Führer
From Wikipedia, the free encyclopedia
Führer (phát âm tiếng Đức: [ˈfyːʁɐ]) là danh từ tiếng Đức nghĩa là "Lãnh tụ", "người dẫn dắt", hay "nguyên thủ". Với tư cách là một vị trí chính trị, danh hiệu này chủ yếu nhằm nói đến Nhà Độc tài Đức Quốc xã Adolf Hitler, người duy nhất giữ vị trí Führer. Hitler tự nhìn nhận mình là nguồn quyền năng duy nhất ở Đức, tương tự như các vị Hoàng đế La Mã hay các nhà lãnh đạo trung cổ của Đức.[3]
Lãnh tụ và Thủ tướng của Đế chế và Nhân dân Đức Führer und Reichskanzler des Deutschen Volkes | |
---|---|
Cờ hiệu cá nhân của Adolf Hitler | |
Chức vụ | Quốc trưởng tối cao |
Dinh thự | Reich Chancellery |
Bổ nhiệm bởi | Quốc hội Đế chế, Tu chính Hiến pháp 1933 |
Tiền nhiệm | Paul von Hindenburg (là Tổng thống)[1][2] Chính ông (là Thủ tướng Đức) |
Thành lập | 2 tháng 8 năm 1934 |
Người đầu tiên giữ chức | Adolf Hitler |
Người cuối cùng giữ chức | Adolf Hitler |
Bãi bỏ | 23 tháng 5 năm 1945 |
Kế vị | Karl Dönitz (Tổng thống) Joseph Goebbels (Thủ tướng) |
Lương bổng | 48,000 RM |
Từ Führer theo nghĩa "hướng dẫn" vẫn còn phổ biến ở Đức, và nó được sử dụng trong nhiều từ hợp chất. Tuy nhiên, vì liên kết chặt chẽ với Hitler, từ biệt lập có thể có một số sự kỳ thị và tiêu cực khi sử dụng với ý nghĩa như Lãnh tụ, đặc biệt trong bối cảnh chính trị. Từ Führer có các chữ viết bằng tiếng Scandinavia, được đánh vần bằng tiếng Đan Mạch và tiếng Na Uy và förare bằng tiếng Thụy Điển, có cùng ý nghĩa và sử dụng như từ tiếng Đức, nhưng không nhất thiết có ý nghĩa chính trị.
Trong tiếng Việt, người Việt Nam thường quen dịch Führer là "Quốc trưởng", tuy đúng về mặt ý nghĩa, vì năm 1934, sau khi Tổng thống Đế chế Đức Paul von Hindenburg qua đời thì Nhân dân Đức đã đồng ý để Hitler nắm quyền lực tối cao tại nước Đức thông qua Trưng cầu Dân ý, và trước khi Hindenburg mất Hitler cũng đã sáp nhập hai chức vụ Tổng thống và Thủ tướng làm một do Hitler nắm giữ, tuy nhiên thực tế chữ Führer trong tiếng Đức nên dịch đúng nghĩa là Lãnh tụ, thêm nữa là ngay từ trước khi Hitler lên làm Thủ tướng Đế chế Đức năm 1933 thì Đảng Quốc xã đã gọi ông là Führer - với ý nghĩa "Lãnh tụ" chứ không phải "Quốc trưởng".