Gà rô ti hay gà rôtissoire (bắt nguồn từ tiếng Pháp: rôtissoire) là một món ăn gà được thực hiện bằng phương pháp quayrô ti, sử dụng nhiệt trực tiếp trong đó thịt gà được đặt cạnh nguồn nhiệt. Có thể sử dụng các bộ phận làm nóng bằng điện hoặc khí (khò), sử dụng nhiệt hồng ngoại có thể điều chỉnh. Những loại lò quay này đã được chứng minh khá nhiều chức năng để nấu gà rôtissoire. Gà rôtissoire còn sót lại có thể được sử dụng trong một loạt các món ăn, chẳng hạn như xúp, salad gà, và bánh sandwich.[1]
Ở Hoa Kỳ, gà rôtissoire ăn sẵn đã có mặt trong các siêu thị, cũng như một số cửa hàng bán thịt trong phần lớn thế kỷ XX. Tuy nhiên, chúng không trở thành một lựa chọn có sẵn rộng rãi cho người tiêu dùng cho đến đầu những năm 1990, khi Chợ Boston giúp phổ biến việc bán gà rôtissoire đóng gói. Gà rôtissoire hiện đang rất phổ biến.[2] Trong năm 2010, có khoảng 600 triệu con gà rôtissoire đã được người tiêu dùng "trong các siêu thị, cửa hàng câu lạc bộ và các cửa hàng bán lẻ tương tự mua hết." Năm 2018, có hơn 900 triệu con gà rôtissoire đã được các cửa hàng dịch vụ thực phẩm và cửa hàng bán lẻ bán ra[3]
Gà rôtissoire thường có giá thành thấp hơn gà nguyên con. Hai lời giải thích thường được đưa ra để biện minh cho hiện tượng này. Đầu tiên, một số cửa hàng tạp hóa có thể sử dụng gà rôtissoire như một loại hàng bán lỗ câu khách để thu hút người mua vào cửa hàng.[4][5] Logic đằng sau lý thuyết này là nếu khách hàng đến một cửa hàng để mua gà rôtissoire, họ cũng sẽ mua các sản phẩm khác khi ở đó.[4][6] Thứ hai, gà rôtissoire thường được làm với gia cầm khi sắp đến ngày "tươi ngon nhất".[7] Bằng cách nấu và bán gà, các cửa hàng tạp hóa có thể thu lại một phần phí tổn của họ.[7]
Ở Hoa Kỳ, gà được sử dụng để quay rôtissoire có thể được tiêm thêm nước muối để giữ độ ẩm.[1] Các thành phần bổ sung có thể được sử dụng để thêm hương vị và làm nâu thịt gà, như oleoresin, chiết xuất men, natri tripolyphosphate và hương liệu tự nhiên.[1]
Costco là một trong những nhà sản xuất và cung cấp gà rôtissoire lớn nhất ở Hoa Kỳ, với một nhà bình luận mô tả nó là "vị vua không thể chối cãi của gà rôtissoire".[8] Năm 2017, Costco đã bán khoảng 87 triệu con gà rôtissoire ở Hoa Kỳ.[4] Vào năm 2017, Costco đã khởi công một cơ sở mới rộng 414 mẫu tại Fremont, Nebraska, bao gồm một trang trại sản xuất giống, nhà máy thức ăn chăn nuôi và nhà máy chế biến.[9][10]
Gà rôtissoire là món ăn phổ biến ở Canada từ những năm 1950, và là một yếu tố quan trọng của văn hóa đại chúng Canada. Hai chuỗi nhà hàng ăn uống bình dân của Canada, Swiss Chalet và St-Hubert thống trị thị trường thịt gà, mặc dù món ăn này cũng là mặt hàng trọng tâm của các chuỗi nhà hàng khác của Canada, như Nandos, hay các nhà hàng riêng lẻ. Gà rôtissoire có bán tại hầu hết các siêu thị.
