Danh sách thủ tướng Áo
bài viết danh sách Wikimedia / From Wikipedia, the free encyclopedia
Dưới đây là danh sách thủ tướng của Áo, người được tổng thống Áo bổ nhiệm và là lãnh đạo thực tế của của đất nước. Thủ tướng Áo cũng là người lãnh đạo nội các mà trong đó bao gồm phó thủ tướng và các bộ trưởng trong thành phần nội các của nước này.[1]
Chức thủ tướng Áo được thành lập năm 1918, sau khi kết thúc Thế chiến thứ nhất, bởi Quốc hội Lâm thời Đức-Áo. Chức vụ đứng đầu lúc bấy giờ được gọi là Thủ tướng nhà nước Cộng hoà Đức-Áo, với người được bầu giữ chức đầu tiên bởi Hội đồng Nhà nước là Karl Renner. Phe Hiệp ước không đồng ý không đồng ý sát nhập Đức-Áo vào cộng hoà Weimar,[2] do đó người Áo chấp nhận thành lập nền cộng hoà thứ nhất. Chức vụ theo đó cũng thay đổi từ Thủ tướng nhà nước sang Thủ tướng Liên bang, với Michael Mayr là thủ tướng liên bang đầu tiên của nhà nước mới này. Đến tháng 5 năm 1934, Engelbert Dollfuss ban hành hiến pháp mới và chế độ độc tài toàn trị theo đó được thiết lập với tên gọi Nhà nước Liên bang Áo. Sau khi Dollfuss bị ám sát bởi một nhóm các thành viên Phát xít thân Đức,[3] Kurt Schuschnigg kế vị Dollfuss làm thủ tướng Áo và ông tiếp tục cho duy trì chế độ độc tài này.[4] Áo sau đó sát nhập vào Đức năm 1938, sau khi Arthur Seyss-Inquart lên làm thủ tướng tạm quyền được hai ngày.[5]
Hệ thống chính quyền cũ của Áo sau khi bị Đức quốc xã chiếm đóng không còn nữa và người đứng đầu vùng lúc này là một Reichsstatthalter/Reichskommissar. Sau năm 1940, Áo đổi tên thành Ostmark và hoàn toàn mất quyền tự trị. Phần lãnh thổ Áo bị phân chia thành các đơn vị hành chính khác nhau trực thuộc Đức quốc xã.[6][7] Sau khi giải phóng Viên khỏi ách thống trị của người Đức và không lâu sau đó là sự đầu hàng của Đức quốc xã, nước Áo tái thiết lập nền cộng hoà của riêng mình.[8] Tuy nhiên, trong 10 năm đầu tiên sau khi giải phóng khỏi Đức quốc xã, Áo vẫn nằm dưới sự quản lý quân sự của quân Đồng Minh dưới danh nghĩa là Hội đồng Quản thúc Đồng Minh.[9]
Từ khi nền tới nay, hai đảng nắm quyền chính trong quốc hội là Đảng Nhân dân (tiền thân là Đảng Xã hội Thiên chúa giáo) với 19 lần đứng đầu nội các cùng 8 lần tham gia nội các với tư cách là đảng thành viên, và Đảng Dân chủ Xã hội (tiền thân là Đảng Công nhân Dân chủ Xã hội) với 11 lần đứng đầu nội các và 5 lần tham gia với tư cách đảng thành viên.
Với trường hợp sau khi bầu cử quốc hội hoặc khi vị trí bị khuyết, tổng thống thường chọn lãnh đạo của đảng lớn nhất trong nội các làm thủ tướng và bổ nhiệm các thành viên còn lại của nội các dựa trên đề xuất của thủ tướng. Nếu một thủ tướng đương nhiệm qua đời, từ chức hoặc không thể thực hiện các quyền hạn và nhiệm vụ của văn phòng thì phó thủ tướng sẽ trở thành quyền thủ tướng. Nếu phó thủ tướng vắng mặt vì một lý do nào đó, các thành viên khác trong nội các sẽ thay thế theo thâm niên làm việc của mình.[10]