Cách mạng Sudan là sự biến chính quyền lớn ở Sudan, bộc phát khi người dân bắt đầu biểu tình trên đường phố vào ngày 19 tháng 12 năm 2018[25] và tiếp tục không tuân hoà bình trong tám tháng. Ngày 11 tháng 4 năm 2019 quân đội Sudan lật đổ Tổng thống Omar al-Bashir sau 30 năm cầm quyền. Ngày 3 tháng 6 vụ thảm sát Khartoum xảy ra dưới lãnh đạo của Uỷ ban quân sự lâm thời, là cơ quan thay thế cho của ông al-Bashir. Tháng 7 và tháng 8 Uỷ ban quân sự cùng Lực lượng Tự do và Thay đổi ký kết Hiệp định chính trị và Hiến pháp lâm thời, chính thức đặt ra kỳ chuyển tiếp 39 tháng để dân chủ hoá Sudan.[26] Tháng 8 và tháng 9 Uỷ ban quân sự giao quyền hành chính cho Hội đồng chủ quyền Sudan, là cơ quan đứng đầu Sudan bao gồm bình dân quân nhân, cùng Thủ tướng dân thường Abdalla Hamdok và Nội các hầu hết là bình dân. Quyền tư pháp giao lại cho Nemat Abdullah Khair, là Chánh toà tối cao nữ đầu tiên của Sudan.[27]
Thông tin Nhanh Ngày, Nguyên nhân ...
Cách mạng Sudan |
---|
Một phần của phong trào biểu tình Ả Rập 2018-2019 và phong trào biểu tình 2019 |
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Sudanese_protestors_celebrate_signing_of_political_agreement.png/300px-Sudanese_protestors_celebrate_signing_of_political_agreement.png) Người biểu tình Sudan ăn mừng việc ký kết Hiến pháp lâm thời của đại diện quân đội cùng bình dân vào ngày 17 tháng 8 năm 2019. |
Ngày | 19 tháng 12 năm 2018 (2018-12-19) – ngày 12 tháng 9 năm 2019
Kỳ qua đò 39 tháng và việc biểu tình lẻ tẻ tiếp tục |
---|
Nguyên nhân |
- Quản lý kinh tế sai lệch và các vấn đề kinh tế khác, bao gồm giá nhu yếu phẩm tăng; biện pháp thắt lưng buộc bụng, bao gồm ngưng trợ cấp lúa mì và nhiên liệu; phá giá quốc tệ; lạm phát cao; và hạn chế rút tiền ở ATM[1][2]
- Phẫn nộ với chế độ độc tài, chế độ toàn trị, đàn áp chính trị, tham nhũng và vi phạm nhân quyền của chính phủ Omar al-Bashir, bao gồm việc đàn áp các cuộc biểu tình[3][4]
|
---|
Mục tiêu |
|
---|
Hình thức |
|
---|
Kết quả |
- Al-Bashir tuyên bố tình trạng khẩn cấp, giải tán chính quyền toàn quốc và địa phương, lập chính phủ mới và trì hoãn việc tu chínn hiến pháp nhằm cho phép ông tranh cử vào năm 2020 mà không có hủy bỏ chiến dịch tranh cử [5][6]
- Sau các cuộc biểu tình, quân đội đoạt quyền trong cuộc đảo chính; Bashir bị lật đổ và bắt giam.[7]
- Lãnh đạo chính quyền và quốc trưởng thực tế Ahmed Awad Ibn Auf, là cựu Bộ trưởng quốc phòng và đồng minh của al-Bashir,[7] từ chức vì các cuộc biểu tình và giao quyền cho Abdel Fattah al-Burhan.[8]
- Người biểu tình đòi dân chủ hóa lập tức, việc biểu tình tiếp tục.
- Vụ thảm sát Khartoum giết 128 người biểu tình do quân đội và dân quân Janjaweed vào ngày 3 tháng 6 năm 2019.[9]
- Sudan có tư cách thành viên Liên minh châu Phi bị treo sau vụ thảm sát Khartoum.[10]
- Hiệp định chính trị dân chủ hóa làm bằng miệng vào ngày 5 tháng 7[11] và bằng chữ ký vào ngày 17 tháng 7 năm 2019.[12]
- Hiến pháp lâm thời[13][14] do Ủy ban quân sự và Lực lượng tự do thay đổi ký kết vào ngày 4 tháng 8 năm 2019.[15]
- Quyền hành chính chuyển giao từ Ủy ban quân sự sang Hội đồng chủ quyền Sudan,[16] Thủ tướng Abdalla Hamdok,[17] Chủ tịch Hội đồng chủ quyền Abdel Fattah al-Burhan,[18] và Nội các lâm thời[19] vào cuối tháng 8 và đầu tháng 9, quyền tư pháp cho Chánh tòa tối cao Nemat Abdullah Khair vào tháng 10 năm 2019.[20]
- Quá trình hòa bình Sudan tái diễn từ tháng 9 năm 2019[21]
|
---|
Các phe trong cuộc xung đột dân sự |
---|
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/23px-Flag_of_Sudan.svg.png) Các tổ chức xã hội dân gian và nhân vật khác nhau
- Lực lượng tư do thay đổi, bao gồm:
- Hiệp hội chuyên gia Sudan
- Sudan Appeal (includes Đảng Umma, Đảng đại hội Sudan, Phong trào giải phóng Sudan Bắc, Phong trào/Quân đội giải phóng Sudan)
- Lực lượng đồng thuận quốc gia (gồm Đảng cộng sản Sudan và Đảng Ba'ath Sudan)
- Ủy ban đối kháng Sudan[22][23]
|
Sudan
- Chính phủ Omar al-Bashir's (đến tháng 4 năm 2019)
- Ủy ban quân sự lâm thời (từ tháng 4 năm 2019 – tháng 8 năm 2019)
|
|
Nhân vật thủ lĩnh |
---|
Lãnh đạo phi tập trung |
Tháng 12 năm 2018 – Tháng 4 năm 2019
Omar al-Bashir Tổng thống Sudan
Mohamed Tahir Ayala Thủ tướng
Motazz Moussa Thủ tướng
Mohamed Hamdan Dagalo (Hemedti) Lãnh đạo Bộ đội chi viện nhanh
Ahmed Awad Ibn Auf Bộ trưởng quốc phòng Sudan
Salah Mohammed Abdullah (Gosh) Cục trưởng Cục tình báo an ninh quốc gia
Tháng 4 năm 2019 – Tháng 8 năm 2019
Ahmed Awad Ibn Auf Chủ tịch Ủy ban quân sự lâm thời (11 – 12 tháng 4)
Abdel Fattah al-Burhan Chủ tịch Ủy ban quân sự lâm thời (12 tháng 4 – 21 tháng 8)
Abdel Fattah al-Burhan Chủ tịch Hội đồng chủ quyền (21 tháng 8 – hiện tại) |
|
Thương vong |
---|
Người chết | 246[24] |
---|
Bắt giữ | 1200+ |
---|
Đóng
Bài viết này bàn chủ yếu về thời gian 8 tháng, đọc phần "Tên gọi" dưới có bàn luận về định nghĩa của "Cách mạng Sudan" mà có thể bao gồm thời gian dưới quyền Thủ tướng Abdalla Hamdok có hứa rằng "kế hoạch" cách mạng sẽ thi hành trong kỳ qua đò.