (đầu tiên) | ||||||||||||
• 1867-1912 | Minh Trị (cuối cùng) | ||||||||||||
Chinh Di Đại Tướng quân | |||||||||||||
• 1603-1605 | Tokugawa Ieyasu (đầu tiên) | ||||||||||||
• 1867-1868 | Tokugawa Yoshinobu (cuối cùng) | ||||||||||||
Lập pháp | Rōjū (老中, Hiếu Trung?) - một nhóm gồm các chức sắc cao cấp trong Mạc phủ | ||||||||||||
Lịch sử | |||||||||||||
Lịch sử | |||||||||||||
21 tháng 10 năm 1600 | |||||||||||||
24 tháng 3 năm 1603 | |||||||||||||
22 tháng 1 năm 1615 | |||||||||||||
• Bế quan tỏa cảng | 1635 | ||||||||||||
• Hiệp ước Hữu nghị và Thương mại (Mỹ-Nhật) | 29 tháng 7 năm 1858 | ||||||||||||
29 tháng 3 năm 1868 | |||||||||||||
Kinh tế | |||||||||||||
Đơn vị tiền tệ | 文 (Văn, 文?) | ||||||||||||
| |||||||||||||
Sau thời kỳ Sengoku, chính quyền trung ương đã được tái lập phần lớn là nhờ công của Oda Nobunaga và Toyotomi Hideyoshi trong thời kỳ Azuchi-Momoyama. Sau trận Sekigahara năm 1600, chính quyền trung ương rơi vào tay Tokugawa Ieyasu, ông đã hoàn thành được đại nghiệp và được ban tước hiệu "Chinh di Đại tướng quân" vào năm 1603. Để trở thành Tướng quân, theo truyền thống phải là hậu duệ của gia tộc Minamoto.
Thời kỳ Tokugawa, không giống các Mạc phủ trước đó, được cho là lấy nền tảng từ hệ thống đẳng cấp cha truyền con nối nghiêm ngặt ban đầu do Toyotomi Hideyoshi thiết lập. Tầng lớp chiến binh samurai (sĩ) là tầng lớp cao quý nhất, tiếp theo là nông dân (nông), thợ thủ công (công) và thương nhân (thương). Bản chất cứng nhắc của hệ thống đẳng cấp đã tạo ra trở lực đáng kể cho thời kỳ này. Thuế đối với nông dân luôn được giữ ở một mức cố định mà không tính tới lạm phát hay việc thay đổi tỷ giá tiền tệ. Kết quả là, tổng số thuế mà các samurai chúa đất thu được ngày càng giảm sút. Điều này cũng dẫn đến hàng loạt cuộc đối đầu giữa quý tộc và các samurai nghèo đói với những người nông dân giàu có, từ các cuộc va chạm lẻ tẻ ở địa phương đến những cuộc nổi loạn lớn. Tuy vậy, không có cuộc nổi dậy nào đủ mạnh để có thể thách thức thể chế đã được thiết lập, cho đến khi ngoại binh xuất hiện.
Cho đến cuối thế kỷ 19, liên minh giữa vài lãnh chúa đại danh hùng mạnh với vị Thiên hoàng trên danh nghĩa cuối cùng đã lật đổ được Mạc phủ sau chiến tranh Mậu Thìn, với đỉnh cao là cuộc Minh Trị Duy Tân. Mạc phủ Tokugawa chính thức chấm dứt năm 1868, với sự thoái vị của Tướng quân thứ 15 của nhà Tokugawa, Tokugawa Yoshinobu và "sự khôi phục" của Hoàng quyền (Ōsei fukko).
- Xem Mạc mạt để biết thêm chi tiết.