Łetònia

From Wikipedia, the free encyclopedia

Łetòniamap

Ła Łetònia, ufisialmente Repùblega de Łetònia (en łèton Latvijas Republika) ła xe un paéxe situà inte l'Eoropa setentrional.
Ła confina a nord co l'Estonia [21], a òvest co ła Rusia [22], a sud-ost co ła Biełorusia [23], a sud co ła Łituania [24] e a òvest ła xe bagnà dal Mar Bàltico.

Info velòsi Latvija (lv), Ino ...
Łetònia
Latvija (lv) Cànbia el vałor in Wikidata
Thumb Thumb
Bandiera Stema
Thumb
Cànbia el vałor in Wikidata

InoDievs, svētī Latviju! Cànbia el vałor in Wikidata


Bomò«Tēvzemei un Brīvībai»
«Per la Pàtria i la llibertat»
«Best enjoyed slowly»
«I'w fwynhau'n araf!» Cànbia el vałor in Wikidata
Pozision

Thumb

57°N 25°E

ContinenteEuropa

Capitałe  Riga Cànbia el vałor in Wikidata
Popołasion
Totałe1 871 882 (2024) Cànbia el vałor in Wikidata
Densità28,98 hab./km²
Zènaro
left 1 030 582 (%55,1) (%47,2) 883 240 Òmani
Demònemolètone, lètoni, lètona, lètono  Edit this at Wikidata
Idiomalètono Cànbia el vałor in Wikidata
Speransa de vita74,52927 (2016) Cànbia el vałor in Wikidata
1,52927 (2021)
Taso de suicìdio16,1 (2019) Cànbia el vałor in Wikidata
Putełi no scołarizai6 581 (2015) Cànbia el vałor in Wikidata
−3 393 (2014)
Zeografia
Parte destati bàlteghi, Union Eoropea, Spàsio Econòmego Eoropeo e Eoropa setentrionałe Cànbia el vałor in Wikidata
Àrea64 593,76 km²[1] Cànbia el vałor in Wikidata
Àcua1,5 % Cànbia el vałor in Wikidata
Bagnà daMar Bàltego Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì altoGaiziņkalns (it) Traduzi (311,94 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì basoMar Bàltego (0 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Rente a
  Svèsia
  Estònia
  Lituània
  Rùsia (1991–)
  Biełorùsia (1991–) Cànbia el vałor in Wikidata
Prima mesion documentadaRepùblega Sociałista Soviètega Lètone e Governatorato di Pskov (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Organizasion pułìtega
Forma de goernorepùblega parlamentària e repùblega Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano ezecutivoGoerno de ła Łetònia (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano lejislativoSaeima Cànbia el vałor in Wikidata
Presidente de ła Letònia Cànbia el vałor in WikidataEdgars Rinkēvičs (it) Traduzi (8 de lujo del 2023) Cànbia el vałor in Wikidata
Primi ministri de ła Letònia Cànbia el vałor in WikidataEvika Siliņa (15 de setenbre del 2023) Cànbia el vałor in Wikidata
Màsema autorità zudisiałeCorte costitusionałe de ła Repùblega de Letònia Cànbia el vałor in Wikidata
Ìndaze de Democrasia

7.24/10

   

Menbro de
Economia
PIL nomenałe39 725 383 601 $ (2021) Cànbia el vałor in Wikidata
Persentuałe IVA21 % Cànbia el vałor in Wikidata
Ìndaze de desviłupamento oman0,863[18] Cànbia el vałor in Wikidata (2021[18] Cànbia el vałor in Wikidata)
Monedaeuro Cànbia el vałor in Wikidata
Banca sentrałeBanca de Letònia Cànbia el vałor in Wikidata
Taso de dezocupasion9,4 %[19] Cànbia el vałor in Wikidata
Coefisente de Gini

34.5/100

   

Còdazi de identifegasion
ISO 3166-1LV Cànbia el vałor in Wikidata LVA Cànbia el vałor in Wikidata 428 Cànbia el vałor in Wikidata
Còdaze postałeLV-1919 Cànbia el vałor in Wikidata
Còdaze de matricołasionLV Cànbia el vałor in Wikidata
Fuzo oràrio
Domìnio de primo liveło.lv
Prefiso tełefònego+371 Cànbia el vałor in Wikidata
Tełèfono d'emerzensa
Còdaze NUTSLV Cànbia el vałor in Wikidata
Preza ełètrega
Istòrego

Sito webpresident.lv Cànbia el vałor in Wikidata

MusicBrainz: 66eb3e73-d69e-3581-9a23-a73b4c64c8dd
Sara

Zeografia fìxica

Thumb
Łetonia dal satèłite

Ła ga na superfisie de 64 589 km².

