Bovina

Bovina hay còn gọi là phân tông Bò là một phân tông (subtribe) của tông Bovini (tông Trâu bò) thường bao gồm hai chi còn sống có tên là"bò"gồm chi bò rừng Bison và chi bò (Bos). Tuy nhiên sự phân đôi này đã được xét lại trong thời gian gần đây bởi công trình phân tử cho thấy các loài trong chi Bison nên được coi là một từ đồng nghĩa của chi Bos. Những con bò hoang dã có thể được tìm thấy tự nhiên ở Bắc Mỹ và vùng Âu Á (mặc dù quần thể thuần hóa và hoang dã đã được du nhập trên toàn thế giới).

Bovina
Thời điểm hóa thạch: Late Miocene - present, 13.7–0 triệu năm trước đây TiềnЄ Є O S D C P T J K Pg N [1]
Texas Longhorn Cattle (Bos taurus; top image) and a herd of American bison (Bison bison; bottom)
Phân loại khoa học
Loài điển hình
Bos taurus Linnaeus, 1758
Chi
Xem bài Danh sách †Adjiderebos (Dubrovo & Burchak-Abramovich, 1984) Bison (Hamilton-Smith, 1827) Bos (Linnaeus, 1758) †Epileptobos (Hooijer, 1956) †Ioribos (Vekua, 1972) †Leptobos (Rütimeyer, 1877) †Pelorovis (Reck, 1928) †Platycerabos (Barbour & Schultz, 1942) †Protobison (Burchak-Abramovich, Gadzhiev & Vekua, 1980) †Urmiabos (Burchak-Abramovich, 1950) †Yakopsis (Kretzoi, 1954)
Danh pháp đồng nghĩa
Bibovina (Rütimeyer, 1865 sensu Mekayev, 2002) Bistonia (Rütimeyer, 1865) Poephagina (Mekayev, 2002) Pseudonovibovina (Kuznetsov et al., 2002)

Phân loại

Còn tồn tại

Cách phân loại thứ nhất^[2][3]

• Tông Bovina (Gray, 1821)
  • Chi Bibos (Hodgson, 1837)
    • Bibos javanicus (d’Alton, 1823) - Bò banteng
    • Bibos gaurus (Hamilton-Smith, 1827) - Bò tót
    • Bibos frontalis (Lambert, 1804) - Bò tót nhà
  • Chi Bison (Hamilton-Smith, 1827)
    • Bison bonasus (Linnaeus, 1758) - Bò bison châu Âu
    • Bison bison (Linnaeus, 1758) - Bò bison châu Mỹ
  • Chi Bos (Linnaeus, 1758)
    • Thứ chi Poephagus (Gray, 1843): Còn gọi là thứ chi bò Tây Tạng
      • Bos mutus (Przewalski, 1883) - Bò hoang Tây Tạng
      • Bos grunniens (Linnaeus, 1766) - Bò nhà Tây Tạng (Yak)
    • Thứ chi Bos (Linnaeus, 1758)
      • †Bos primigenius (Bojanus, 1827) - Bò rừng châu Âu (Auroch) hay bò Tur
      • Bos indicus (Linnaeus, 1758) - Bò Zebu hay còn gọi là bò u hay bò bướu
      • Bos taurus (Linnaeus, 1758) - Bò nhà (các giống bò châu Âu)

Cách phân loại thứ hai^[4][5]

• Tông Bovina (Gray, 1821)
  • Chi Bison (Hamilton-Smith, 1827): Chi bò Bison
    • Bison bonasus (Linnaeus, 1758) - Bò bison châu Âu
    • Bison bison (Linnaeus, 1758) - Bò bison châu Mỹ
  • Chi Bos (Linnaeus, 1758): Chi bò
    • Thứ chi Bibos (Hodgson, 1837)
      • Bos javanicus (d’Alton, 1823) - Bò banteng
      • Bos sauveli (Urbain, 1937) - bò xám (Kouprey)
      • Bos frontalis (Lambert, 1804) - bò tót (kể cả bò tót nhà)
    • Thứ chi Bos (Linnaeus, 1758)
      • Bos taurus (Linnaeus, 1758) - Bò nhà (kể cả bò Zebu và bò rừng châu Âu (Aurochs)
    • Thứ chi Poephagus (Gray, 1843)
      • Bos grunniens (Linnaeus, 1766) - bò Tây Tạng (Yak) (bao gồm cả bò hoang Tây Tạng)

