Chiến dịch Neptune
mật danh chiến dịch đổ bộ vào Normandie của quân Đồng Minh thời Thế chiến thứ hai / From Wikipedia, the free encyclopedia
Chiến dịch Neptune (mã hiệu: Halcyon), là mật danh của cuộc đổ bộ vào Normandie, chiến dịch đổ bộ đường biển kết hợp với đường hàng không của quân đội Đồng Minh ở Chiến dịch Overlord trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Diễn ra vào thứ Ba, ngày 6 tháng 6 năm 1944 (thường được gọi là Ngày D), Neptune là chiến dịch đổ bộ đường biển lớn nhất trong lịch sử, được coi là tiền đề cho công cuộc giải phóng nước Pháp (và sau đó là Tây Âu) và đặt nền móng cho thắng lợi của phe Đồng Minh tại Mặt trận phía Tây.
Chiến dịch Neptune | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Một phần của Chiến dịch Overlord và Mặt trận phía Tây trong Chiến tranh thế giới thứ hai | |||||||||
Binh lính thuộc Trung đoàn Bộ binh 16, Sư đoàn Bộ binh số 1 đang rời xuồng đổ bộ để tiến vào Bãi Omaha, sáng ngày 6 tháng 6 năm 1944. | |||||||||
| |||||||||
Tham chiến | |||||||||
Đồng Minh | Đức Quốc Xã[8] | ||||||||
Chỉ huy và lãnh đạo | |||||||||
|
| ||||||||
Thành phần tham chiến | |||||||||
Bãi Juno
|
Khu vực phía nam Caen
Khu vực Bãi Omaha
Khu vực Bãi Utah
Khu vực Bãi Gold, Juno, và Sword
| ||||||||
Lực lượng | |||||||||
156.000 lính ~11.500 máy bay các loại 195.700 quân nhân Hải quân[9] 6.939 tàu chiến các loại ~200.000 phương tiện các loại |
50.350+ lính[10] 170 pháo phòng thủ bờ biển (bao gồm các pháo từ cỡ nòng 100 mm tới 210 mm, và các hệ thống phóng tên lửa 320 mm[11] | ||||||||
Thương vong và tổn thất | |||||||||
10.000+ thương vong; 4.414 tử trận 185 xe tăng Sherman bị bắn hạ[12] ~20 tàu chiến, tàu đổ bộ và xuồng đổ bộ bị bắn chìm | 4.000–9.000 tử trận, bị thương, mất tích và bị bắt làm tù binh[13] |
Việc lập kế hoạch cho chiến dịch được bắt đầu vào năm 1943. Trong những tháng trước cuộc đổ bộ, quân đội Đồng Minh đã tiến hành nhiều hoạt động nhằm đánh lạc hướng tình báo quân đội Đức Quốc Xã, có mật danh là Chiến dịch Bodyguard, khiến giới chỉ huy Đức đau đầu khi không thể nắm rõ được thời gian và địa điểm thực của chiến dịch xâm lược sắp tới. Thời tiết vào Ngày D được báo cáo là rất xấu, nên toàn bộ chiến dịch đã phải hoãn lại 24 giờ. Bất cứ trì hoãn nào tiếp theo đồng nghĩa với việc cuộc đổ bộ phải lùi lại ít nhất hai tuần, vì các nhà lập kế hoạch Đồng Minh có những yêu cầu gắt gao về đêm trăng sáng và thủy triều hợp lý, những điều điện chỉ có vài ngày trong mỗi tháng có thể đáp ứng được. Theo lệnh của Adolf Hitler, Thống chế Erwin Rommel được bổ nhiệm là Tổng chỉ huy Cụm tập đoàn quân B, đồng thời chịu trách nhiệm giám sát quá trình nâng cấp và sửa chữa Bức tường Đại Tây Dương sau khi có những báo cáo nghi ngờ về một cuộc đổ bộ sắp tới của Đồng Minh. Năm 1944, Tổng thống Franklin Roosevelt quyết định bổ nhiệm Đại tướng Dwight Eisenhower làm Tư lệnh Tối cao Đồng Minh của Lực lượng Viễn chinh Đồng Minh Châu Âu.
Chiến dịch đổ bộ đường biển được mở màn bằng những trận oanh tạc bằng máy bay và tàu chiến hải quân, và một cuộc đổ bộ đường không lớn của hơn 24.000 lính dù Anh, Mỹ và Canada, được thả vào phía sau phòng tuyến quân đội Đức vào sau nửa đêm ngày 5 tháng 6 (Ngày D-1). Các sư đoàn bộ binh và thiết giáp sẽ bắt đầu đổ bộ vào các bãi biển ở Normandie, Pháp lúc 6 giờ 30 phút sáng. Khu vực đổ bộ nằm trên đường bờ biển trải dài hơn 50 dặm (80 kilomét) và được chia thành năm bãi đổ bộ chính là Utah, Omaha, Gold, Juno và Sword. Gió lớn cùng khói dày đặc được tạo ra từ các đợt pháo kích đã góp phần làm lệch hướng đổ bộ của nhiều đơn vị về các khu vực phía đông so với vị trí đổ bộ dự kiến của Đồng Minh, đặc biệt là tại Bãi Utah và Omaha. Binh lính Đồng Minh phải đổ bộ dưới làn đạn của quân phòng thủ Đức, được bắn ra từ các ụ súng đặt dọc bãi biển, và bờ biển được bao phủ bởi các hệ thống chướng ngại vật như cọc chống tàu đổ bộ, nhím chống tăng, mìn chống tăng, mìn chống bộ binh,.. khiến việc dọn dẹp bãi biển để mở đường cho lực lượng đổ bộ gặp nhiều khó khăn và nguy hiểm. Thương vong ở Bãi Omaha là nặng nề nhất, khi quân đổ bộ phải đối mặt với các ổ đề kháng được đặt trên những vách đá cao, phần lớn vẫn còn nguyên vẹn sau những đợt ném bom và pháo kích lúc sáng sớm. Tại Gold, Juno và Sword, một số thị trấn đã bị phá hủy sau các cuộc giao chiến khốc liệt để giành giật từng khu nhà, dãy phố. Bãi Utah được ghi nhận thương vong của quân đổ bộ thấp nhất do họ đổ bộ lệch hướng về phía đông.
Quân Đồng Minh đã không đạt được phần lớn mục tiêu họ đề ra trong ngày đầu tiên. Carentan, Saint-Lô và Bayeux vẫn nằm trong tay quân Đức, và Caen, một mục tiêu chính của chiến dịch, được chiếm thành công vào ngày 21 tháng 7. Chỉ có hai trong số năm bãi biển (Juno và Gold) liên kết được với nhau trong ngày đầu tiên, và phải đến ngày 12 tháng 6, cả năm bãi biển được liên kết một cách hoàn toàn. Tuy nhiên, chiến dịch đã thành công trong việc tạo được một tiền đề vững chắc để có thể giúp quân Đồng Minh tiến công và mở rộng phạm vi kiểm soát trong những tháng tiếp theo. Thương vong trong Ngày D của quân Đức ước tính khoảng 4.000 tới 9.000 lính và thương vong của quân Đồng Minh được ghi nhận là ít nhất 10.000 lính, trong đó có 4.414 binh lính tử trận. Sau chiến tranh, nhiều bảo tàng, đài tưởng niệm và nghĩa trang chiến tranh đã được xây dựng trong khu vực và đón nhiều du khách đến thăm mỗi năm.