Lê Thế Tông
From Wikipedia, the free encyclopedia
Lê Thế Tông (chữ Hán: 黎世宗 1567 - 12 tháng 10 năm 1599), tên húy là Lê Duy Đàm (黎維潭), là vị hoàng đế thứ tư của Hoàng triều Lê - giai đoạn Trung hưng và thứ 15 của triều Hậu Lê nước Đại Việt, ở ngôi từ năm 1573 đến năm 1599. Ông là hoàng đế nhà Lê đầu tiên trở lại nhập chủ Thăng Long sau 66 năm nhà Lê Sơ bị họ Mạc cướp ngôi (1527-1593) và hoàn thành công cuộc trung hưng vương triều.
Lê Thế Tông 黎世宗 | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vua Việt Nam | |||||||||||||||||
Hoàng đế Đại Việt | |||||||||||||||||
Trị vì | 22 tháng 1 năm 1573 - 12 tháng 10 năm 1599 26 năm, 263 ngày | ||||||||||||||||
Chấp chính | Trịnh Tùng (1573-1599) | ||||||||||||||||
Tiền nhiệm | Lê Anh Tông | ||||||||||||||||
Kế nhiệm | Lê Kính Tông | ||||||||||||||||
Thông tin chung | |||||||||||||||||
Sinh | 1567 Hành cung Vạn Lại | ||||||||||||||||
Mất | 12 tháng 10, 1599 Thăng Long | ||||||||||||||||
An táng | Hoa Nhạc lăng (華岳陵) | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Triều đại | Nhà Lê Trung hưng | ||||||||||||||||
Thân phụ | Lê Anh Tông |
Ông là con thứ năm của Lê Anh Tông, sinh ra trong thời kỳ Nam - Bắc triều. Năm 1573, Anh Tông thấy Tả tướng Trịnh Tùng chuyên quyền, bèn cùng 4 hoàng tử lớn bỏ hành cung Vạn Lại trốn ra Nghệ An. Đúng ngày đầu năm mới 1573, Trịnh Tùng lập Lê Duy Đàm mới 5 tuổi lên ngôi hoàng đế, 3 tuần sau Trịnh Tùng sai Tống Đức Vị ngầm giết Anh Tông. Thời kỳ Thế Tông tại vị, Trịnh Tùng nắm toàn bộ quyền quân quốc, tiếp tục tiến hành cuộc chiến với nhà Mạc ở Đông Kinh. Sau nhiều chiến dịch lớn, năm 1592 Trịnh Tùng đánh bại quân Mạc, lấy lại Đông Kinh và rước Thế Tông về kinh đô cũ. Do vậy, quốc sử Đại Việt do chúa Trịnh chỉ đạo biên soạn xem Lê Thế Tông là vua có công khôi phục cơ nghiệp nhà Hậu Lê.
Trên thực tế, dù nhà Lê được tái lập nhưng quyền lực thực sự đã rơi vào tay Trịnh Tùng, nhà vua chỉ còn lại hư vị. Năm 1599, Thế Tông phong Trịnh Tùng làm Bình An vương, bắt đầu một thời kỳ được gọi là thời vua Lê - chúa Trịnh. Ngày 24 tháng 8 âm lịch năm 1599, Thế Tông mất, ở ngôi được 26 năm, thọ 33 tuổi, táng tại Hoa Nhạc lăng (華岳陵)[1]. Sau cái chết của ông, con thứ tư của ông là Lê Duy Tân được Trịnh Tùng đưa lên ngôi vua, tức vua Lê Kính Tông.