Unità de mezura
From Wikipedia, the free encyclopedia
Na unità de mezura ła ze na cuantità standarizada de na determenada grandesa fìzega, che ła vien doparada cofà rifarimento condividesto par ła mezura de cueła grandesa[1], definia e adotada par convension o par leje[2]. Łe unità de mezura łe ga da ver dei nomi e dei sìnbołi condividesti da ła comunità[1]. Calsìase vałore de na cuantità fìzega ła połe vegner esprimesta cofà un mùlteplo o sotomùlteplo de ła unità de mezura doparada.
Na unità de mezura ła tołe el so vałore partendo da un sistema de refarensa o da un conponimento de altre unità previamente definie. Łe prime unità łe se conose cofà unità bàzeghe o de baze (fundamentałi), mentre che łe seconde łe se ciama unità derivae.[3]
L'union de unità de mezure inte el cuało nisuna grandesa ła gàpia pì de na unità asociada el ze denomenà sistema de unità.[4]
Tute łe unità łe ga cuantità scałari. Inte el cazo de grandese vetoriałi, se intèrpreta che ogni uno dei conponenti el sìpia esprimesto inte ła unità indicada[2].
Inte ła istòria i se ga desviłupà vari sistemi de mezurasion, canbiando dipendendo da ła pozision zeogràfega. Col tenpo ła ze nasesta ła nesesità de poder convertir i vari sistemi de mezura de na determenada locałità inte i vari sistemi de mezura de un'altra locałità. Par tal motivasion, el ze sta adotà un stàndar globałe denomenà Sistema Internasionałe (SI), el cuało el ze un ponto de rifarimento zenerałe e che el ze ła evołusion del sistema mètrego.