From Wikipedia, the free encyclopedia
Novokuzneck (ven.: Новокузне́цк, sijaline oficialižetoi Kuzn' , ven.: Ку́зня) om Venäman lidn da lidnümbrik Kemerovon agjan suvipalas. Se om agjan ühtenz' lidn pindan mödhe i kahtenz' lidn eläjiden lugun mödhe (Kemerovon jäl'ghe), mugažo om Novokuzneckan rajonan administrativižeks keskuseks.
Lidnanznam
| Flag |
| Valdkund | Venäma |
| Eläjiden lugu (2024) | 531,186 ristitud |
| Pind | 424,27 km² |
 | |
| Pämez' | Sergei Kuznecov (kezaku 2013—) |
| Telefonkod | +7−3843-xxx-xxx |
| Avtokod | 42, 142 |
| Aigvö | UTC+7 (MSK+4) |
Eländpunktan aluz om pandud vl 1618 kuti Kuzneckan lidnuz (ven.: Кузнецкий острог), vl 1620 sirtihe lidnust Tom'-jogen oiktaha randha. Se sai lidnan statusad vl 1622, udesnimitihe Kuzneck-Sibirskijaks.
Vspäi 1929 zavottihe sauda metallurgišt tegint i panihe Sad-lidn-žilod senno. Vn 1931 kombinat radaškanzi sijaližel torhudel (raudkivend Taštagolaspäi 160 km suvhe, pästab rel'soid), i 3. päiväl heinkud kätihe žilod Novokuzneck-lidnaks. Vn 1932 joksten ühtištadihe lidnoid, vhesai 1962 nimitihe Stalinsk:aks, sid' nügüdläižikš. Vspäi 1964 toine metallurgine Päivlaskmaižen Sibirin kombinat om saudud (koks, vanund), vspäi 2011 vanh kombinat mülüb sihe.
Novokuzneck šingotase kivihilen samižel (kaivuded i kar'jerad, seičeme kompanijad) i energijan tehmižel, raudan, sen ühthesuladusiden i alüminijan metallurgijal, mašiništonsauvomižel i sömtegimištol, mugažo cementtegim i londuseližen gazan nozoltusen tegim ratas.
Lidn sijadase Kondom-jogen (ven.: Ко́ндома) lanktendan Tomihe randoil (Obin oigedpol'ne bassein), 192..445 m ü.m.t. korktusil. Voib olda manrehkaidusid kudhe ballhasai.
Matkad Kemerovohosai om 188 km lodeheze-pohjoižhe orhal, 218 km avtol vai raudtedme. Lähembaižed lidnad oma Osinniki seičemes kilometras suvhe i Prokopjevsk kümnes kilometras lodeheze orhal sen röunhasai.
Klimat om ven kontinentaline. Voden keskmäine lämuz om +2,1 C°, kezakun-elokun +16,4..+18,8 C°, tal'vkun-uhokun −13,0..−15,2 C°. Ekstremumad oma −47,7 C° (viluku) i +36,0 C° (heinku, eloku). Kezaaigan minimum om −1,4 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +7,9 C° (uhoku). Ei voi panda halad heinkus-elokus (elokun minimum om +0,2 C°). Paneb sadegid 447 mm vodes, enamba kezakus-elokus (54..69 mm kus), vähemba uhokus-keväz'kus (16..18 mm kus). Mahusen kül'mdandan keskmäine süvüz om 190 santimetrad.
Novokuzneck om lidnümbrikon üks'jäižeks eländpunktaks. Lidn jagase kudeks administrativiž-territorialižeks rajonaks, ned ei olgoi municipaližikš ühtnikoikš: Tegimiden, Kuzneckan, Kuibiševan, Novoil'jinskii (vspäi 1998), Ordžonikidzen i Keskuzrajon.
Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 547 904 ristitud, vn 2021 — 537 480 ristitud. Kaik 552 445 eläjad oli lidnas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 602 tuh. eläjid vl 1991. Enamba mi 1,16 mln ristituid elädas kaikes lidnaglomeracijas (2021).
Rahvahad (enamba 0,3 % vl 2010): venälaižed — 92,4 %, totarlaižed — 0,9 %, ukrainalaižed — 0,9 %, saksalaižed — 0,6 %, tadžikalaižed — 0,5 %, azerbaidžanlaižed — 0,4 %, armenijalaižed — 0,3 %, šorijalaižed — 0,3 %, toižed rahvahad — 1,6 %, rahvahuden ozutandata — 2,1 %.
Avtobusad (42 maršrutad), trolleibusad (seičeme jonod), tramvaid (vspäi 1933, om saudud kuz' maršrutad) i taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Elektrojonused ühtenzoittas ezilidnoidenke i Novosibirskanke, lidnelektrojonusen maršrut radab vagzalan i Novokuzneck-Pohjoine-raudtestancijan keskes. Avtobusoiden 47 maršrutad lähttas ezilidnoihe. Kaik nell' avtotesildad (oma saudud vll 1953−1972) i üks' raudtesild (1940-nziš vozišpäi) ühtenzoittas Tomin randoid lidnan südäimes, mugažo sildoiden rivi om Tomin huras Ab-ližajoges päliči (ven.: Аба́ 71 km pitte). Rengazavtote 50 km pitte om saudud 1980-nziden lopus i 1990-nziden voziden augotišes, se ei ole täudeks renghaks. Jogitransport radoi vhesai 2014.
Rahvahidenkeskeine soda- da civiline Novokuzneck-Spičenkovo-lendimport B.V. Volinovan nimed[1] (NOZ / НВК / UNWW, 534 tuh. passažiroid vl 2023) sijadase 24 km lodeheze lidnan keskuzpalaspäi, sen territorii mülüb lidnha vspäi 2022. Tehtas reisid Venäman järedoihe lidnoihe i verhiden maiden lebutahoiže (Hurgad, Antal'j, Phuket, Pattai).
.jpg)
.jpg)
_-_panoramio.jpg)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