Ła xe conpresdésta intra i 55°40' e i 58°05' de łatitùdene nord e i 20°58' e 28°14' de łonxitùdene est, rivolxesta su ła banda oriental del Mar Bàltico.

Morfołogìa

El teritorio el xe formà da pian trocà da cołine che no łe pasa i 300 m de altessa.
El punto pi ełevà del paéxe el xe el Gaizina kalns, che eò riva ai 311 m de levatésa.

Idrografìa

El paéxe el xe bagnà dal Mar Bàltico, ła łónga costa (531 km) ła xe prevałenteménte sabióxa e no ła ga ìxołe.
L'ełeménto caraterixante del łitorał łèton el xe el Gólfo de Riga o Baia de Riga, (in łèton Rīgas Jūras līcis[25]. L'àrea intrigada dal gólfo ła xe de 18 000 km² e ła fondésa màsima ła xe de 54 m.

El fiume prinsipal el xe ła Daugava[26].
Altri fiumi che i córe su teritorio łèton i xe: Gauja, Venta, Lielupe, Abava, Quellinor.

Ghe xe pi de 3000 łaghi, de orìxen jasal.

Anbienti naturałi

El 40% de ła superfise de ła Łetònia ła xe boscóxa. Se cata anca xone de tórbiera e de pałude.

Istòria

Ła Łetònia ła xe costituìa da quatro rejon tradisionałi: Curlandia (Kurzeme), Łivonia (Vidzeme), Semigałia (Zemgale) e Łatgałia (Latgale).

Zeografia połitega

Ła Łetònia ła xe na repùblega parlamentare.

L'atuałe primo ministro l'é Laimdota Straujuma mentre ł'atuałe prexidénte de ła repùblega el xe Raimonds Vējonis[27].

Ła cavedal ła xe Riga.

Demografia

Ła Łetònia ła ga 2 254 653 de abitanti (2010).

Etnìe

Ła Łetònia ła ga ła sévente conpoxision etnega[28], in parsentuałi:

  • 59,4% łètoni,
  • 27,6% rusi,
  • 3,6% biełorusi,
  • 2,5% ucràini,
  • 2,3% połachi,
  • 1,3% łituani,
  • 3,3% altri (ebrei, todéschi, èstoni, tàtari, e rom)
Thumb
Fasada de la Ceza dei Veci Credenti, Rēzekne, Łetonia

Rełijon

Ła popołasion ła xe prinsipalménte de rełijon cristiana. El pi grando grupo el xe qûeło-łà łuterano (556 000[29]), co pi cee parsentuałi de catòłisi (430 405) e de ortodosi orientałi (350 000).

N'altra rełijon ła xe el dievturi [30], che el ga raixe stòreghe baxae su ła mitołogìa del perìodo pre-Cristian.

Inoltra in Łetònia ghe xe na comunità ebrea (9 883[31]) che ł xe prinsipalménte qûeło-ła che resta del perìodo soviètego. Ła comunità ebrea łètona ła xe stà anientada durante ła secónda guera mondiałe: secondo l'ùltimo censiménto ofisial inte el 1935 ła jera formada da 93 479 ebrei, sérca el 6,4% de ła popołasion total.

Łéngua

Ła łéngua ofisial de ła Repùblega de Łetonia ła xe el łèton[32].

El ruso el xe in asołuto ła łéngua de minoransa pi prexente, parlada o capìa almanco da na bóna part de popołasion no rusa.
Ła łéngua łatgałiana ła xe difondésta inte ła Łatgałia[33].

Gałeria de someje

Note

Altri projeti

Łinganbi foresti

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.