L'ungherexe, ungarexe o a òlte anca magiàr (en ungh.: magyar nyelv o anca soło magyar) el xe na lingua del ramo ugrico del grupo ugrofinico de łe lingue uraliche[1], parlà da çirca 16 milioni[2] de persone, de cui çirca 10 milioni[2] inte ła soła Ungheria, dove che el xe la lingua uficiałe. El xe inoltre parlà da minoranse linguisteghe in Romania, Slovachia, Serbia, Slovenia, Austria e Ucraina.[2]
El xe inparentà - anca se a ła lontana - co el finlandexe, co l'estone e co łe lingue sami.[2][3]

Info velòsi magyar nyelv e magyar, Nome locaƚe ...
Infobox de Łéngua Łéngua ungaréze
magyar nyelv e magyar Cànbia el vałor in Wikidata
Nome locaƚeErrore script: nessun modulo "Interface Wikidata".
Tipołéngua naturałe, łéngua viva e łéngua Cànbia el vałor in Wikidata
Parlà inUngheria
Romania
Slovachia
Serbia
Slovenia
Ucraina
Autòctono deBurgenland, Ungaria, Voivodina (it) Traduzi, oblast' di Transcarpazia (it) Traduzi, Transilvània, Slovàchia, Àustria, distretto di Bacău (it) Traduzi, distretto di Alba (it) Traduzi, distretto di Bihor (it) Traduzi, distretto di Bistrița-Năsăud (it) Traduzi, distretto di Cluj (it) Traduzi, distretto di Covasna (it) Traduzi, distretto di Harghita (it) Traduzi, distretto di Neamț (it) Traduzi, distretto di Sibiu (it) Traduzi, distretto di Satu Mare (it) Traduzi, Distretto della Bačka Settentrionale (it) Traduzi, Distretto del Banato Centrale (it) Traduzi, Distretto del Banato Settentrionale (it) Traduzi, Distretto della Bačka Meridionale (it) Traduzi, regione di Bratislava (it) Traduzi, regione di Banská Bystrica (it) Traduzi, regione di Košice (it) Traduzi, regione di Nitra (it) Traduzi e regione di Trnava (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Parlanti
Totałe16 milioni (2019 Cànbia el vałor in Wikidata)
Caratarìsteghe
ScrituraErrore script: nessun modulo "Interface Wikidata".
Clasifegasion lenguìstega
łéngua umana
łéngue uràłeghe
łéngue ùngreghe Cànbia el vałor in Wikidata
Regoƚà daHungarian Research Centre for Linguistics (en) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Vulnerabiłità1 segura Cànbia el vałor in Wikidata
Istòriahistory of the Hungarian language (en) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Còdazi
ISO 639-1hu
ISO 639-2hun
ISO 639-3hun Cànbia el vałor in Wikidata
SILHUN
Glottologhung1274 Cànbia el vałor in Wikidata
Linguasphere41-BAA-a Cànbia el vałor in Wikidata
Ethnologuehun Cànbia el vałor in Wikidata
ASCL3301 Cànbia el vałor in Wikidata
IETFhu Cànbia el vałor in Wikidata
Destribusion zeogràfega
Thumb
Distribuxion dei parlanti de l'ungaréxe
Sara

Storia

L'esistensa de ła lengua ungaréxe, o mejo del protoungarexe, xe atestà intorno al I milenio a.C.[4] Se distingue quatro fasi de ła lingua[4]:

  1. Protoungarexe (I milenio a.C. - 896 d. C.)
  2. Antico ungarexe
  3. Medio ungarexe (XVI - XVIII sec.)
  4. Neoungarexe (dała fin del XVIII secoło)

Fonetica[5][6]

  • a /ɔ/
  • á /a:/
  • c /ts/
  • cs /tʃ/
  • e /ɛ/
  • é /e:/
  • g /g/
  • gy /d'/
  • h /h/
  • í /i:/
  • ly /j/
  • ny /ɲ/
  • o /o/
  • ó /o:/
  • ö /ø/
  • ő/ /ø:/
  • s /ʃ/
  • sz /s/
  • ú /u:/
  • ü /y/
  • ű /y:/
  • z /z/
  • zs /ʒ/
  • dj, dy (come gy)
  • lj (come ly)
  • ty /t'/

Gramàtega

L'ungherexe xe na lingua aglutinante, o sia i casi de ła declinasion vien determinà tramite l'agiunta de sufisi. En ognuno dei casi, la vocałe varia a seconda de ła cosideta armonia vocałica.[3][7]

Articołi

Articoło determinativo

L'articoło determinativo xe a (che diventa az davanti a na vocałe), sia par el singołare, che par el plurałe.[8][9] Esenpi: a fiú = "el toxo", a fiúk = "i toxi", a lány, "ła toxa", a lányok, "łe toxe", az asszony, "ła dona", az asszonyok, "łe done", az ember = "ła persona", az emberek = "łe persone".

Articoło indeterminativo

L'articoło indeterminativo xe egy.[8]

Pronomi personałi

I pronomi personałi de l'ungaréxe i xe[10][11]:

  • én = "mi"
  • te = "ti"
  • maga = "Łu", "Eła" (2a pers. sing. form.)
  • ön = "Łu", "Eła" (2a pers. sing. form.)
  • ő = "łu"/"eło", "eła"
  • mi = "nojaltri"
  • ti = "vojaltri"
  • maguk = "Vojaltri" (2a pers. plur. form.)
  • önök = "Vojaltri" (2a pers. plur. form.)
  • ők = "lori", "lore"

Note

Voxi corełà

Altri projeti

Linganbi foresti

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.