![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Centaurus_A.jpg/640px-Centaurus_A.jpg&w=640&q=50)
Centaurus A
From Wikipedia, the free encyclopedia
Centaurus A (còn gọi là Bán Nhân Mã A hay NGC 5128) là thiên hà thấu kính cách Trái Đất khoảng 11 triệu năm ánh sáng[6] trong chòm sao Bán Nhân Mã. Nó là một trong những thiên hà radio gần Trái Đất nhất, và nhân hoạt động của nó đã được các nhà thiên văn nghiên cứu kỹ lưỡng.[7] Thiên hà này cũng là một thiên thể sáng thứ 5 trên bầu trời,[7] khiến nó là một đối tượng lý tưởng của thiên văn nghiệp dư,[8] mặc dù chỉ có thể nhìn thấy từ bán cầu bắc ở vĩ độ thấp và bán cầu nam.
Centaurus A Bán Nhân Mã A | |
---|---|
![]() Centaurus A (NGC 5128) | |
Dữ liệu quan sát (Kỷ nguyên J2000) | |
Chòm sao | Bán Nhân Mã |
Xích kinh | 13h 25m 27.6s[1] |
Xích vĩ | −43° 01′ 09″[1] |
Dịch chuyển đỏ | 547 ± 5 km/s[1] |
Khoảng cách | 13,7 ± 0,9 Mly (4,2 ± 0,3 Mpc)[2] |
Cấp sao biểu kiến (V) | 6,84[3][4] |
Đặc tính | |
Kiểu | S0 pec[1] |
Kích thước biểu kiến (V) | 25′.7 × 20′.0[1] |
Đặc trưng đáng chú ý | Có các dải bụi che khuất |
Tên gọi khác | |
NGC 5128,[1] Arp 153,[1] PGC 46957[1], 4U 1322-42 [5] |
Một luồng phun tương đối phát ra năng lượng từ vùng được người ta tin là một hố đen siêu nặng tại tâm của thiên hà từ bước sóng tia X đến sóng radio. Bằng việc thực hiện các quan sát radio của luồng phun này trong một thập kỉ, các nhà thiên văn học đã xác định được phần bên trong của luồng phun đang di chuyển với vận tốc khoảng một nửa vận tốc ánh sáng. Các tia X được sinh ra ở xa phía ngoài khi luồng phun này chiếu vào vùng khí xung quanh hố đen và tạo ra các hạt năng lượng cao.
Như được quan sát trong các thiên hà bùng nổ sao khác, một vụ va chạm chịu trách nhiệm cho sự bùng nổ mãnh liệt của sự hình thành các ngôi sao. Sử dụng kính thiên văn vũ trụ Spitzer các nhà khoa học xác nhận Centaurus A đang trải qua một vụ va chạm thiên hà bằng cách nuốt một thiên hà xoắn ốc.