Cách phân chia thứ ba^{[6][7][8][9][10]}

• Phân tông Bovina (Gray, 1821)
  • Chi Bos (Linnaeus, 1758)
    • Bos javanicus (d’Alton, 1823) - Bò banteng
    • Bos sauveli (Urbain, 1937) - Bò xám (Kouprey)
    • Bos gaurus (Hamilton-Smith, 1827) - Bò tót
    • Bos frontalis (Lambert, 1804) - Bò tót nhà
    • Bos mutus (Przewalski, 1883) - Bò hoang Tây Tạng
    • Bos grunniens (Linnaeus, 1766) - Bò Tây Tạng
    • Bos bison (Linnaeus, 1758) - Bò bison châu Mỹ
    • Bos bonasus (Linnaeus, 1758) - Bò bison châu Âu
    • †Bos caucasicus (Satunin, 1904) - Bò bison Caucasia
    • †Bos primigenius (Bojanus, 1827) - Bò rừng châu Âu (Aurochs)
    • Bos indicus (Linnaeus, 1758) - Bò Zebu
    • Bos taurus (Linnaeus, 1758) - Bò nhà

Đã tuyệt chủng

Các loài bò đã tuyệt chủng được nhiều tác giả sắp xếp và phân loại như sau^{[4][11][12][13][4][14][15]}:

• Phân tông Bovina (Gray, 1821)
  • Chi †Adjiderebos (Dubrovo & Burchak-Abramovich, 1984)
    • †Adjiderebos cantabilis (Dubrovo & Burchak-Abramovich, 1984)
  • Chi Bison (Hamilton-Smith, 1827)
    • †Bison antiquus (Leidy, 1852)
    • †Bison georgicus (Burchak-Abramovich & Vekua, 1994)
    • †Bison hanaizumiensis (Matsumoto & Mori, 1956)
    • †Bison latifrons (Harlan, 1825)
    • †Bison menneri (Sher, 1997)
    • †Bison palaeosinensis (Teilhard & Piveteau, 1930)
    • †Bison priscus (Bojanus, 1827)
    • †Bison schoetensacki (Freudenberg, 1914)
    • †Bison sivalensis (Falconer, 1878)
    • †Bison tamanensis (Vereshchagin, 1959)
    • †Bison voigtstedtensis (Fischer, 1965)
  • Chi Bos (Linnaeus, 1758)
    • Thứ chi Bos (Linnaeus, 1758)
      • †Bos acutifrons (Lydekker, 1877)
      • †Bos buiaensis (Martínez-Navarro et al., 2009)
      • †Bos caucasicus (Burchak-Abramovich & Vekua, 1980)
      • †Bos palaesondaicus (Dubois, 1908)
      • †Bos planifrons (Lydekker, 1877)
    • Thứ chi Poephagus (Gray, 1843)
      • †Bos baikalensis (Verestchagin, 1954)
  • Chi †Epileptobos (Hooijer, 1956)
    • †Epileptobos groeneveldtii (Dubois, 1908)
  • Chi †Ioribos (Vekua, 1972)
    • †Ioribos aceros (Vekua, 1972)
  • Chi †Leptobos (Rütimeyer, 1877)
    • Thứ chi †Leptobos (Rütimeyer, 1877)
      • †Leptobos elatus (Croizet & Pomel, 1853)
      • †Leptobos falconeri (Rütimeyer, 1877)
      • †Leptobos furtivus (Duvernois & Guérin, 1989)
    • Thứ chi †Smertiobos (Duvernois, 1992)
      • †Leptobos bravardi (Duvernois, 1989)
      • †Leptobos brevicornis (Hu & Qi, 1975)
      • †Leptobos crassus (Jia & Wang, 1978)
      • †Leptobos etruscus (Falconer, 1859)
  • Chi †Pelorovis (Reck, 1928)
    • †Pelorovis howelli (Hadjouis & Sahnouni, 2006)
    • †Pelorovis kaisensis (Geraads & Thomas, 1994)
    • †Pelorovis oldowayensis (Reck, 1928)
    • †Pelorovis praeafricanus (Arambourg, 1979)
    • †Pelorovis turkanensis (Harris, 1991)
  • Chi †Platycerabos (Barbour & Schultz, 1942)
    • †Platycerabos dodsoni (Barbour & Schultz, 1941)
  • Chi †Protobison (Burchak-Abramovich, Gadzhiev & Vekua, 1980)
    • †Protobison kushkunensis (Burchak-Abramovich, Gadzhiev & Vekua, 1980)
  • Chi †Urmiabos (Burchak-Abramovich, 1950)
    • †Urmiabos azerbaidzanicus (Burchak-Abramovich, 1950)
  • Chi †Yakopsis (Kretzoi, 1954)
    • †Yakopsis stenometopon (Rütimeyer, 1865)

