![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/GW170817_spectrograms.svg/langvi-640px-GW170817_spectrograms.svg.png&w=640&q=50)
GW170817
From Wikipedia, the free encyclopedia
GW170817 là một tín hiệu sóng hấp dẫn (GW) được quan sát bởi các máy dò LIGO và Virgo vào ngày 17 tháng 8 năm 2017. Tín hiệu sóng hấp dẫn tạo ra ở những phút cuối cùng của hai sao neutron chuyển động xoáy ốc quanh nhau và cuối cùng va chạm sáp nhập, và đây là tín hiệu GW đầu tiên được xác nhận ngoài sóng hấp dẫn bằng các bức xạ điện từ kèm theo.[2][1]
![]() Tín hiệu GW170817 đo bởi các trạm LIGO và Virgo | |
Tên gọi khác | GW170817 |
---|---|
Kiểu sự kiện | Sóng hấp dẫn |
Thời điểm đo được | |
Ngày | 17 tháng 8 năm 2017 |
Lúc | 12:41:04 UTC |
Kéo dài trong | ~ 100 s |
Đo bởi | Hai trạm của LIGO, và Virgo |
Tính chất vật lý | |
Tổng năng lượng phát ra | ~ 0,025 M☉ x c2 dưới dạng sóng hấp dẫn |
Tần số | Từ 30 đến 2048 Hz |
Tốc độ sóng | Bằng tốc độ ánh sáng c |
Tham số nguồn phát | |
Nguồn phát | Hệ hai sao neutron hợp nhất |
Khoảng cách | từ 85 đến 160 triệu năm ánh sáng) |
Vị trí | nằm ở thiên hà NGC 4993 (trong chòm sao Trường Xà) |
Khối lượng của hệ | |
Sao neutron 1 | 1,36 đến 2,26 M☉ |
Sao neutron 2 | 0,86 đến 1,36 M☉ |
Tàn dư | Lỗ đen ~ 2,7 M☉ |
Trích dẫn bài báo công bố trên Phys. Rev. Lett.[1] |
Không giống như các sóng hấp dẫn đã đo được ở các lần trước, mà đó là hai lỗ đen sáp nhập và không kỳ vọng sẽ tạo ra các bức xạ điện từ có thể quan sát được,[3][4][5][lower-alpha 1] hậu quả của vụ va chạm này cũng được trên 70 đài quan sát thiên văn ở 7 lục địa và trong không gian theo dõi, trên toàn phổ của dải sóng điện từ, đánh dấu bước đột phá quan trọng cho thiên văn học đa thông điệp (multi-messenger astronomy).[2][7][8][9][10]
Chi tiết hơn, có ba giai đoạn quan sát tách biệt, và chứng cứ mạnh mẽ cho thấy chúng có nguồn gốc từ cùng một sự kiện thiên văn vật lý:
- GW170817, xảy ra trong xấp xỉ 100 giây, và thể hiện các đặc tính ở tần số và cường độ sóng hấp dẫn của quá trình chuyển động xoáy ốc và va chạm của hai sao neutron. Bằng việc phân tích sự chênh lệch trong thời gian đến của sóng hấp dẫn giữa ba đài quan sát (hai trạm LIGO và một trạm Virgo) cho phép tìm ra hướng và vị trí của nguồn phát trên bầu trời.
- GRB 170817A, một chớp gamma ngắn (~ 2 giây) phát hiện bởi hai tàu không gian Fermi và INTEGRAL ở thời điểm sau 1,7 giây sau khi có tín hiệu GW từ vụ va chạm.[2][11][12] Hai tàu không gian này có độ nhạy giới hạn, và phạm vi bầu trời thể hiện vùng có khả năng nguồn phát nằm trong của hai tàu giao nhau trên diện tích lớn cũng bao phủ vùng bầu trời của nguồn sóng hấp dẫn. Từ lâu các nhà thiên văn vật lý đã cho rằng các chớp tia gamma ngắn do sự sáp nhập của hai sao neutron gây ra.
- AT 2017gfo, một sự kiện thiên văn quang học nhanh tàn được tìm thấy 11 tiếng sau đó nằm ở thiên hà NGC 4993[13] trong khi các nhà thiên văn học đang ráo riết tìm kiếm trong vùng xác định bởi sóng hấp dẫn và hai tàu không gian quan sát tia gamma. Sau đó sự kiện này được rất nhiều kính thiên văn quan sát, từ bước sóng vô tuyến đến tia X, trong khoảng thời gian từ vài ngày đến vài tuần, chỉ ra các đặc trưng (đám mây vật chất giàu neutron chuyển động nhanh, nguội đi nhanh chóng) như mong đợi từ vật chất phóng ra của vụ va chạm hai sao neutron.