Swiss Chalet sở hữu một kênh truyền hình cáp độc quyền phát sóng nội dung liên quan đến gà quay, "24 giờ một ngày, bảy ngày một tuần".[11] Kênh này thường chiếu những con gà được quay trên một cái máy quay rôtissoire.[11] Thỉnh thoảng, một người đàn ông xuất hiện với trang phục trông giống như một thùng đựng nước chấm của Swiss Chalet.[11]
Benwick, Bonnie S. (30 tháng 10, 2012). [https: //www.washingtonpost.com/lifestyle/food/the-bird-that-goes-around-stays-around/2012/10/29/ e1509d2c-073c-11e2-a10c-fa5a255a9258_story.html “Con chim đi vòng quanh, ở lại”] Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp). The Washington Post. Truy cập ngày 2 tháng 1 năm 2019.[liên kết hỏng]
Holden, Ronald (ngày 4 tháng 1 năm 2018). “Brawk! Rotisserie Chickens Get Off The Spit”. Forbes. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 1 năm 2018. Even if they're used as loss leaders, at, say, $5 apiece, that's still a decent chunk of change. But the assumption is that many shoppers will also pick up a salad, a side dish, and maybe a bottle of wine.
Krasner, Deborah (2007). The new outdoor kitchen: cooking up a kitchen for the way you live and play. Taunton Press. pp.61–62. ISBN 1561588040
Gisslen, Wayne; (et al.) (2006) Professional Cooking, for Canadian Chefs. John Wiley & Sons. 9. 47. ISBN 0471663778
Benwick, Bonnie S. (ngày 30 tháng 10 năm 2012). "The bird that goes around, stays around". The Washington Post. Truy cập ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Galarza, Daniela (ngày 17 tháng 1 năm 2018). "Why Whole Foods Is Banking on Rotisserie Chicken". Eater. Archived from the original on ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Crockett, Zachary (ngày 11 tháng 1 năm 2018). "The legacy of the rotisserie chicken: grocery stores' golden goose". The Hustle. Archived from the original on ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Gasparro, Annie (ngày 4 tháng 1 năm 2018). "Rotisserie Chickens: The '90s Gift to Supermarkets That Keeps on Giving". The Wall Street Journal. Truy cập ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Klein, Karin (ngày 15 tháng 8 năm 2016). "Are Rotisserie Chickens a Bargain?". Priceonomics. Archived from the original on ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Benwick, Bonnie S. (ngày 30 tháng 10 năm 2012). "The bird that goes around, stays around". The Washington Post. Truy cập ngày 27 tháng 3 năm 2015.
Glazer, Fern (ngày 5 tháng 10 năm 2018). "Rotisserie chicken catches fire". Nation's Restaurant News. Archived from the original on ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Galarza, Daniela (ngày 5 tháng 1 năm 2018). "Why Costco Will Never Raise the Price of Rotisserie Chicken". Eater. Archived from the original on ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Tuttle, Brad (ngày 4 tháng 1 năm 2018). "Here's the Real Reason Costco Will Never Stop Selling $4.99 Rotisserie Chicken". Money. Archived from the original on ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Holden, Ronald (ngày 4 tháng 1 năm 2018). "Brawk! Rotisserie Chickens Get Off The Spit". Forbes. Archived from the original on ngày 5 tháng 1 năm 2018.
Vasko, Cat (ngày 4 tháng 3 năm 2014). "Grocery Store Economics: Why Are Rotisserie Chickens So Cheap?". KCET. Archived from the original on ngày 1 tháng 1 năm 2019.
González, Ángel (ngày 28 tháng 5 năm 2015). "Costco philosophical about keeping chicken prices low". The Seattle Times. Archived from the original on ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Romano, Benjamin (ngày 21 tháng 9 năm 2018). "Costco takes rotisserie chicken supply chain under its wing". The Seattle Times. Archived from the original on ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Taylor, Kate (ngày 21 tháng 9 năm 2018). "Costco has a $275 million plan to make sure its rotisserie chicken never costs more than $5". Business Insider. Archived from the original on ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Gerlock, Grant (ngày 22 tháng 10 năm 2018). "Costco Builds Nebraska Supply Chain For Its $5 Rotisserie Chickens". NPR. Archived from the original on ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Farrell, James (ngày 27 tháng 8 năm 2018). "Raising a chicken plant: A look at the players involved in constructing the incoming Costco and LPP plant". Fremont Tribune. Archived from the original on ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Blakemore, Erin (ngày 19 tháng 6 năm 2015). "Napoleon Had a Thing for Rotisserie Chicken". Smithsonian. Archived from the original on ngày 5 tháng 2 năm 2017.
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Gà rô ti.