Friedrich Wilhelm I của Phổ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Friedrich Wilhelm I, tên thật là Friedrich Wilhelm von Hohenzollern, (14 tháng 8 năm 1688 – 31 tháng 5 năm 1740), phiên âm tiếng Việt là Phriđrích I Vinhem[3] là một thành viên của Hoàng tộc nhà Hohenzollern. Ông là vị vua thứ hai của nước Phổ, và cũng là Tuyển hầu xứ Brandenburg từ năm 1713 đến khi qua đời năm 1740. Trên cương vị là Tuyển hầu xứ Brandenburg, ông được gọi là Friedrich Wilhelm II. Trong liên minh cá nhân, ông là Vương công của Công quốc Neuchâtel. Ông là một trong những vị vua xuất chúng trong thời đại ông sống.[4]
Friedrich Wilhelm I Friedrich Wilhelm I. (Preußen) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Quốc vương Phổ Tuyển hầu xứ Brandenburg | |||||
"Vua - chiến sĩ" Friedrich Wilhelm I qua nét vẽ của họa sĩ cung đình Samuel Theodor Gericke (1665 – 1730, 1713). | |||||
Vua nhà Hohenzollern[1] | |||||
Trị vì | 25 tháng 2 năm 1713 - 31 tháng 5 năm 1740 27 năm, 96 ngày | ||||
Tiền nhiệm | Friedrich I | ||||
Kế nhiệm | Friedrich II | ||||
Thông tin chung | |||||
Sinh | 14 tháng 8 năm 1688 Berlin, Phổ | ||||
Mất | 31 tháng 5 năm 1740 Berlin, Phổ[2] | ||||
An táng | Sanssouci, Potsdam | ||||
Hoàng hậu |
| ||||
Hậu duệ |
| ||||
| |||||
Tước vị |
| ||||
Triều đại | Nhà Hohenzollern | ||||
Thân phụ | Friedrich I | ||||
Thân mẫu | Sophia Charlotte của Hanover | ||||
Nghề nghiệp | (Tham chiến trận Malplaquet) | ||||
Tôn giáo | Kháng Cách |
Friedrich Wilhelm I được xem là người cha của chủ nghĩa quân phiệt Phổ,[5] đồng thời là một vị vua canh tân.[6] Ông được quần chúng biết đến như một vị "vua chiến sĩ" (der Soldatenkönig).[7] Nhà vua chú tâm vào việc xây dựng một chính quyền trung ương vững mạnh và phát triển Quân đội Phổ. Sự quan tâm này đã dẫn đến một nỗ lực đặc biệt của ông: vời những người đàn ông cao nhất của châu Âu đến Vương quốc Phổ và thành lập đoàn quân mang tên những người khổng lồ vùng Postdam. Quân đội Phổ trở thành một cỗ máy chiến đấu hùng mạnh và hiệu quả.[8]
Dù thành tựu lớn nhất của ông là xây dựng một lực lượng Quân đội Phổ đông đảo, Friedrich Wilhelm I cũng là người thực hiện cải cách quan trọng về mặt tài chính,[6] tái định cư các tỉnh phía Đông.[9] Về đối ngoại, ông lãnh đạo nước Phổ tham gia cuộc Đại chiến Bắc Âu chống lại đế quốc Thuỵ Điển.[10] Tuy nhiên, ông đã giữ vững nền hoà bình của Vương quốc. Nước Phổ vươn lên thành một "xứ Sparta của phương Bắc".[11]
Không những thế, dù ngồi trên ngôi cao nhưng ông thực tế và tằn tiện.[9] Ông còn nổi tiếng về sự đối xử nghiêm khắc với Thái tử Friedrich - người có tính cách khác biệt vua cha.[11] Ông còn dọa giết Friedrich sau khi mưu đồ chạy trốn của Thái tử này thất bại vào năm 1730.[12]