Tham khảo

1. Hassanin, A.; Ropiquet, A. (2004). “Molecular phylogeny of the tribe Bovini (Bovidae, Bovinae) and the taxonomic status of the Kouprey, Bos sauveli Urbain 1937” (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 33 (3): 896–907. doi:10.1016/j.ympev.2004.08.009. PMID 15522811.
2. Simpson, G.G. (1945). “The principles of classification and a classification of mammals”. Bulletin of the AMNH. 85: 1–350.
3. Bohlken, H. (1958). “Vergleichende Untersuchungen an Wildrindern (Tribus Bovini Simpson 1945)”. Zoologische Jahrbücher. 68: 113–220.
4. Hassanin, A. (2014). “Systematic and evolution of Bovini”. Trong Melletti, D.R.; Burton, J. (biên tập). Ecology, Evolution and Behaviour of Wild Cattle: Implications for Conservation. Cambridge University Press. tr. 7–20.
5. Wilson, W.E.; Reeder, D.M. biên tập (2005). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference. The Johns Hopkins University Press.
6. Guo, S.; Liu, J.; Qi, D.; Yang, J.; Zhao, X. (2006). “Taxonomic placement and origin of yaks: implications from analyses of mtDNA D-loop fragment sequences”. Acta Theriologica Sinica. 26 (4): 325–330. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 3 năm 2012.
7. Bibi, F. (2013). “Phylogenetic relationships in the subfamily Bovinae (Mammalia: Artiodactyla) based on ribosomal DNA”. BMC Evolutionary Biology. 13 (166): 166. doi:10.1186/1471-2148-13-166.
8. Nijman, I.J.; Van Boxtel, D. C.; Van Cann, L. M.; Marnoch, Y.; Cuppen, E.; Lenstra, J. A (2008). “Phylogeny of Y chromosomes from bovine species” (PDF). Cladistics. 24 (5): 723–726. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 9 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2018.
9. Hassanin, A.; An, J.; Ropiquet, A.; Nguyen, T.T.; Couloux, A. (2013). “Combining multiple autosomal introns for studying shallow phylogeny and taxonomy of Laurasiatherian mammals: Application to the tribe Bovini (Cetartiodactyla, Bovidae)” (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 63 (3): 766–775.
10. Massilani, Diyendo; Guimaraes, Silvia; Brugal, Jean-Philip; Bennett, E. Andrew; Tokarska, Malgorzata; Arbogast, Rose-Marie; Baryshnikov, Gennady; Boeskorov, Gennady; Castel, Jean-Christophe; Davydov, Sergey; Madelaine, Stéphane; Putelat, Olivier; Spasskaya, Natalia N.; Uerpmann, Hans-Peter; Grange, Thierry; Geigl, Eva-Maria (ngày 21 tháng 10 năm 2016). “Past climate changes, population dynamics and the origin of Bison in Europe”. BMC Biology. 14 (93). doi:10.1186/s12915-016-0317-7. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2016.
11. Martínez-Navarro, Bienvenido; Antonio Pérez-Claros, Juan; Palombo, Maria Rita; Rook, Lorenzo; Palmqvist, Paul (2017). “The Olduvai buffalo Pelorovis and the origin of Bos”. Quaternary Research. 68 (2): 220–226. doi:10.1016/j.yqres.2007.06.002.
12. Haile-Selassie, Yohannes; Vrba, Elizabeth S.; Bibi, Faysal (2009). “Bovidae”. Trong Haile-Selassie, Yohannes; WoldeGabriel, Giday (biên tập). Ardipithecus Kadabba: Late Miocene Evidence from the Middle Awash, Ethiopia. University of California Press. tr. 295–. ISBN 978-0-520-25440-4.
13. An Alaska volcano and DNA reveal the timing of bison's arrival in North America, Alaska Dispatch News, Yereth Rosen, ngày 27 tháng 3 năm 2017. Truy cập ngày 28 tháng 3 năm 2017.
14. Froese, Duane; Stiller, Mathias; Heintzman, Peter D.; Reyes, Alberto V.; Zazula, Grant D.; Soares, André E. R.; Meyer, Matthias; Hall, Elizabeth; Jensen, Britta J. L.; Arnold, Lee J.; MacPhee, Ross D. E.; Shapiro, Beth (2017). “Fossil and genomic evidence constrains the timing of bison arrival in North America”. Proceedings of the National Academy of Sciences. 114 (13): 3457–3462. doi:10.1073/pnas.1620754114.
15. Bibi, F. (2009). “The fossil record and evolution of Bovidae” (PDF). Palaeontologia Electronica. 12 (3): 1–11.